Văn hóa > Đương đại

Trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, Hàn Quốc là quốc gia đạt được nhiều thành công lớn trong tiến trình thực hiện chính sách toàn cầu hóa qua việc vận dụng tốt loại công cụ quyền lực mềm từ văn hóa. Tiến trình này được bắt đầu từ việc áp dụng chính sách toàn cầu hóa (segyehwa) đến chiến lược vận dụng sản phẩm văn hóa từ Hallyu trong mục tiêu đưa Hàn Quốc ra thế giới. Bài viết tập trung vào phân tích các chiến lược hội nhập quan hệ toàn cầu hóa đến chiến lược sử dụng sản phẩm Hallyu ở các quốc gia mà Hàn Quốc đã thành công; từ đó nhận định một số kinh nghiệm cho Việt Nam trong lộ trình xây dựng chiến lược hội nhập toàn cầu hóa qua sản phẩm công nghiệp văn hóa.

Trong những năm gần đây, ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), phát triển làng nghề truyền thống luôn gắn bó chặt chẽ với công cuộc xây dựng nông thôn mới. Trên cơ sở đó, làng nghề tìm được hướng phát triển rộng mở, tạo nên một diện mạo mới cho các làng quê; đồng thời, góp phần không nhỏ vào phát triển kinh tế, phục vụ quá trình xây dựng nông thôn mới, khẳng định bản sắc văn hóa của các vùng nông thôn trong tiến trình hội nhập. Trong phạm vi bài viết, chúng tôi tập trung khảo sát ba tỉnh: Long An, Bến Tre, Cà Mau, là các tỉnh có làng nghề truyền thống tiêu biểu, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế khu vực ĐBSCL nói riêng và Nam Bộ nói chung.

Hiện nay, không gian mạng đã và đang trở thành một môi trường quan trọng cho sự chuyển dịch của văn hóa sáng tạo. Chúng ta dễ dàng nhận ra xu hướng này ở sự xuất hiện và phát triển nhanh chóng của vô số website, diễn đàn và các ứng dụng trực tuyến dành cho việc sáng tác, nghe, xem, chia sẻ, tương tác, bình luận về các tác phẩm nghệ thuật. Thực tiễn đặt ra câu hỏi: sự dịch chuyển của văn hóa sáng tạo ở Việt Nam diễn ra như thế nào, nó ảnh hưởng đến văn học Việt Nam ra sao?... Chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu trực tiếp 205 người thuộc nhiều độ tuổi và đối tượng ở Hà Nội có sử dụng thiết bị truy cập internet, nhằm tìm hiểu sự chuyển dịch của văn học mạng ở Việt Nam; dự báo xu hướng phát triển của văn học mạng nhằm đề xuất các chính sách phù hợp.

Áo dài tân thời/ hiện đại ra đời vào những năm 1930. Theo thời gian và hoàn cảnh xã hội, các họa sĩ, nhà thiết kế đã tiếp thu những tư tưởng, thành tựu khoa học công nghệ, kỹ thuật, phong trào nghệ thuật, xu hướng thời trang trên thế giới vào việc thiết kế hình dáng, kết cấu, màu sắc, chất liệu và tính trang trí trên áo dài, đồng thời chắt lọc, biến đổi chúng nhằm phù hợp với nhu cầu, thị hiếu thẩm mỹ của phụ nữ Việt trong xã hội hiện đại.

Xây dựng, phát triển nông thôn là vấn đề luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm, nhất là từ khi Nghị quyết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn (2008) của Đảng ra đời và được triển khai với chương trình Xây dựng nông thôn mới của Chính phủ, trong đó, cơ sở vật chất văn hóa là một tiêu chí nền tảng. Tiêu chí này đã và đang được các tỉnh miền núi phía Bắc tích cực thực hiện và đạt nhiều kết quả quan trọng.

Sự kiện nước ta gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) vào ngày 11-7-2006 chứng tỏ sự thừa nhận của cộng đồng quốc tế đối với những thay đổi tích cực, to lớn và toàn diện trong 20 năm thực hiện đường lối đổi mới của Ðảng. Sự kiện này có ý nghĩa sâu sắc về chính trị, kinh tế, xã hội, khẳng định vị thế ngày càng cao của nước ta trên thế giới, thể hiện rõ ý chí của toàn Ðảng, toàn dân quyết tâm xây dựng một quốc gia độc lập tự chủ, ổn định về chính trị, đồng thuận về xã hội. Riêng đối với lĩnh vực văn hóa, sự kiện này cũng có những tác động thuận - nghịch to lớn, đòi hỏi chúng ta phải có những giải pháp hành động kịp thời và hiệu quả.

Hoa Kỳ từ lâu đã được coi là một trong những quốc gia hàng đầu về văn hóa nghệ thuật. Đóng góp một phần không nhỏ vào thành công đó là những chính sách đặc thù liên quan đến huy động và phân bổ vốn tài trợ văn hóa nghệ thuật. Tuy nhiên, để có thể áp dụng những chính sách, mô hình tài trợ nghệ thuật của Hoa Kỳ vào Việt Nam một cách hiệu quả là một bài toán khó và chưa có lời giải.

Ngày 18-11-2019, Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật phối hợp với Ban quản lý Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, tổ chức Tọa đàm Truyền thông với bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa dân tộc. Sự kiện nằm trong khuôn khổ hoạt động của Tuần Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản văn hóa Việt Nam năm 2019 (tại Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội). Tham gia chủ trì tọa đàm có bà Trương Thị Ngọc Ánh - Phó Chủ tịch Ủy ban T.Ư Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ông Trịnh Ngọc Chung - Phó Trưởng ban phụ trách Ban quản lý (BQL) Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, ông Hoàng Hà - Quyền Tổng Biên tập Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật.

Nước ta hiện nay có khoảng 120 triệu thuê bao điện thoại di động, trong đó, khoảng 85% sử dụng điện thoại thông minh, đứng đầu trong khu vực Đông Nam Á; Internet rất phát triển, cả ở thành thị, nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Có tới 65 triệu người sử dụng internet và 58 triệu tài khoản facebook, trong đó nhiều người đã lập những hội, nhóm, cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống. Họ dễ dàng sử dụng internet để đọc báo, tìm kiếm thông tin, tham gia mạng xã hội hàng ngày, hàng giờ. Trong đó, có những thông tin liên quan đến bảo tồn văn hóa dân tộc. Điều này đặt ra câu hỏi: vậy chúng ta cần làm gì để truyền thông tăng hiệu quả đối với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0?.