Văn hóa > Đương đại

Nghệ An là tỉnh nằm ở vùng Bắc Trung Bộ. Phía Bắc giáp tỉnh Thanh Hóa, phía Nam giáp tỉnh Hà Tĩnh, phía Tây giáp nước Lào, phía Đông giáp biển Đông. Diện tích tự nhiên 16.490 km2 được chia làm 3 vùng miền: vùng miền núi trung du, đồng bằng và ven biển, với số dân gần 3 triệu người, gồm 6 dân tộc anh em: Kinh, Thái, Thổ, Mông, Khơ mú, Ơ đu. Có 21 huyện, thị xã, thành phố. Hiện nay toàn tỉnh có 431/480 xã, phường, thị trấn; có 5.888 thôn, bản, tổ dân phố; có hơn 2000 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.

Văn hóa được coi là nền tảng tinh thần xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội. Việc mở rộng, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế về văn hóa là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược phát triển của Việt Nam. Việt Nam - Lào nói chung, hai tỉnh Quảng Nam và Sê Kông nói riêng, có mối quan hệ láng giềng gắn bó từ lâu đời. Trong giai đoạn hiện nay, quan hệ hợp tác giữa hai bên ngày càng phát triển toàn diện và đi vào chiều sâu, trong đó, nổi bật là hoạt động giao lưu, hợp tác về văn hóa với nhiều kết quả quan trọng.

Hà Nội là một đô thị lớn với trên 7 triệu người cư trú thường xuyên và trên 3 triệu người cư trú không thường xuyên. Trong ba thập kỷ qua, Hà Nội là nơi đô thị hóa diễn ra nhanh nhất, chuyển biến toàn diện và mạnh mẽ đời sống vật chất và tinh thần của dân cư khu vực này.Đó cũng là nguyên nhân dẫn đến những biến đổi sâu sắc, đa dạng về sinh kế của các nhóm tầng lớp và dân cư, đặc biệt là khu vực lõi đô thị của Hà Nội. Trong quá trình đó đã xuất hiện nhiều mô hình sinh kế nhưng cũng có những khu vực và nhóm dân cư đang diễn ra những dạng thức “khủng hoảng sinh kế” ở nhiều mức độ khác nhau. Bài viết đề xuất một số mô hình sinh kế để đáp ứng yêu cầu phát triển vùng lõi đô thị Hà Nội trong tương lai.

“Muốn tìm hiểu lịch sử hình thành dân tộc Việt Nam, phải tìm hiểu cộng đồng làng xã, muốn xây dựng lại đất nước Việt Nam, phải bắt đầu từ việc xây dựng lại cộng đồng làng xã, vì không có làng xã Việt Nam thì không có quốc gia Việt Nam” (1). Quan điểm trên của cố giáo sư Vũ Đình Hòe đã xác nhận một thực tế hiển nhiên là làng Việt Nam từ xưa đến nay luôn giữ một vị trí hết sức quan trọng trong việc hoạch định các chiến lược cai quản, xây dựng và phát triển của đất nước.

Văn hóa ứng xử được thể hiện qua nhiều khía cạnh, như ngôn ngữ, quan niệm, cử chỉ, thái độ… của những người trong cuộc ở các lĩnh vực đời sống, các nghề nghiệp và giai tầng xã hội khác nhau... Với nghề thủ công, để đạt hiệu quả trong sản xuất, người làm nghề phải xử lý tốt nhiều mối quan hệ… Chúng tôi tập trung bàn đến một số dạng hành vi ứng xử chính thông qua ba mối quan hệ có ảnh hưởng lớn tới công việc làm ăn của người làm nghề chế biến nông sản ở làng Mậu Hòa, xã Minh Khai, huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội, là quan hệ giữa chủ cơ sở sản xuất (CSSX) với người cung cấp nguyên liệu, người làm thuê, người tiêu thụ sản phẩm.

Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) được dự đoán là đang và sẽ diễn ra với tốc độ nhanh, nhiều diễn biến khó lường, tác động mạnh mẽ đến sự phát triển của kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Việc ứng dụng các xu hướng công nghệ tiên tiến như: trí tuệ nhân tạo, internet kết nối vạn vật, dữ liệu lớn, chuỗi khối, công nghệ in 3D, công nghệ sinh học… sẽ làm cho lực lượng sản xuất phát triển mạnh mẽ, cách thức sản xuất thay đổi theo chiều hướng tích cực và hiệu quả hơn. Một trong xu hướng tiên tiến đó là công nghệ in 3D đang được ứng dụng, phát triển rộng rãi trên thế giới. Bài viết phân tích một số dự báo tác động của CMCN 4.0, cụ thể là công nghệ in 3D, đến di sản văn hóa làng nghề truyền thống ở Việt Nam, qua trường hợp làng nghề tranh dân gian Đông Hồ.

Người Mường ở Ngọc Lặc cơ bản là cư dân bản địa, có nguồn gốc lịch sử lâu đời. Đồng bào có truyền thống hòa thuận, thủy chung, thương yêu đùm bọc lẫn nhau tạo nên sức sống cộng đồng cao. Trong văn hóa ứng xử và giao tiếp kết tinh những giá trị nhân văn và ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Đây là thuần phong mỹ tục, được hun đúc từ nhiều đời nay nhằm cố kết cộng đồng làng xã và duy trì sự ổn định xã hội. Tinh thần ấy vẫn còn nguyên giá trị trong đời sống hôm nay; là yếu tố nội lực căn bản cần được phát huy sức mạnh thực hiện phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa; là tiền đề để xây dựng nông thôn mới và bảo vệ tổ quốc Việt Nam trong thời kỳ hiện đại.