Sự kiện: BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG TIÊU BIỂU CỦA CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ

Ngày 3-6-2025, Bộ VHTTDL đã ban hành Kế hoạch Xây dựng và nhân rộng các mô hình văn hóa về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, sinh hoạt văn hóa cộng đồng vùng đồng bào dân tộc Khmer tại Quyết định số 1673/QĐ-BVHTTDL. Theo đó, Bộ VHTTDL giao Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch.

Từ ngày 1 đến 30-6-2025, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ tổ chức các hoạt động tháng 6 với chủ đề "Ngày hội gia đình", nhằm tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống nhân văn sâu sắc của gia đình Việt Nam, khuyến khích động viên các gia đình hướng tới xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc hưởng ứng chủ đề ngày Gia đình Việt Nam 28-6-2025 "Gia đình hạnh phúc, quốc gia thịnh vượng".

Tỉnh Phú Thọ là nơi có nhiều dân tộc anh em cùng chung sống: Kinh, Mường, Dao, Cao Lan... Mỗi dân tộc đều có tiếng nói, trang phục, phong tục tập quán, kho tàng ca dao, tục ngữ, lễ hội truyền thống riêng... góp phần làm nên nền văn hóa Việt Nam “thống nhất trong đa dạng”. Trong đó, các loại hình nghệ thuật văn hóa dân gian dân tộc Mường vẫn được thực hành và trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, trường tồn cùng với sự phát triển của cộng đồng người Mường, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, cổ vũ động viên đồng bào xây dựng phát triển kinh tế, văn hóa xã hội địa phương.

Đó là mục đích của Trưng bày & Talk show “Nối mạch di sản cộng đồng” do Hội đồng Anh Việt Nam phối hợp cùng Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị Di sản văn hóa (Trung tâm CCH) và Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam tổ chức. Sự kiện diễn ra sáng 30-5 tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, thu hút đông đảo nghệ sĩ thiết kế, các nhà nghiên cứu và công chúng tham gia.

Cư dân Mạ sinh sống lâu đời ở vùng rừng núi Nam Tây Nguyên và phía Bắc Đông Nam Bộ; trong đó có địa bàn Vườn Quốc gia Cát Tiên. Với tín ngưỡng đa thần, người Mạ thờ nhiều thần linh và thực hành những lễ nghi liên quan đến rừng, núi và nguồn nước. Lễ nghi của người Mạ mang yếu tố tâm linh, cầu an, cầu mùa và thể hiện văn hóa ứng xử với môi trường tự nhiên. Bên cạnh luật tục, người Mạ truyền lưu những giá trị văn hóa qua lễ nghi nhằm bảo vệ môi trường và tài nguyên trong cộng đồng. Có nhiều yếu tố xã hội tác động, những lễ nghi tín ngưỡng một thời bị mai một, nay được phục hồi trong công tác bảo tồn di sản văn hóa tộc người. Những nét đẹp trong văn hóa ứng xử với môi trường tự nhiên qua lễ nghi truyền thống của người Mạ góp phần nâng cao nhận thức về bảo vệ tài nguyên tự nhiên đa dạng ở Vườn Quốc gia Cát Tiên.

Tóm tắt: Hát gọi vía được hình thành, phát triển và giữ gìn trong đời sống văn hóa dân gian của người Thái, phản ánh khá sinh động về hiện thực xã hội, lễ tục, con người trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Hát gọi vía trong tục làm vía là một hình thức sinh hoạt văn hóa tâm linh có ý nghĩa quan trọng trong đời sống văn hóa tộc người Thái Thanh Hóa. Bài viết phân tích làm rõ những giá trị của hát gọi vía trong đời sống văn hóa của người Thái ở Thanh Hóa nói riêng và cộng đồng người Thái ở Việt Nam nói chung. Điều đó có ý nghĩa thiết thực vào việc bảo tồn và gìn giữ những giá trị văn hóa của tộc người, góp phần xây dựng nền tảng văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.

Như một cơ duyên, đoàn công tác Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật trở lại Đắk Lắk vào những ngày tháng ba lịch sử, nhân dịp kỷ niệm 50 năm giải phóng Buôn Ma Thuột. Năm mươi năm ấy mảnh đất này đã thay da đổi thịt, từ một vùng chiến địa đã trở thành một xứ sở phồn vinh mà ai qua đây chắc hẳn cũng không thể nào quên được. Đắk Lắk cũng là một vùng văn hóa phong phú, đầy bản sắc, cần được nghiên cứu, khám phá và bảo tồn cho muôn đời sau.

Giao lưu Học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số tiêu biểu các trường VHTTDL khu vực phía Nam lần IX, năm 2025” do Bộ VHTTDL và UBND TP Cần Thơ chỉ đạo, giao Văn phòng Bộ VHTTDL phối hợp Sở VHTTDL TP Cần Thơ thực hiện, sẽ diễn ra tại TP Cần Thơ từ ngày 29 đến 31-5-2025.

Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” của Bộ VHTTDL thuộc “Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” (Gọi tắt là Chương trình MTQG 1719) đã tạo động lực cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của nhiều địa phương trên cả nước. Với nhiều lợi thế, tỉnh Cao Bằng có nhiều tiềm năng trong việc phát triển du lịch văn hóa, trong đó đặc biệt có thể kể đến danh thắng cấp quốc gia Thác Bản Giốc - Động Ngườm Ngao thuộc huyện Trùng Khánh.

Về tham gia hoạt động tháng 5 “Bác Hồ với cộng đồng các dân tộc Việt Nam”, sáng 18-5, đồng bào dân tộc Cơ Tu huyện A Lưới, thành phố Huế đã tổ chức tái hiện lễ hội Tác Giảng Ka Coong, Tấc Giàng Xứ (cúng thần núi, cúng thần rừng) tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội).

Ngày 8-5, thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên tổ chức lễ công bố, trao bằng Kỷ lục “Thị xã có mật độ nhà sàn truyền thống của dân tộc Thái ngành Thái trắng nhiều nhất Việt Nam”.

Từ ngày 5 đến 31-5-2025, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam ( Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ tổ chức các hoạt động tháng 5 với chủ đề “Bác Hồ với cộng đồng các dân tộc Việt Nam” hướng tới kỷ niệm 135 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh; kỷ niệm 71 năm ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2025).