Là một trong những loại hình sân khấu truyền thống tiêu biểu của dân tộc Việt Nam, nghệ thuật Tuồng mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hóa và tinh thần dân tộc. Với lối trình diễn ước lệ, cường điệu, Tuồng không chỉ là một loại hình nghệ thuật sân khấu mang tính bác học mà còn là kho tàng lưu giữ những giá trị đạo đức, triết lý sống và tinh thần yêu nước. Từ cử chỉ hình thể, lời ca trầm bổng, đến nghệ thuật hóa trang cầu kỳ, Tuồng thể hiện một trình độ thẩm mỹ độc đáo và sâu sắc, phản ánh tâm hồn người Việt qua từng lớp son phấn và từng tích truyện kinh điển.

Trang phục, nghệ thuật hóa trang vẽ mặt theo các nhân vật, tích cổ trong tuồng không chỉ là di sản thị giác đặc sắc của sân khấu truyền thống mà còn là nguồn cảm hứng dồi dào cho các nhiếp ảnh gia. Những đường nét sắc sảo, lớp hóa trang biểu cảm cùng trang phục rực rỡ màu sắc đã vượt ra khỏi khung sân khấu, trở thành đề tài sáng tác mang tính thẩm mỹ cao, khơi gợi chiều sâu văn hóa và bản sắc dân tộc.

Để nghệ thuật Tuồng đến gần hơn với công chúng hôm nay, bên cạnh các chính sách bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của Nhà nước, không thể không nhắc tới sự cống hiến âm thầm nhưng bền bỉ của các nghệ sĩ Tuồng – những thành viên tâm huyết thuộc Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam. Mỗi tuần, vào đúng 20 giờ tối tại sân khấu phố đi bộ 64 Mã Mây (Hà Nội), các nghệ sĩ lại hóa thân vào những nhân vật cổ tích, lịch sử, trình diễn những trích đoạn Tuồng kinh điển trước đông đảo khán giả trong và ngoài nước. Không sân khấu lớn, không ánh đèn hiện đại, chỉ bằng chính tài năng và tình yêu với bộ môn truyền thống, họ đã và đang góp phần hồi sinh sức sống cho Tuồng giữa lòng đô thị hiện đại.

NSƯT Lộc Huyền (Nhà hát Tuồng Việt Nam) "cháy" hết mình với nghệ thuật

Không dừng lại ở sân khấu truyền thống hay các không gian công cộng như phố đi bộ, nhiều nghệ sĩ Tuồng còn chủ động mang bộ môn này đến với trường học. Thông qua các chương trình biểu diễn lồng ghép trong tiết học, các buổi trải nghiệm nghệ thuật dân gian, hoặc hoạt động ngoại khóa tương tác, Tuồng từng bước được giới thiệu tới thế hệ trẻ trong môi trường giáo dục. Đây không chỉ là cách thức tiếp cận gần gũi, phù hợp với lứa tuổi học sinh mà còn là giải pháp thiết thực để nuôi dưỡng tình yêu văn hóa dân tộc từ sớm, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc một cách bền vững.

TRẦN BÌNH - THÁI AN