Nghệ thuật > Âm nhạc và múa

Âm nhạc Việt Nam nói chung, âm nhạc cho múa nói riêng vẫn đang trên con đường tìm tòi và phát triển. Việc sử dụng chất liệu âm nhạc dân tộc vào trong các tác phẩm múa có thể coi là một biện pháp đúng đắn, bởi tất cả tác phẩm múa Việt Nam đều có yếu tố dân tộc thông qua nội dung, hình tượng, động tác và cảm xúc... Với tài năng sáng tạo của các nhạc sĩ, những chất liệu từ dân ca, dân vũ, dân nhạc cũng như âm nhạc sân khấu truyền thống được khai thác trong những sáng tác âm nhạc cho múa Việt Nam thể hiện những màu sắc và cung bậc khác nhau, mang lại nhiều cảm xúc cho khán giả.

Ballet là một vở kịch múa, dùng ngôn ngữ múa là động tác, điệu bộ, đội hình chuyển động trong âm nhạc,trong không gian, thời gian.Ballet đã hình thành và phát triển từ ballet cổ điển đến ballet đương đại. Bài viết nhằm chỉ ra những nét tương đồng và khác biệt giữa ballet cổ điển và ballet đương đại.

Dân ca quan họ là sản phẩm văn hóa sáng tạo của người dân xứ Kinh Bắc, đã đạt tới tầm cao trong nền nghệ thuật dân gian truyền thống của dân tộc. Trong những yếu tố tạo nên sự độc đáo của dân ca quan họ, phương thức đối giọng và sáng tác những làn điệu, bài bản mới được coi là hai yếu tố quan trọng, góp phần duy trì và thúc đẩy sự phát triển trên phương diện nghệ thuật.

Nghệ thuật diễn xướng dân gian Chơ Ro (Bà Rịa - Vũng Tàu) đóng một vai trò quan trọng, không thể thiếu trong các lễ nghi, lễ hội, tín ngưỡng tâm linh, đám cưới, đám tang, diễn xướng dân gian... của gia đình, tộc họ và cộng đồng dân tộc Chơ Ro; nhất là trong sinh hoạt cộng đồng. Nó đã và đang còn tồn tại trong đời sống sinh hoạt của đồng bào Chơ Ro, thể hiện nét đẹp truyền thống của người Chơ Ro vẫn giữ được đến ngày nay. Đây là “viên ngọc quý” trong kho tàng di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc, nhưng hiện nay nhiều loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian Chơ Ro đã mai một, thất truyền. Do đó, rất cần tổ chức thực hiện đồng bộ, khẩn trương các giải pháp nhằm bảo tồn và phát triển nghệ thuật diễn xướng dân gian Chơ Ro ở Bà Rịa - Vũng Tàu.

Hiện nay, đời sống âm nhạc với nhiều điều kiện giao lưu văn hóa đã giúp người yêu nhạc Việt Nam được tiếp xúc với các thể loại âm nhạc khác nhau trên thế giới, đồng thời, cũng giới thiệu nhiều tác phẩm kinh điển thế giới đến với khán giả trong nước. Bên cạnh đó, xu hướng học và trình diễn piano nhạc nhẹ ngày càng phát triển. Chuyên ngành piano nhạc nhẹ được công nhận và góp mặt trong các cơ sở đào tạo trong nước, đòi hỏi một hệ thống bài bản hợp lý, khoa học cũng như lộ trình học tập cụ thể. Chính vì vậy, chuyển soạn và biểu diễn tác phẩm piano cổ điển theo phong cách nhạc nhẹ là một hướng đi mới, đưa thể loại âm nhạc hàn lâm đến với công chúng một cách “nhẹ nhàng” hơn, từ đó, nâng dần thẩm mỹ âm nhạc và trình độ thưởng thức nghệ thuật của khán giả, đồng thời khoác lên một chiếc áo mới cho những giai điệu “cũ”.

Bảo tồn âm nhạc truyền thống là việc làm hết sức quan trọng và cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Những giải pháp nào để âm nhạc dân tộc được lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng? Ghi nhận của phóng viên về những ý kiến đóng góp của một số nhạc sĩ, nhà nghiên cứu.

Trong xu thế thời đại 4.0, nhiều loại hình âm nhạc hiện đại đã du nhập và phát triển trong đất nước ta. Bên cạnh những người yêu thích sự mới mẻ, hiện đại, cũng có không ít bạn trẻ vẫn say mê với âm nhạc truyền thống. Họ chính là những người giữ sứ mệnh trong công việc tiếp tục bảo tồn, kế thừa, phát huy những giá trị tinh hoa của âm nhạc truyền thống.

Hiện nay, các câu lạc bộ của những người yêu âm nhạc dân tộc cũng như các nghệ nhân tại các địa bàn dân cư, địa phương ngày càng được mở rộng và đi vào hoạt động có tổ chức, bài bản. Đây là việc làm thiết thực trong việc đưa âm nhạc truyền thống của dân tộc lan tỏa trong cộng đồng, sống trong dân gian, góp phần quan trọng vào công cuộc bảo tồn, phát huy giá trị các thể loại âm nhạc truyền thống.

Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật âm nhạc truyền thống là vấn đề luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm. Song song với việc giữ gìn, phát triển tại các đơn vị, trường học nghệ thuật chính quy, các cơ sở văn hóa, thì việc bảo tồn âm nhạc truyền thống tại cộng đồng như: các câu lạc bộ, gia đình, hay sự truyền dạy của các nghệ nhân đã mang lại hiệu quả cao trong việc phát triển và gìn giữ những nét đặc sắc trong âm nhạc mà ông cha ta đã truyền lại.

Cùng với tiến trình lịch sử của đất nước, nền âm nhạc cách mạng Việt Nam ngày càng phát triển mạnh mẽ, góp phần tạo nên sức mạnh tinh thần và niềm tự hào dân tộc. Đặc biệt, những ca khúc viết về Hà Nội đã có bước phát triển rực rỡ và hình thành ba dòng nhạc chính mang phong cách cổ điển châu Âu, phong cách dân gian và phong cách nhạc nhẹ.

Hằng năm, các học viện âm nhạc, trường âm nhạc tại Hà Nội đào tạo được nhiều nghệ sĩ guitar trẻ. Số lượng người đăng ký học guitar cổ điển trong các câu lạc bộ, các trung tâm âm nhạc tư nhân cũng ngày càng tăng. Tuy có được số lượng học viên dồi dào, nhưng ngành guitar cổ điển tại Hà Nội lại đang gặp nhiều khó khăn trong việc phát triển lĩnh vực biểu diễn. Hạn chế đến từ việc thiếu tính sáng tạo và phù hợp với thị hiếu khán thính giả trong thời đại mới. Thu nhập từ hoạt động biểu diễn không đủ đảm bảo cho cuộc sống ổn định. Và hậu quả là số lượng nghệ sĩ biểu diễn guitar cổ điển chuyên nghiệp tại Hà Nội có chiều hướng giảm mạnh. Để thúc đẩy hoạt động biểu diễn guitar cổ điển trở thành nghề biểu diễn cần giải pháp tổng thể từ nhiều hướng.