Văn hóa > Di sản

Tĩnh Lự thiền tự thuộc thôn An Quang, xã Lãng Ngâm, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, là một ngôi chùa cổ nằm trên núi Yên Sơn của dãy Thiên Thai. Dãy núi Thiên Thai hay còn gọi là núi Đông Cứu/ Đông Cao, gồm 9 quả núi liền kề nhau, tạo hình uốn lượn như hình con rồng, “cũng là một thắng cảnh nổi tiếng” (1), “trèo lên đỉnh núi mà ngắm nhìn quả thấy là một bầu trời tươi đẹp” (2). Ngoài ra, ngọn núi này cũng được đề cập trong nhiều tư liệu lịch sử như Lịch triều hiến chương loại chí, Đại Việt địa dư toàn biên, Thoái thực kỳ văn…

Lịch sử hình thành, phát triển của mỗi vùng đất đều để lại dấu ấn qua những di tích lịch sử - văn hóa (DTLSVH). Trải qua thời gian, các di tích thể hiện vai trò, ý nghĩa to lớn đối với cộng đồng, dân tộc. Bài viết tập trung làm rõ ý nghĩa và đề xuất một số giải pháp bảo tồn, phát huy các giá trị của DTLSVH Quận 11, TP.HCM.

Chiều tối 14-11, thông tin mới nhất về kết quả đàm phán “hồi hương” ấn vàng “Hoàng đế chi bảo”, Bộ VHTTDL cho biết, trên cơ sở kết quả xác định được tính xác thực của ấn vàng, hai bên đã thống nhất việc chuyển giao ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” cho phía Việt Nam trên tinh thần đồng thuận, thấu hiểu và mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước Việt Nam và Cộng hòa Pháp. Đồng thời, thống nhất thực hiện quy trình, thủ tục pháp lý liên quan để có thể hồi hương ấn vàng về Việt Nam theo quy định pháp luật của hai quốc gia.

Với chủ đề: “Bảo tồn, phát huy bản sắc bản sắc văn hóa đồng bào Khmer Nam Bộ: bình đẳng, đoàn kết, hội nhập và phát triển”, Ngày hội VHTTDL đồng bào Khmer Nam Bộ lần thứ VIII và Lễ hội Óoc Om Bóc - đua ghe Ngo Sóc Trăng khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long lần thứ V năm 2022 (diễn ra từ ngày 2 đến 8-11) đã thành công tốt đẹp.

Văn Miếu Mao Điền thuộc làng Mậu Tài, xã Cẩm Điền, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương, là 1 trong 6 văn miếu lớn nước ta. Xét về kiến trúc và giá trị lịch sử, Văn miếu Mao Điền chỉ đứng sau Văn miếu Quốc Tử Giám. Năm 2007, di tích được công nhận là Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt và trở thành thiết chế văn hóa, giáo dục, địa điểm du lịch văn hóa, tâm linh hấp dẫn của Hải Dương cũng như các tỉnh lân cận.

Lễ hội truyền thống (LHTT) là một món ăn tinh thần không thể thiếu đối với người dân Việt Nam, nó phản ánh lịch sử, phong tục tập quán, tinh thần đoàn kết của người dân trong cùng một địa phương. Thế hệ Gen Z (năm sinh từ 1995-2010) là một thế hệ năng động, nhiệt huyết, được tiếp cận sớm với công nghệ và toàn cầu hóa. Đây là thế hệ cần ý thức được vai trò, ý nghĩa cũng như trách nhiệm của mình đối với những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Nghiên cứu này tìm hiểu hứng thú của thế hệ Gen Z với LHTT địa phương ở cả phần lễ và phần hội.

Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, cùng với những thăng trầm của hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cũng như những tác động khách quan và chủ quan từ môi trường tự nhiên và môi trường xã hội, nhiều Văn Miếu hàng tỉnh ở Việt Nam đã bị hư hại, xuống cấp và thậm chí biến mất. Từ sau Đổi mới, cùng với nhiều loại hình di sản khác, các Văn Miếu hàng tỉnh ở đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) từng bước được phục hồi. Trong quá trình bảo tồn, phục hồi và khai thác giá trị di sản, có thể nhận thấy có nhiều sự thay đổi trong các hoạt động thờ tự, tổ chức tế lễ cũng như phục hồi các công trình, hiện vật cũ của các Văn Miếu hàng tỉnh nhằm đáp ứng nhu cầu của chính đời sống văn hóa đương đại. Bài viết sử dụng lý thuyết Sáng tạo truyền thống để xem xét nguyên nhân và cách thức mà những truyền thống cũ đã được kiến tạo như thế nào ở các Văn Miếu hàng tỉnh thuộc ĐBSH. Đồng thời đề xuất giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di sản Văn Miếu hàng tỉnh ở miền Bắc trong thời đại xã hội số ở Việt Nam hiện nay.

Hát xẩm là một loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian có nội dung ca từ độc đáo, tiêu biểu của Việt Nam. Trong các loại hình âm nhạc truyền thống của dân tộc, có lẽ chỉ duy nhất hát xẩm được gọi với tư cách là một nghề để kiếm sống. Nghệ thuật hát xẩm ở Ninh Bình gắn liền với cố NSƯT Hà Thị Cầu - nghệ nhân cuối cùng còn hành nghề hát xẩm. Từ khi bà qua đời, Ninh Bình tưởng như đã thất truyền loại hình nghệ thuật âm nhạc dân gian này, nhưng với sự nỗ lực của những người được cụ Hà Thị Cầu truyền dạy, của chính quyền địa phương và nhất là tình yêu nghệ thuật của chính người dân, mảnh đất này đã bước đầu khơi dậy và bảo vệ được giá trị cốt lõi của nghệ thuật hát xẩm.

Tính đến hết năm 2021, toàn tỉnh Bắc Giang có 743/2.237 di tích được xếp hạng, trong đó có 5 di tích được xếp hạng quốc gia đặc biệt. Bên cạnh những giá trị về lịch sử văn hóa, đây là những di tích có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch văn hóa, tâm linh. Từ góc độ quản lý, việc bảo tồn, phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt (DTQGĐB) ở Bắc Giang cần được phát huy hơn nữa, góp phần nâng cao hiệu quả công tác giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần cách mạng, lòng tự hào dân tộc đối với mọi tầng lớp nhân dân nhất là thế hệ trẻ trong bối cảnh hiện nay.

Thời gian qua, di sản văn hóa (DSVH) dân ca quan họ Bắc Ninh đã được quan tâm, đầu tư để bảo tồn, phát huy giá trị trong cộng đồng. Tuy nhiên, công tác này gặp nhiều tác động, ảnh hưởng từ sự phát triển kinh tế, xã hội, cũng như xu hướng hội nhập. Nhận diện những tác động, ảnh hưởng đó để bước đầu giúp cho việc bảo tồn di sản được hợp lý, đồng thời qua đó điều chỉnh mối quan hệ giữa bảo tồn và phát huy giá trị DSVH phù hợp với sự phát triển chung của cộng đồng.