Xây dựng đời sống văn hóa > Đất nước - con người

Vượt quãng đường hơn 30km, từ thị trấn Trà My (huyện Bắc Trà My, Quảng Nam) đến chân đập Thủy điện Sông Tranh 2, rẽ trái rồi men theo cung đường bên hữu ngạn của dòng sông Tranh quanh co về hướng Tây Nam. Đến trụ sở UBND xã Trà Bui, rẽ trái theo con đường bê tông dẫn về cầu treo Trà Bui, hỏi bà Hồ Thị Dôn (71 tuổi) gần như ai cũng biết. Dừng chân giữa làng Lía (thôn 6), chúng tôi bắt gặp một phụ nữ Ca Dong, đang ngồi góc nhà sàn cặm cụi đan võng hướng nhìn ra dòng sông Bui ngày đêm vẫn chảy, trong một không gian thoáng đãng.

Đến với miền Trung biển xanh cát trắng, đi dần về phía Bắc, dừng chân thăm Quảng Trị, mảnh đất năm xưa là bãi chiến trường ác liệt, bạn hãy ghé tham quan cầu Hiền Lương trên sông Bến Hải, cây cầu này, xưa kia có lúc là giới tuyến tạm chia đôi hai miền Nam- Bắc Việt Nam theo Hiệp định Giơ-ne-vơ (20.7.1954). Cầu Hiền Lương bắc qua sông Bến Hải, tại thôn Hiền Lương, xã Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị.

Nằm nép mình bên cánh đồng lúa trải dài ở bên bờ Nhật Lệ là vườn kỷ vật chiến tranh của cựu chiến binh Trần Văn Quận ở thôn Quyết Tiến, xã Hàm Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Giữa vườn hoa xanh sắc thắm, hàng chục vỏ bom, đạn các loại đã được người cựu chiến binh kỳ công sắp xếp, trưng bày… đã lôi cuốn đông người tham quan, tìm hiểu lịch sử.

Từ bao đời nay, dệt thổ cẩm đã trở thành nét văn hóa không thể thiếu trong đời sống đồng bào dân tộc Mường xứ Thanh. Sử thi và thần thoại dân tộc Mường cho thấy nghề dệt ra đời rất sớm, từ thời kỳ “Đẻ đất, đẻ nước”, thời kỳ của những “Ông Đá Cần, bà Dạ Kịt”. Sau khi tìm ra các “Mường” và tìm được lửa, biết làm nhà ở, người Mường bắt đầu truyền dạy cho con cháu việc dệt vải may quần áo.

Trong đời sống của đồng bào Tày vùng đất Bảo Yên (Lào Cai), cưới hỏi là một trong những phong tục gắn liền với nét đẹp văn hóa truyền thống, là sự hội tụ những giá trị văn hóa mang đậm bản sắc văn hóa Tày.

Nguyễn Đình Chiểu sống mãi với non song đất nước, bởi lẽ cả cuộc đời ông, tâm hồn và trí tuệ, lý tưởng và tài năng, văn chương, đạo đức và lòng căm thù giặc sâu sắc tất thảy đều hiến dâng cho Tổ quốc, cho nhân dân. Ông dùng ngòi bút của mình làm vũ khí đánh giặc; người đọc, người nghe tìm thấy trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu hơi thở của cuộc sống, những đòi hỏi cấp bách cứu nước, cứu dân, những tâm tư, ước vọng những hành động về lòng yêu nước và đạo làm người.

Cuối thế kỷ 13 sau khi dẹp xong giặc Nguyên Mông, củng cố triều chính, Vua Trần Nhân Tông lên Yên Tử tu hành sáng lập ra Thiền phái Phật giáo Trúc Lâm của quốc gia Đại Việt. Phật hoàng Trần Nhân Tông đã xây dựng một số trung tâm lớn như chùa Côn Sơn, chùa Quỳnh Lâm, chùa Vĩnh Nghiêm để hoằng dương Phật pháp, trong đó chùa Côn Sơn trở thành Quốc tự của đất nước.

Hằng năm, cứ vào ngày 5 tháng 5 âm lịch, người dân xứ Huế lại tích cực chuẩn bị đón Tết Đoan Ngọ. Đây là ngày con cháu nhớ về tổ tiên ông bà, là dịp những người thân trong gia đình sum vầy ấm áp bên nhau. Ngoài ra còn cầu trời đất mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt và mừng cho sự trong sáng, quang đãng.

Ở vùng đất phương Nam, có một khu chợ rất độc đáo, đã tồn tại và phát triển từ hơn một thế kỷ nay, đó là chợ chiếu Định Yên ở huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp.

Đồng bào các dân tộc sinh sống ở vùng bắc Tây Nguyên thường cư trú dọc theo các con sông, dòng suối. Cây cầu treo là phương tiện thiết yếu hàng ngày giúp đồng bào đi lại và canh tác. Cầu treo đơn sơ nối nhịp suối ngàn, làm đẹp cho cảnh quan buôn làng. Cầu treo được làm từ vật liệu sẵn có trong rừng núi đó là cây gỗ, tre nứa, dây mây. Trong các thứ vật liệu để làm cây, dây mây quan trọng nhất nên có nơi người ta gọi là cầu mây.