Thế giới nghệ thuật > Dòng chảy sự kiện

Từ phòng chụp ảnh lưu niệm trong nhà (studio) tiến tới việc cầm máy ảnh trực tiếp xuống đường phố ngày Cách mạng Tháng Tám, rồi ra tiền tuyến, đến nông thôn, công trường, nhà máy là một quá trình cách mạng nghề nghiệp sâu rộng của các nhà nhiếp ảnh Việt Nam. Ảnh của họ trở thành tin tức, thành những câu chuyện, những trang sử trung thực, mãi mãi nguyên tươi, sống động. Nó là sản phẩm của nghệ thuật hiện đại với tất cả sức mạnh của lối tư duy mới, tình cảm mới. Các nhà nhiếp ảnh Việt Nam yêu nước và cách mạng đã tạo dựng cho nhiếp ảnh nước ta một sứ mệnh quan trọng: Ảnh là vũ khí chiến đấu sắc bén.

Phim ngắn quảng bá du lịch PIECES of HUẾ (tạm dịch là Những mảnh ghép của Huế ) được đăng tải trên mạng xã hội trong thời gian gần đây, đã thu hút sự quan tâm của nhiều khán giả và giới chuyên môn. Với thời lượng 3 phút 30 giây, phim ngắn như vẽ lại lịch sử Huế với những thăng trầm từ thuở sơ khai cho tới kỷ nguyên hiện đại bằng những hình ảnh đầy sống động.

Trúc Đồng (Huỳnh Gia An Tiến) sinh năm 1999, tại TP.HCM, là kỹ sư công nghệ thông tin nhưng có niềm đam mê với âm nhạc. Với anh, viết nhạc là một cách để ghi lại tiếng lòng mình. Một số sáng tác của Trúc Đồng được lan toả rộng rãi có Quê hương Phù Đổng (ca khúc chủ đề Hội Gióng), Chiếc áo năm thân, Làng. Anh đang thực hiện một dự án thử nghiệm xung quanh Trống đồng, một loại nhạc khí cổ của Việt Nam. Nhân dịp nhạc sĩ trẻ Trúc Đồng vừa sáng tác ca khúc Hòa bình đẹp lắm ra mắt dịp Kỷ niệm 80 năm Cách mang Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, Tạp chí văn hóa nghệ thuật có buổi trao đổi cùng anh về nội dung Người trẻ với khát vọng Hòa bình thông qua các tác phẩm âm nhạc được sáng tác và lan tỏa trong thời gian gần đây.

Tiểu thuyết Gió bụi đầy trời (Nxb Hội Nhà văn 2020, tái bản năm 2021) của nhà văn Thiên Sơn không chỉ tái hiện một giai đoạn lịch sử đầy biến động, mà còn mở ra một góc nhìn khác biệt, táo bạo về những con người làm nên lịch sử. Nổi bật hơn cả là cách xây dựng hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn lịch sử “ngàn cân treo sợi tóc” (1945-1946), đồng thời nêu bật vai trò quyết định của Người trong việc khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và chèo lái con thuyền cách mạng vượt qua những hoàn cảnh hiểm nghèo.

Trong dòng chảy hào hùng của lịch sử dân tộc, có những khoảnh khắc thiêng liêng không chỉ được ghi lại bằng trang sử mà còn sống động trong từng khuôn hình đen trắng. Và người nghệ sĩ đã góp phần khắc sâu những thời khắc ấy vào tâm trí bao thế hệ người dân Việt Nam bằng ánh sáng, bằng bố cục, bằng cả trái tim của mình chính là nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Năng An - một chứng nhân chép sử bằng hình. Ông là tác giả của loạt ảnh nổi tiếng về cuộc Tổng khởi nghĩa 19/8/1945 tại Hà Nội: Mít tinh trong ngày 19/8/1945 trước Quảng trường Nhà hát Lớn Hà Nội, Chiếm Bắc Bộ Phủ (19/8/1945); Lễ Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình, và đặc biệt là bức ảnh Bác Hồ tại mặt trận Đông Khê (1950) - một trong những tác phẩm nhiếp ảnh quý giá được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật (đợt I - năm 1996).

Trong lịch sử cận đại của dân tộc Việt Nam, có những cá nhân đã ghi dấu ấn sâu sắc không chỉ bằng tài năng mà còn bằng sự cống hiến thầm lặng và bền bỉ. Họa sĩ Bùi Trang Chước (1915-1992) là một trong những người như thế. Tên tuổi của ông đã gắn liền với biểu tượng Quốc huy Việt Nam. Cùng với Quốc ca, Quốc kỳ, Quốc huy Việt Nam là một trong những biểu tượng thiêng liêng, tự hào thể hiện đầy đủ và súc tích về đất nước và con người Việt Nam, về cội nguồn, ý chí và về truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc Việt Nam. Quá trình hình thành, ra đời của Quốc huy Việt Nam là câu chuyện đặc biệt gắn liền với lịch sử đất nước, đồng thời cũng là câu chuyện đầy thú vị, gắn với cuộc đời, sự nghiệp của người họa sĩ tài ba Bùi Trang Chước.

Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 là hai mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Cho đến nay, phim tài liệu Ngày Độc lập 2/9/1945 và phim truyện Sao tháng Tám là hai bộ phim điện ảnh quý hiếm và đặc sắc nhất về đề tài này. Khắc họa một sự kiện lừng lẫy trong lịch sử, mở sang trang mới cho dân tộc Việt Nam, cho đến hôm nay, bộ phim Sao tháng Tám của cố đạo diễn - NSND Trần Đắc vẫn mang trong mình hơi thở thời đại với hào khí Cách mạng tháng Tám hào hùng. Bộ phim xứng đáng mang sứ mệnh “ghi dấu lịch sử dân tộc bằng điện ảnh”.