Trúc Đồng (Huỳnh Gia An Tiến) sinh năm 1999, tại TP.HCM, là kỹ sư công nghệ thông tin nhưng có niềm đam mê với âm nhạc. Với anh, viết nhạc là một cách để ghi lại tiếng lòng mình. Một số sáng tác của Trúc Đồng được lan toả rộng rãi có Quê hương Phù Đổng (ca khúc chủ đề Hội Gióng), Chiếc áo năm thân, Làng. Anh đang thực hiện một dự án thử nghiệm xung quanh Trống đồng, một loại nhạc khí cổ của Việt Nam. Nhân dịp nhạc sĩ trẻ Trúc Đồng vừa sáng tác ca khúc Hòa bình đẹp lắm ra mắt dịp Kỷ niệm 80 năm Cách mang Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, Tạp chí văn hóa nghệ thuật có buổi trao đổi cùng anh về nội dung Người trẻ với khát vọng Hòa bình thông qua các tác phẩm âm nhạc được sáng tác và lan tỏa trong thời gian gần đây.

Nhạc sĩ Trúc Đồng (Huỳnh Gia An Tiến)

• PV: Bài hát Hòa bình đẹp lắm được Trúc Đồng sáng tác ra đời trong hoàn cảnh nào?

Nhạc sĩ Trúc Đồng: Hòa bình đẹp lắm được tôi chắp bút vào buổi sáng 30/4/2025, trong không gian Lễ kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam và Thống nhất đất nước diễn ra tại TP.HCM. Trước đó, tôi đã có ý định viết một ca khúc về chủ đề này nhưng vẫn chưa thực hiện được.

Không khí TP.HCM trong ngày hội non sông dịp 30/4 đẹp vô cùng: rừng cờ bay giữa trời trong nắng ấm, những đoàn diễu binh tiến bước hiên ngang. Tôi cũng đã được hòa mình trong không khí đó, trong ngày “triệu trái tim hòa chung một nhịp”. Khắp mọi cung đường chung quanh Chợ Bến Thành, phố đi bộ Nguyễn Huệ đều nhuộm sắc đỏ.

Câu từ, giai điệu ùa về trong vô thức, và trong vòng 20 phút tôi nhanh chóng ghi lại, cảm xúc tuôn một mạch không dừng.

“Nghe chăng ngoài khơi xa,

Ngang trời đàn chim mang tin chiến thắng

Khắp đất trời Việt Nam,

Rừng cờ tung bay vẫy gọi hòa bình…”

Sau khi tôi gửi cho một số nghệ sĩ để chuẩn bị cho Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, thì các ca sĩ trẻ Nhóm 135 ngay lập tức yêu thích ca khúc này và quyết định thực hiện một bản phối hoàn chỉnh.

Cũng như những bài tôi sáng tác trước đó, với Hòa bình đẹp lắm tôi đều lồng ghép vài mối liên hệ tới những hình ảnh, chi tiết thực. Ở đây sẽ có lá cờ Quyết Thắng (“Quyết thắng tự bao năm”), thông điệp đại đoàn kết / thống nhất đất nước (“Nối ba miền một dải non sông”).

Nhóm 135 cũng mong muốn trong ca khúc sẽ có một chi tiết thú vị, là đoạn hát ru Nam Bộ. Vậy nên chúng tôi cùng nhau viết được hai câu, để nói lên tâm tình của người mẹ, ước mong cho con mai sau được lớn lên trong hòa bình: “Con ơi no giấc thanh bình / Cha đi chiến đấu, giữ gìn nước non”.

• Anh có nhận xét gì khi gần đây những ca khúc về khát vọng hòa bình và tình yêu quê hương, đất nước được giới trẻ hào hứng đón nhận?

Theo tôi, để nói về xu hướng thịnh hành nhạc Việt năm 2025 chiếm ưu thế là những ca khúc về quê hương, đất nước, về Đảng, Bác Hồ, về nét đẹp văn hóa, lịch sử Việt Nam. Điều này hoàn toàn ngược với trước đây, khi sự quan tâm chủ yếu đổ dồn về các bản pop ballad buồn.

Chỉ riêng nửa đầu tháng 8/2025 đã có rất nhiều sản phẩm âm nhạc mới về đất nước, con người Việt Nam; chủ đề “khát vọng hòa bình” là một mảng nhỏ trong số đó. Dễ dàng nhận thấy hàng loạt nghệ sĩ tên tuổi trong Vpop như Tùng Dương, Phương Mỹ Chi, Tuấn Cry, nhóm DTAP, nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung… đều trình làng ít nhất một sản phẩm để lan tỏa tinh thần yêu nước.

Tạo được hiệu ứng lan tỏa rộng có Còn gì đẹp hơn (Nguyễn Hùng), Giữa hòa bình (LyLy - Anh Tú) và Made in Vietnam (DTAP). Ngoài ra, với xu hướng tìm về dân ca, nhạc cổ, nhạc cách mạng kinh điển càng nhiều, cùng với cơn sốt hàng loạt “concert quốc gia” lan toả tinh thần yêu nước như V Concert, V Fest,... thì những ca khúc như Mẹ yêu con, Hò kéo pháo, Khát vọng tuổi trẻ, Bài ca đất phương Nam… cũng thu hút sự hưởng ứng của khán giả.

Ảnh bìa của bản nhạc ca khúc Hòa bình đẹp lắm

• Điều gì đã làm nên thành công cho những tác phẩm mang nội dung tình yêu tổ quốc, yêu hòa bình?

Theo tôi, một ca khúc hay là một tác phẩm có sức mạnh để khơi dậy tinh thần trong lòng khán giả. Để làm được điều này phải tổng hòa những yếu tố sau: câu từ đẹp, giàu hình ảnh; giai điệu hay, dễ nhớ dễ ăn sâu trong tâm thức; phần hòa âm phối khí đặc sắc và mang tính đại chúng.

Các yếu tố khác cũng góp phần quan trọng trong sự thành công của một sản phẩm âm nhạc như: chiến lược truyền thông hợp lý (qua phim ảnh, qua nền tảng mạng xã hội), MV ấn tượng và chỉn chu; và sản phẩm ra mắt đúng thời điểm.

Cuối cùng là sự lan tỏa của người nghe nhạc. Sau khi nghe xong bài hát, khán giả sẽ kể lại câu chuyện của mình, của người thân, bạn bè mình, gửi gắm những tâm tư vào đất nước trong hàng loạt video ngắn, bình luận trên YouTube, Facebook, TikTok. Có thể nói dưới một MV đều có một “cuốn sổ yêu nước”: biết bao nhiêu câu chuyện vô cùng xúc động được kể lên, từ những câu chuyện hi sinh của người thân trong kháng chiến đến ước vọng về tương lai…

Đáng chú ý là hình thức lan toả sản phẩm âm nhạc thông qua các bản cover (thể hiện lại ca khúc), những video ngắn lồng ghép nhạc cùng thông điệp yêu nước, trên các nền tảng Facebook Story và TikTok. Các video này thu hút hàng trăm nghìn lượt tương tác; phong trào lan toả tinh thần dân tộc cũng được nhiều bạn trẻ hưởng ứng những ngày gần đây.

Chính nhờ đó mà độ lan truyền phủ sóng của bài hát tăng cao, đến mức chúng ta chỉ cần bước xuống đường cũng có thể thoáng bắt gặp được giai điệu bài hát, ở bất cứ đâu. Vai trò và sức ảnh hưởng của nghệ sĩ, của những nhà sáng tạo nội dung nổi tiếng có nhiều người theo dõi, cũng góp phần quyết định để bài hát đến được với đông đảo công chúng mọi nơi.

Diễn viên, nhạc sĩ Nguyễn Hùng trình bày ca khúc Còn gì đẹp hơn tại buổi ra mắt phim Mưa đỏ Ảnh: Galaxy Studio

• Anh có thể ví dụ một số ca khúc nổi bật gần đây?

Ở đây tôi xin lấy ví dụ hai ca khúc: Viết tiếp câu chuyện hòa bình và Còn gì đẹp hơn  (ca khúc lấy cảm hứng từ phim Mưa đỏ).

Với góc nhìn của tôi, nhạc Nguyễn Văn Chung từ những sáng tác đầu cho đến hàng chục bài hit trải dài hơn 20 năm, giai điệu rất mộc và dễ tiếp cận khán giả. Khi để ý kỹ sẽ thấy có âm hưởng của những ca khúc pop quen thuộc của anh trong giai điệu của Viết tiếp câu chuyện hòa bình. Tuy nhiên, nhờ bản phối dồn dập hào hùng, lời ca sôi nổi, cùng giọng hát nội lực của Nguyễn Duyên Quỳnh, Võ Hạ Trâm…, mà chất pop ấy hoá thành một bản nhạc hừng hực niềm tự hào dân tộc, và nhất là hợp với thị hiếu âm nhạc đại chúng.

Còn gì đẹp hơn là một bản ballad, slow rock nhẹ nhàng, nên âm hưởng sẽ có phần lắng đọng hơn. Lời hát của Nguyễn Hùng đẹp và giàu chất thơ, như bản sleeper hit của anh đầu năm nay - Phép màu. Có những câu giản dị nhưng xúc động:

“Hết kháng chiến nếu con còn chưa về

Mẹ ơi vui lên, mẹ có đứa con anh hùng”.

Chúng đã chạm đến trái tim khán giả, đặc biệt là khi chúng ta đang nhìn lại chặng đường lịch sử oai hùng của dân tộc thì ý nghĩa lại càng thấm thía hơn. Phần bình luận của hai ca khúc này trên YouTube đã thu hút nhiều câu chuyện cảm động từ nhiều thế hệ khán giả.

Viết tiếp câu chuyện hòa bình đã thu được tổng 1,5 tỉ lượt phát trên TikTok; Còn gì đẹp hơn được công chúng đón nhận rộng rãi trước khi bộ phim Mưa đỏ ra mắt. Chỉ trong thời gian ngắn, những ca khúc này đã thu hút hàng loạt video TikTok sử dụng, góp phần thay lời hàng triệu người Việt Nam nói lên tình cảm của mình với quê hương, đất nước. Câu nói “Tự do, hòa bình không phải dễ” của Cựu chiến binh Quách Minh Sơn cũng được đưa vào rất nhiều video lồng nhạc hiện nay.

Một điểm sáng của nhạc Việt những năm gần đây, là chất liệu dân ca và các nhạc cụ truyền thống Việt Nam được khai thác ngày càng nhiều để ứng dụng vào những ca khúc mới. Việt Nam trong tôi là của Yến Lê sử dụng chất liệu của Hoa thơm bướm lượn (Quan họ Bắc Ninh); Mặt trời trong bóng tối (nhạc phim Địa đạo) của Hứa Kim Tuyền, có âm hưởng Lý đêm trăng của Nam Bộ…

Có thể thấy, âm nhạc Việt Nam đã và đang dần khai thác, cách tân những chất liệu đặc trưng của dân tộc (từ lời ca tới nét nhạc), ngoài việc khẳng định vị thế và màu sắc riêng biệt của chúng ta trên bản đồ quốc tế, còn định hướng khán giả trẻ đến với những giá trị tinh hoa của lịch sử, văn hóa Việt. Và thông qua những sáng tác về chủ đề đất nước, về hòa bình, họ đã sống có trách nhiệm hơn với lịch sử nước nhà; chúng đang góp phần thắp lửa tình yêu đất nước, khát vọng hòa bình; thắp lửa niềm tự hào Tổ quốc trong thế hệ trẻ ngày càng mạnh mẽ hơn.

Những con số ấn tượng của ca khúc Viết tiếp câu chuyện hòa bình tính đến ngày 17/4. Ảnh FBNV

• Là người trẻ, trước lịch sử dân tộc oai hùng, tuy không chứng kiến chiến tranh nhưng anh cảm nhận thế nào về những cuộc chiến, về hai chữ “hòa bình”?

Hai chữ “hòa bình” theo tôi phải có một khoảng thời gian lắng lòng mới có thể cảm nhận được. Vì “hòa bình” chính là những điều giản dị, đời thường giữa cuộc sống hôm nay.

Có lẽ những ai đã từng sống trong chiến tranh, đã từng lên đường tham gia chiến đấu, hoặc đang ở hải đảo, biên cương canh giữ đất trời, mới thấy quý báu những phút bình yên đi qua thường ngày. Đi giữa lòng phố thị, trong màu xanh của trời và ánh vàng của nắng, ai biết được khoảng trời quê hương đó từng là bom rơi đạn dội, trực thăng gào xiết.

Ông ngoại tôi hy sinh năm 1970. Tôi luôn nhớ những lần cùng gia đình về quê thăm nơi ông yên nghỉ (Nghĩa trang tỉnh Hậu Giang (cũ) nay thuộc phường Vị Thanh, TP Cần Thơ), bước vào nghĩa trang liệt sĩ, thấy ông yên bình nằm đó, cùng hàng ngàn liệt sĩ. Có biết bao người “không ai nhớ mặt đặt tên”, chỉ có ngôi sao vàng trên bia mộ. Mỗi lần thắp nhang cho ông ngoại, tôi lại nhớ tới những câu chuyện, hình ảnh chiến tranh, những cảnh nhân dân và chiến sĩ của ta hy sinh, tù đày, chiến đấu anh dũng, khốc liệt vô cùng. Cho nên, nghĩ về những người chiến sĩ, nghĩ về ông, lúc đó những khung cảnh giản dị xung quanh tôi như cảnh ruộng đồng thẳng cánh cò bay, “tiếng ầu ơ mẹ ru”,”từng góc phố, từng ngôi làng”, bất chợt trở nên tươi đẹp, thiêng liêng lạ thường. Đó chính là hòa bình.

• Trong ca khúc của mình, anh có nhắn nhủ thông điệp gì với khán giả, đặc biệt với khán giả trẻ?

Về tinh thần quyết chiến, quyết thắng, có một câu hát cổ từ thời Lý - Trần mà tôi hay lấy làm nguồn cảm hứng sáng tác: “Chinh tùng chinh, chình tùng chinh / Bất diệt thù (hề) bất nguyện sinh!” (Đi chiến đấu, đi chiến đấu / Không diệt được thù, ta không thiết sống!) Qua đó mới thấy, truyền thống yêu nước, yêu hòa bình, chống giặc ngoại xâm của ta đã nhen nhóm nhiều đời, và trao truyền những thế hệ sau. Chúng ta tự hào Việt Nam có bề dày lịch sử chiến đấu oai hùng, hôm nay đang không ngừng vươn cao, vươn xa, như chí khí Phù Đổng năm xưa.

Hàng trăm ngàn người đã hy sinh, “nhưng họ đã làm nên Đất Nước”; và tôi hôm nay, cũng như các bạn trẻ luôn mong muốn kế thừa tinh thần yêu nước của cha ông, tìm tòi văn hóa truyền thống Việt. Theo tôi, tình yêu quê hương, đất nước thiêng liêng và to lớn là vậy, nhưng có khi chỉ là yêu những gì gần gũi, thân thương nhất. Có khi chỉ là yêu câu dân ca nhạc cổ, yêu chiếc áo dài, yêu cảnh đẹp và văn hóa quê hương.

Chúng ta hoàn toàn có thể nương tựa vào đó, nương tựa vào tình yêu quê hương, đất nước, đừng để tình yêu này tắt đi dù chỉ một phút; giữ cho ngọn lửa nhiệt huyết của mình lúc nào cũng cháy sáng, để đóng góp những điều tươi đẹp cho văn hóa dân tộc, cho đất nước. Đó là thông điệp mà tôi luôn luôn nhắn nhủ với mình, cũng như nhắn nhủ đến quý độc giả, quý bạn đang ủng hộ cho Hòa bình đẹp lắm và theo dõi bài phóng sự này.

• Cảm ơn nhạc sĩ Trúc Đồng, chúc anh có nhiều thành công và có thêm nhiều sáng tác mới về tình yêu quê hương, đất nước và khát vọng hòa bình!

NGUYỄN ĐỨC BÌNH

tNguồn: Tạp chí VHNT số 617, tháng 8-2025