Tối 14-12, tại Trung tâm Văn hóa-Điện ảnh tỉnh Quảng Trị (thành phố Đông Hà), Bộ VHTTDL phối hợp với UBND tỉnh Quảng Trị long trọng tổ chức Lễ khai mạc Ngày hội Văn hóa các dân tộc Việt Nam năm 2024.

Các đại biểu và nghệ nhân, diễn viên tham dự buổi lễ

Ngày hội quy tụ 16 tỉnh, thành phố tham gia gồm: Bắc Giang, Đà Nẵng, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng, Lạng Sơn, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Gia Lai, Sơn La, Thanh Hóa, Thừa Thiên-Huế, Vĩnh Phúc và Quảng Trị.

Tham dự buổi lễ, về phía đại biểu Trung ương có: Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy - Trưởng Ban Chỉ đạo Ngày hội; Phó Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội Đinh Thị Phương Lan.

Về phía các tỉnh, thành phố có: Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Hoàng Tuấn; Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lạng Sơn Dương Xuân Huyên; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Bùi Đình Long.

Về phía tỉnh Quảng Trị có: Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Đăng Quang; Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng; Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam tỉnh Đào Mạnh Hùng; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Nam.

Cùng đại diện lãnh đạo: các Cục, Vụ của Bộ VHTTDL; các bộ, ngành trung ương; lãnh đạo HĐND, UBND, Sở VHTTDL tỉnh Quảng Trị; hàng trăm nghệ nhân, diễn viên đến từ 16 tỉnh, thành phố tham dự Ngày hội và đông đảo nhân dân tỉnh Quảng Trị.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy phát biểu khai mạc Ngày hội

Phát biểu khai mạc Ngày hội, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy nhấn mạnh: Trong thư gửi Đại hội các dân tộc thiểu số miền Nam tại Pleiku năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Đồng bào Kinh hay Thổ, Mường hay Mán, Gia Rai hay Ê Đê, Xê Đăng hay Ba Na và các dân tộc thiểu số khác, đều là con cháu Việt Nam, đều là anh em ruột thịt. Chúng ta sống chết có nhau, sướng khổ cùng nhau, no đói giúp nhau”. Khắc ghi lời căn dặn của Bác, trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc cũng như trong công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đồng bào các dân tộc Việt Nam luôn phát huy tinh thần đại đoàn kết, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, đồng sức, đồng lòng xây dựng quê hương, đất nước giàu đẹp.

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy khẳng định: Nền văn hóa 54 dân tộc Việt Nam được hình thành và kết tinh trong quá trình lịch sử dựng nước và giữ nước, những giá trị văn hóa đó đã tạo nên sức sống mãnh liệt, chất keo kết nối làm nên sức mạnh của dân tộc Việt Nam. Bên cạnh những giá trị văn hóa chung, mỗi dân tộc có bản sắc riêng, được sản sinh từ truyền thống lịch sử, từ cảnh quan thiên nhiên, địa vực, môi trường cư trú… từ đó, hình thành nên những giá trị văn hóa đặc sắc trong ngôn ngữ, trang phục, ẩm thực, nghệ thuật dân gian, mối quan hệ ứng xử, tín ngưỡng truyền thống và nhiều phương thức biểu đạt khác, góp phần làm nên nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng. Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc vừa là mục tiêu, vừa là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài được Đảng và Nhà nước ta xác định trong mọi thời kỳ, đặc biệt là trong bối cảnh đổi mới, hội nhập, toàn cầu hóa và cuộc cách mạng khoa học công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ như hiện nay.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam trao cờ, hoa cho các trưởng đoàn nghệ thuật của 16 tỉnh, thành phố

Thứ trưởng cho biết, thiết thực triển khai các mục tiêu, nhiệm vụ về phát triển văn hóa, con người Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thời gian qua, Bộ VHTTDL đã chủ động, tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương triển khai nhiều hoạt động, chương trình nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc. Việc tổ chức Ngày hội Văn hóa các dân tộc Việt Nam tại tỉnh Quảng Trị là minh chứng cụ thể trong việc triển khai, thực hiện các quan điểm, nhiệm vụ, Nghị quyết của Đảng đã đề ra.

Với chủ đề “Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc Việt Nam Bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, hội nhập và phát triển vì một thế giới hòa bình” và sự tham gia của các nghệ nhân, diễn viên, vận động viên đồng bào các dân tộc - những chủ thể văn hóa đến từ nhiều vùng, miền của đất nước, Ngày hội diễn ra nhiều hoạt động với nội dung phong phú, đặc sắc như: Liên hoan văn nghệ quần chúng; Trình diễn trang phục truyền thống các dân tộc; Trình diễn, giới thiệu trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa; Trưng bày giới thiệu, quảng bá văn hóa truyền thống địa phương; Trưng bày, chế biến và giới thiệu nghệ thuật ẩm thực; Hoạt động thể thao và các trò chơi dân gian; Hoạt động quảng bá du lịch và nhiều hoạt động hấp dẫn khác góp phần giới thiệu, quảng bá, lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam tới nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế.

Chương trình nghệ thuật tại Lễ khai mạc Ngày hội

Ngày hội Văn hóa các dân tộc Việt Nam không chỉ mang ý nghĩa của một sự kiện văn hóa, mà quan trọng hơn còn là dịp để các chủ thể văn hóa, các nghệ nhân, diễn viên, vận động viên quần chúng các dân tộc được tham gia giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, tự giới thiệu những nét đẹp trong văn hóa của dân tộc mình, lan tỏa niềm tự hào, ý thức trách nhiệm của mỗi người dân, từng cộng đồng trong việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số trong thời kỳ hội nhập và phát triển đất nước.

“Để từ đó, những thành tựu về văn hóa được tạo dựng qua nhiều thế hệ được nối tiếp, vun đắp, ngày càng sâu sắc, phong phú hơn. Đó cũng là minh chứng hùng hồn cho tinh thần đại đoàn kết, ý chí bất khuất, khát vọng vươn lên của các dân tộc, tạo tiền đề, nền tảng vững chắc để đồng bào các dân tộc cùng với cả nước nỗ lực hơn nữa trong kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam” – Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam phát biểu chào mừng tại buổi lễ

Phát biểu chào mừng tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam cho biết, Quảng Trị là nơi hội tụ của các dân tộc: Kinh, Bru-Vân Kiều, Tà ôi (Paco) và một số dân tộc thiểu số khác, chiếm khoảng 14% dân số toàn tỉnh. Trong quá trình phát triển, các dân tộc thiểu số ở Quảng Trị đã hình thành nên những bản sắc văn hóa vừa mang đặc trưng riêng vừa mang đặc trưng chung của cộng đồng dân tộc Việt Nam.

Giá trị riêng về truyền dạy, chế tác và sử dụng nhạc cụ trong lao động; có các làn điệu dân ca, dân vũ, dân nhạc như calơi, chachấp, oát, xà nớt, người Vân Kiều, Pa Cô được mang họ Hồ của Bác, có Lễ hội Ariêuping (lễ hội bốc mả), Lễ mừng lúa mới (Ada của người PaCô, Cha Xare của người Vân Kiều)… Những bản sắc văn hóa riêng đó trở thành nếp sống, chuẩn mực, giá trị tốt đẹp được đồng bào giữ gìn và lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác. Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống Pháp và chống Mỹ của dân tộc, đồng bào nơi đây luôn một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ, đoàn kết đấu tranh giữ nước, góp sức giành lại độc lập, tự do cho dân tộc. Trong cuộc sống và lao động sản xuất hiện nay, mặc dù còn gặp khó khăn về nhiều mặt nhưng người Vân Kiều, Pacô luôn chung sức, sát cánh bên nhau, hợp sức xây dựng đời sống mới.

Nghệ nhân, diễn viên của các đoàn nghệ thuật đến từ 16 tỉnh, thành phố trình diễn tại Lễ khai mạc

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, trong những năm qua, tỉnh Quảng Trị luôn ưu tiên dành nguồn lực đầu tư hỗ trợ cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số; quan tâm đẩy mạnh thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Quảng Trị, giai đoạn 2021-2030, trong đó có công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch. Qua đó, tôn vinh, giữ gìn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số, khích lệ sáng tạo những giá trị văn hóa mới, phát huy vai trò của đồng bào các dân tộc thiểu số trong xây dựng và phát triển đời sống văn hóa, tạo nên các sản phẩm văn hóa - du lịch hấp dẫn, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến tỉnh Quảng Trị, đóng góp tích cực vào thành tựu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà. 

Với chủ đề “Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, hội nhập và phát triển vì một thế giới hòa bình”, Ngày hội Văn hóa các Dân tộc Việt Nam hôm nay chính là dịp để chúng ta cùng nhau tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc, đồng thời nhận thức sâu sắc hơn về vai trò quan trọng của mỗi dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Qua đó, chúng ta cũng nhắc nhở thế hệ trẻ về trách nhiệm gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa quý báu của dân tộc, để mỗi chúng ta luôn tự hào về bản sắc riêng biệt mà chúng ta đang kế thừa và phát triển, vì một thế giới vì hòa bình và thịnh vượng; góp phần xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất.

Ngày hội Văn hóa các dân tộc Việt Nam tại tỉnh Quảng Trị thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc trong xu thế hội nhập và phát triển của đất nước nói chung, tỉnh Quảng Trị nói riêng. “Đây là dịp để các nghệ nhân, diễn viên, vận động viên gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao nhận thức, ý thức trong việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc Việt Nam. Đây cũng là cơ hội để tỉnh Quảng Trị quảng bá, giới thiệu các sản phẩm văn hóa du lịch của quê hương và con người quảng Trị với bạn bè, du khách trong và ngoài nước, gắn công tác gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa với phát triển du lịch bền vững” – ông Hoàng Nam nhấn mạnh.

Tại buổi lễ, khán giả đã được thưởng thức các trích đoạn hát, múa, hòa tấu giới thiệu bản sắc văn hóa nghệ thuật đặc sắc của các đoàn nghệ nhân đến từ 16 tỉnh, thành phố tham dự Ngày hội.

Ngày hội diễn ra trong 3 ngày từ ngày 14 đến 16-12, với các hoạt động như: Liên hoan nghệ thuật quần chúng và Trình diễn trang phục dân tộc truyền thống; Trình diễn, giới thiệu trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống dân tộc tại địa phương; Trưng bày giới thiệu, quảng bá văn hóa truyền thống địa phương và Trưng bày, chế biến và giới thiệu ẩm thực dân tộc truyền thống; Thi đấu các môn thể thao truyền thống và trò chơi dân gian dân tộc. Các đoàn cũng tham gia thi kỹ năng du lịch cộng đồng, kỹ năng chào đón khách, kỹ năng thuyết minh, giới thiệu điểm đến du lịch cộng đồng của địa phương. Bên cạnh đó, Ngày hội còn có hoạt động trưng bày ảnh “Các dân tộc thiểu số Việt Nam đồng hành cùng sự phát triển đất nước”; Triển lãm “Sắc màu văn hóa các dân tộc Việt Nam”.

NGỌC BÍCH - Ảnh: TUẤN MINH