Lễ trao giải cuộc thi thơ Làng Chùa lần thứ ba với chủ đề “Thơ ca và nguồn cội” đã diễn ra vào ngày 14-12-2025, tại Bảo tàng Hà Nội (Đường Phạm Hùng, phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội).

Ban tổ chức trao giải A cho các tác giả đoạt giải

Cuộc thi thơ “Thơ ca và nguồn cội” được khởi xướng từ Hội thơ làng Chùa (làng Hoàng Dương, xã Sơn Công, Ứng Hòa, Hà Nội nay là xã Sơn Tiến, Hà Nội). Trải qua hành trình hơn 40 năm (1982-2025), Hội thơ làng Chùa đã trở thành một hội thơ đặc biệt. Từ một ngôi làng nhỏ bé, tình yêu thơ ca đã giúp con người mở ra những kết nối tinh thần không giới hạn. Từ phong trào yêu thơ của một làng quê, cuộc thi thơ làng Chùa lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2007. Trải qua ba kỳ tổ chức, cuộc thi vẫn kiên định với một chủ đề xuyên suốt: "Thơ ca và nguồn cội".

Trong lần thứ ba này, được phát động từ tháng 2 đến tháng 8-2025, cuộc thi đã nhận được hơn 1.500 bài thơ của hơn 500 tác giả trong và ngoài nước. Đặc biệt, phạm vi của cuộc thi không còn giới hạn trong một ngôi làng nhỏ hay biên giới quốc gia, mà đã lan tỏa mạnh mẽ tới nhiều quốc gia trên thế giới như Mỹ, Colombia, Uganda, Uruguay, Romania, Tây Ban Nha, Palestine và Đài Loan (Trung Quốc). Các tác giả tham gia là sự hội tụ đa dạng, từ những cây bút không chuyên đến các nhà thơ danh tiếng Việt Nam và quốc tế. Chủ đề "Thơ ca và nguồn cội" được các nhà thơ và chuyên gia đánh giá là yếu tố then chốt tạo nên thành công của cuộc thi.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều phát biểu tại buổi lễ

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Thư ký Ban tổ chức và Ban giám khảo, bày tỏ sự xúc động sâu sắc: "Tôi vô cùng xúc động và nhận ra rằng, chúng ta không bao giờ có thể đánh mất được cố hương. Điều đó thể hiện rõ qua những bài thơ dự thi, số lượng tác giả tham gia, sự đa dạng trong thể loại, hình thức thể hiện và đặc biệt là tính đa dạng của các nền văn hóa khác nhau trong cuộc thi".

Ông nhấn mạnh: “Chủ đề này đã thực sự chạm đến trái tim của những người viết. Bởi lẽ, ai cũng có quyền và mong muốn được bày tỏ tình yêu với mảnh đất đã nuôi dưỡng mình, với nền văn hóa của họ. Mỗi chùm thơ dự thi là một giọng nói riêng biệt, ngập tràn hình ảnh và cảm xúc vang lên về mảnh đất và những người yêu thương của tác giả. Cho dù mảnh đất và con người hiện ra trong các bài thơ là những vùng đất xa xôi và xa lạ... thì tất cả đều chứa đựng vẻ đẹp và sự thiêng liêng của đời sống thế gian”.

Ông Ngô Mạnh Cường - Chủ tịch Hội thơ Làng Chùa, Trưởng Ban tổ chức cuộc thi, tự hào ví những người sáng tác là "những người gieo hạt": "Đó là những hạt giống của tâm hồn đẹp đẽ được gọi là thơ ca. Những hạt giống ấy được gieo xuống cánh đồng cuộc đời để rồi mọi người lại gặt được một mùa nhân ái".

Các tác giả được trao giải Đặc biệt

Đánh giá về chất lượng chuyên môn, nhà thơ Nguyễn Việt Chiến - thành viên Ban giám khảo chia sẻ: "Tác phẩm đoạt giải đa dạng về phong cách, song đều gặp nhau ở một điểm chung là quê hương được nhìn như một không gian văn hóa, tinh thần không thể thay thế... Cuộc thi phát hiện được một số giọng thơ rất mới để trình làng. Đặc biệt, tác phẩm của các nhà thơ quốc tế nổi tiếng đã nâng cuộc thi này lên một tầm cao mới". Ông nhận định, sự đa thanh và đa dạng trong các tác phẩm đã kiến tạo một diễn ngôn phong phú, cùng quy tụ ở điểm chung: khẳng định mối quan hệ bất khả phân giữa cá nhân và cộng đồng, giữa ký ức riêng tư và nguồn cội dân tộc.

Cuộc thi đã vinh danh 40 tác giả xuất sắc, 3 giải A thuộc về các tác giả: Lý Hữu Lương, Trang Thanh, Trương Xuân Thiên. 7 Giải B và 16 Giải C, cùng với 5 Giải Đặc biệt. 9 nhà thơ nước ngoài đã được trao Giải Cống hiến vì những đóng góp quý báu cho thơ ca và tình hữu nghị giữa các dân tộc, gồm: Fernando Rendón (Colombia), Bruce Weigl (Mỹ), Murad Sudani (Palestine), Hilda Twongeirwe (Uganda), Julio Pavanetti (Tây Ban Nha), Marius Chelaru (Romania), cùng các nhà thơ Đài Loan (Trung Quốc): Chung Wi-Vu, Chen Minh-Jen, Chen Cheng-Hsiung. Việc vinh danh 9 tác giả nước ngoài cho thấy sức lan tỏa vượt biên giới, biến cuộc thi thành một cầu nối văn hóa quan trọng, nơi các nhà thơ quốc tế có thể cảm nhận sâu sắc hơn về văn hóa Việt Nam từ một làng quê.

Các tác giả nhận giải Cống hiến

Điểm đặc biệt là tất cả hơn 1.500 bài thơ dự thi đều được đăng công khai trên trang Facebook cá nhân của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều. Cách làm này đã tạo ra một không gian tương tác trực tiếp, cho phép độc giả và các thành viên Ban giám khảo cùng tham gia đánh giá, thẩm định, đưa thơ ca đến gần hơn với công chúng. Ban Giám khảo cuộc thi quy tụ những tên tuổi uy tín như các nhà thơ Nguyễn Việt Chiến, Đinh Thị Như Thúy, Phạm Đương, Nguyễn Ngọc Phú và nhà văn Phạm Lưu Vũ.

Nhân dịp này, Ban Tổ chức cũng chính thức ra mắt tập thơ Người gieo hạt (Nxb Hội Nhà văn). Do Quỹ Hỗ trợ phát triển Văn học Nghệ thuật Việt Nam tài trợ, cuốn sách dày hơn 600 trang, chọn lọc và tập hợp hơn 500 tác phẩm của hơn 250 tác giả trong và ngoài nước.

Buổi lễ trao giải được bắt đầu bằng nghi lễ tưởng niệm các nạn nhân của những trận bão lũ vừa qua, và kết thúc với một hành động ý nghĩa, khi Ban tổ chức dành tặng 100 triệu đồng ủng hộ đồng bào chịu ảnh hưởng bởi bão lụt, thiên tai. Càng làm đậm thêm tính nhân văn sâu sắc của một hội thơ bắt nguồn từ lòng yêu thương và cội rễ văn hóa dân tộc.

Bài, ảnh: NGÔ HỒNG VÂN