Tối ngày 20-11, tại Nhà hát Nghệ thuật Cải lương Long An, đã diễn ra lễ Bế mạc Liên hoan Cải lương toàn quốc - 2021. Liên hoan do Bộ VHTTDL giao Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp với Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, Sở VHTTDL tỉnh Long An cùng các đơn vị liên quan tổ chức.

Tham dự lễ Bế mạc, về phía đại biểu Trung ương có: Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa;  nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng; Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông - Trưởng Ban Chỉ đạo Liên hoan; Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Lê Tấn Dũng; Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam NSND Trịnh Thúy Mùi - thành viên Ban Chỉ đạo Liên hoan; Vụ trưởng Vụ Văn hóa, Văn nghệ (Ban Tuyên giáo Trung ương) Nguyễn Minh Nhựt; Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn NSƯT Trần Ly Ly - thành viên Ban Chỉ đạo Liên hoan; Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Trần Hướng Dương - Trưởng Ban Tổ chức Liên hoan.

Các đại biểu tham dự Lễ Bế mạc Liên hoan

Về phía đại biểu tỉnh Long An có: Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Văn Được; các đồng chí Nguyên Bí thư Tỉnh ủy: Phạm Thanh Phong, Lê Thanh Tâm, Nguyễn Nam Việt; Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Long An Nguyễn Thanh Hải; Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Lâm; Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Tấn Hòa - Phó Trưởng ban Chỉ đạo Liên hoan; Giám đốc Sở VHTTDL Nguyễn Anh Dũng.

Phát biểu tại Lễ Bế mạc, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông nhấn mạnh: “Sau 15 ngày diễn ra Liên hoan, với 27 vở diễn của 22 đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp cùng sự tham gia của gần 1.000 nghệ sĩ, diễn viên; nội dung các vở diễn tại Liên hoan lần này đã cho thấy sự phong phú, đa dạng về đề tài, từ lịch sử dựng nước, giữ nước đến công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Nhiều vở diễn mang đậm bản sắc văn hóa của vùng đất nơi họ sinh sống; ngợi ca lịch sử hào hùng, những tấm gương tiêu biểu, phản ánh được đời sống sinh hoạt cùng những phong tục tập quán tốt đẹp, khơi dậy niềm tự hào và tình yêu quê hương đất nước trong mỗi người, được Hội đồng nghệ thuật, những nhà chuyên môn ghi nhận, đánh giá cao".

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông phát biểu tại lễ Bế mạc

Thứ trưởng Bộ VHTTDL chỉ ra một số hạn chế tại Liên hoan, đó là, bên cạnh những thành công của các vở diễn được đầu tư công phu cả về kịch bản, dàn dựng, phục trang, biên đạo… thì vẫn còn một số vở diễn chưa được đầu tư, quan tâm một cách nghiêm túc dù là lý do chủ quan hay khách quan.

Để sân khấu Cải lương ngày càng phát huy được những giá trị, tinh hoa nghệ thuật truyền thống của dân tộc và tiếp thu những cái mới, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông đề nghị các cơ quan, đơn vị chức năng cần quan tâm một số nội dung trọng tâm sau: 

Một là, cần tiếp tục quan tâm đầu tư kỹ lưỡng cả về con người và vật chất cho các vở diễn. Tăng cường các vở diễn có nội dung kịch bản mang ý nghĩa giáo dục cao về tư tưởng, thẩm mỹ, tinh thần nhân văn, yêu nước. Các đề tài cần mang hơi thở thời đại và tính thời sự của cuộc sống.

Hai là, tập trung nâng cao đào tạo kỹ thuật cho diễn viên, đảm bảo các yếu tố truyền thống của nghệ thuật Cải lương. Chú trọng đến việc, vai diễn phải phù hợp với nội dung chủ đề, tổng thể chung của vở diễn. Có chính sách đặc thù để thu hút các diễn viên trẻ, tài năng về làm việc tại các nhà hát, các đoàn nghệ thuật.

Ba là, các vở diễn đạt chất lượng tốt tại Liên hoan lần này cần được tuyên truyền, lan tỏa đến công chúng, đáp ứng sự kỳ vọng của khán giả, công chúng đối với nghệ thuật truyền thống Cải lương. 

Đối với Cục Nghệ thuật biểu diễn, đề nghị tiếp tục rà soát bổ sung những quy định giới hạn về thời gian cho mỗi vở diễn, giải thưởng cho các chức danh sáng tạo mới để phù hợp với tình hình hiện nay.

Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng và  Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Văn Được trao giải Xuất sắc cho hai vở diễn

Tại lễ Bế mạc liên hoan, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật, Nhà viết kịch Nguyễn Sỹ Chức đánh giá: “Trong tổng số 27 vở diễn tham dự Liên hoan, có 7 vở diễn đề tài lịch sử, 4 vở diễn đề tài dân gian, 16 vở diễn đề tài chiến tranh cách mạng và đề tài đương đại. Điều ấy, chứng tỏ đề tài được khai thác qua các vở diễn tại Liên hoan Cải lương toàn quốc-2021 thực sự phong phú và rất đa dạng…

Liên hoan Cải lương toàn quốc-2021 đã xuất hiện nhiều vở có chất lượng cao, chủ đề, tư tưởng rõ ràng, sâu sắc, được chuyển tải qua những nội dung hấp dẫn: tập trung ca ngợi tình yêu quê hương đất nước; tình yêu thương giữa những con người; đó còn là sự thể hiện ý chí kiên cường, bất khuất của ông cha xưa trong lịch sử mấy ngàn năm của dân tộc, trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống Mỹ cứu nước và những con người mới, trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN thân yêu của chúng ta… Có thể ví, mỗi vở diễn là một đóa hoa với những sắc màu khác lạ, thật khó trộn lẫn, đã tạo nên một dáng vẻ hết sức riêng biệt, với một sức hút kỳ lạ của Liên hoan Cải lương toàn quốc-2021". 

Thứ trưởng Bộ VHTTDL và Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Long An Nguyễn Thanh Hải trao Huy chương Vàng cho các vở diễn 

Ông Nguyễn Sỹ Chức cũng cho biết: “Liên  hoan lần này, vẫn có sự hiện diện tên tuổi của những nhà viết kịch thực sự uy tín trong loại kịch hát dân tộc. Chính “thủ pháp biên kịch mang đậm dấu ấn về cá tính sáng tạo của cá nhân” cộng với việc sử dụng một cách linh hoạt, chuẩn xác hệ thống bài bản Cải lương và các thể điệu lý dân ca Nam Bộ của các tác giả chuyển thể đã tạo ra rất nhiều đất cho người diễn “trổ giọng, phô tài”. Các đạo diễn đang tiếp tục khẳng định tài năng của mình, đã xuất hiện những đạo diễn trẻ khác trong những vở diễn thi. Đội ngũ đạo diễn đã chứng minh được sức nặng của mình đối với trọng trách “trưởng êkíp sáng tạo của vở diễn”. Nhiều vở diễn đã đạt được sự thăng hoa về cảm xúc bởi nội dung vở diễn sâu sắc, chất lượng nghệ thuật cao, và thật sự có giá trị về tư tưởng. 

Tuy nhiên trước hiện thực của sân khấu trong tình hình hiện nay, đội ngũ tác giả và đạo diễn sân khấu Cải lương cần phải tiếp cận đời sống xã hội với một tâm thức mới, cách thể hiện bằng những thủ pháp khác lạ hơn, từ đó chúng ta mới có thể chuyển tải được sức nặng của cuộc sống đương đại vào những tác phẩm mang tầm vóc mới, đáp ứng được sự chờ mong của khán giả trong cả nước đối với sân khấu Cải lương".

Trao Huy chương cho các diễn viên

Kết quả, Ban Tổ chức trao 2 giải xuất sắc, 5 Huy chương Vàng, 7 Huy chương Bạc, 3 Huy chương Đồng cho các vở diễn. 2 giải xuất sắc thuộc về Đất liền và biển cả (Đoàn Cải lương Hải Phòng) và Bên dòng Long Khốt (Đoàn Nghệ thuật Cải lương Long An). 5 Huy chương Vàng thuộc về: Điều còn lại (Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa); Phận má đào (Nhà hát Cải lương Hà Nội); Truyền thuyết chàng Sa Mộc (Công ty TNHH tổ chức biểu diễn Song Việt); Nguyễn cầm ca - Kiều (Nhà hát Cải lương Việt Nam); Sứ mệnh (Nhà hát Nghệ thuật Đồng Nai).

Giải cá nhân gồm 40 Huy chương Vàng, 53 Huy chương Bạc, 31 Huy chương Đồng.

Vở Đất liền và biển cả (Đoàn cải lương Hải Phòng) được trao: Giải thành phần sáng tạo, Tác giả xuất sắc - TS Nguyễn Đăng Chương và Đạo diễn xuất sắc -  NSND Hoàng Quỳnh Mai; Vở Phận má đào (Nhà hát Cải lương Hà Nội) được trao: giải Họa sĩ xuất sắc - NSƯT Nguyễn Đạt Tăng và Biên đạo múa xuất sắc - Lê Phương; Giải Nhạc sĩ xuất sắc được trao cho Đặng Sơn Thủy vở Hương Trà (Đoàn Cải lương Hương Tràm).

NGỌC BÍCH - Ảnh: Cục NTBD