“Hoa đất tháp”: Sắc màu văn hóa Chăm tỉnh Khánh Hòa

Trong chuỗi sự kiện Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản văn hóa Việt Nam” năm 2025, ngày 23-11, tại sân Tháp Chăm, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Đoài Phương, Hà Nội), đoàn nghệ thuật “Hoa đất tháp” đã mang đến chương trình ca nhạc dân gian với 15 tiết mục ca múa nhạc đặc sắc cùng những sản phẩm gốm từ “hoa đất tháp”.

Tiết mục múa quạt truyền thống của người Chăm

Mở đầu chương trình nghệ thuật bằng tiết mục Hòa tấu nhạc cụ dân gian Chăm. Có thể thấy, âm nhạc dân gian Chăm vô cùng phong phú và độc đáo, trong đó, hệ thống nhạc cụ truyền thống có vai trò đặc biệt, vừa là phương tiện biểu đạt nghệ thuật, vừa là sợi dây kết nối tâm linh giữa con người với thần linh và cộng đồng. Âm thanh các nhạc cụ vang lên trong không gian biểu diễn của ngày hội, với những điệu múa - âm nhạc nghi lễ tín ngưỡng của đồng bào Chăm, đã tạo nên “hồn cốt” không thể tách rời trong đời sống tinh thần của họ trong tiếng trống, chiêng Ghinăng, Paranưng, tiếng kèn Saranai, tiếng tù và (A Săng) cùng tiếng đàn Kanhi vừa hùng tráng, vừa linh thiêng… hòa quyện cùng nhau trong màn trình diễn.

Tiết mục múa quạt truyền thống của người Chăm, với những động tác uyển chuyển, nhịp nhàng trong tiếng trống rộn rã, hòa cùng sắc màu rực rỡ của trang phục và âm nhạc truyền thống, tạo nên bức tranh nghệ thuật vừa mê hoặc, vừa huyền bí, thể hiện nghi lễ tín ngưỡng và lễ hội dân gian xưa, mỗi nhịp trống đều gắn với một vị thần linh, chứa đựng ý nghĩa thiêng liêng riêng. Các điệu múa Pa Dền, Pa Tra, Ka Măng, Pa Rai... không chỉ thể hiện vẻ đẹp hình thể và tâm hồn người phụ nữ Chăm, mà còn là cách cộng đồng gửi gắm niềm tin, lòng biết ơn và khát vọng hướng tới sự bình an, thịnh vượng.

Dâng hoa tháp cổ - Tốp múa biểu diễn

Ngoài ra, nhiều tiết mục văn nghệ khác cũng được các diễn viên, nghệ nhân là chính những người dân Bàu Trúc (Khánh Hòa) trình diễn như: Hò ra khơi; Tình làng gốm; Thay Mai - Dân ca Chăm; Bến nước tình yêu; Làng Chăm ơn Bác; Múa đội nước; Hát giao duyên - Dân ca Chăm; Vũ điệu đất nung; Xuân về trên tháp cổ; Tiếng trống Paranưng...

Bên cạnh màn giao lưu trình diễn văn nghệ, Lễ hội còn trưng bày hơn 200 sản phẩm gốm đặc trưng, đa dạng về chủng loại, kích cỡ và mẫu mã giới thiệu vẻ đẹp tinh tế, sáng tạo và sức sống bền bỉ của nghệ thuật gốm Bàu Trúc.

Các sản phẩm gốm từ hoa đất làng Bàu Trúc, Khánh Hòa

Làng gốm Bàu Trúc, viên ngọc quý giữa lòng Khánh Hòa, được xem là làng nghề gốm thủ công cổ xưa nhất Đông Nam Á và đặc biệt là làng gốm duy nhất còn tồn tại và phát triển cho đến ngày nay. Năm 2017, nghệ thuật làm gốm của làng Bàu Trúc được Bộ VHTTDL ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đặc biệt, ngày 29-11-2022, UNESCO đã ghi danh “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm Bàu Trúc” là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại cần được bảo vệ khẩn cấp, một niềm vinh dự và tự hào to lớn của người dân Bàu Trúc và của cả dân tộc Việt Nam. Trải qua bao thế hệ, nghề gốm nơi đây vẫn được gìn giữ và truyền nối bằng tình yêu, sự kiên nhẫn cùng đôi tay tài hoa của những người nghệ nhân. Từ đất mẹ, họ thổi hồn vào từng sản phẩm, gửi gắm tâm tình và niềm tự hào về quê hương.

Tin, ảnh: MAI HƯƠNG