Lễ hội Katê năm 2024 sẽ được tổ chức tại di tích tháp Pô Sah Inư (TP Phan Thiết, Bình Thuận) trong hai ngày 1 và 2-10, bao gồm nhiều phần lễ truyền thống và phần hội mang đậm nét văn hóa dân gian Chăm.

Katê là lễ hội dân gian có từ lâu đời và đặc sắc nhất của người Chăm theo đạo Bàlamôn ở Bình Thuận với ý nghĩa tưởng nhớ đến các vị thần và cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng thuận lợi, lứa đôi hòa hợp, con người và vạn vật sinh sôi nảy nở. Đồng thời, đây cũng là dịp thắt chặt tinh thần đoàn kết, tinh thần hòa hợp để gắn kết các thành viên trong cộng đồng. Lễ hội Katê của người Chăm được khai diễn hằng năm vào ngày 1-7 Chăm lịch (thường vào cuối tháng 9 đầu tháng 10 dương lịch), kéo dài trong 3 ngày. Năm 2022, Bộ VHTTDL đã ban hành Quyết định số 776/QĐ-BVHTTDL đưa Lễ hội truyền thống Lễ hội Katê của người Chăm tỉnh Bình Thuận vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Theo Sở VHTTDL tỉnh Bình Thuận, Lễ hội Katê năm nay sẽ được tổ chức tại di tích tháp Pô Sah Inư (TP Phan Thiết). Với ý nghĩa bảo tồn và phát huy bền vững giá trị văn hóa dân gian đặc sắc của Lễ hội Katê, nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng, tôn giáo của cộng đồng người Chăm cũng như tham quan, khám phá, trải nghiệm của du khách. Đồng thời tuyên truyền, quảng bá rộng rãi đến với nhân dân, du khách trong nước và quốc tế về giá trị, ý nghĩa và nét đặc sắc Lễ hội Katê của người Chăm.

Lễ hội Katê Bình Thuận - Ảnh minh họa: dulichbinhthuan.com.vn

Lễ hội Katê năm 2024 sẽ được tổ chức theo đúng phong tục tập quán với sự tham gia đông đảo của đồng bào người Chăm đến từ 6 huyện (Tuy Phong, Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận Nam, Hàm Tân, Tánh Linh). Phần lễ với đầy đủ các nghi thức và cách thức hành lễ theo tập tục truyền thống của cộng đồng.

Cụ thể trong ngày 1-10, các chức sắc tôn giáo người Chăm Bàni và Chăm Bàlamôn huyện Hàm Thuận Bắc sẽ thực hiện nghi lễ cúng Cầu an, nghi thức múa mừng và thỉnh mời Thần linh tại tháp chính. Vào ngày lễ chính 2-10 (1-7 Chăm lịch), chính thức diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Katê năm 2024 và công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc công nhận bảo vật quốc gia - đợt 12, năm 2023 đối với Linga vàng phát hiện tại tháp Pô Dam (xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong), niên đại khoảng thế kỷ VIII - IX.

Ngay sau nghi thức khai mạc, các chức sắc tôn giáo người Chăm sẽ thực hiện nghi lễ Nghinh rước y trang Nữ thần Pô Sah Inư lên tháp chính. Tiếp theo, các chức sắc tôn giáo người Chăm sẽ thực hiện các nghi lễ chính của lễ hội Katê như: Mở cửa tháp, tắm bệ thờ Linga - Yoni, mặc trang phục và đại lễ cúng tạ ơn Nữ thần Pô Sah Inư và các vị Thần linh tại tháp chính.

Về phần hội, trong ngày 1 và 2-10 sẽ liên tục diễn ra hội thi trò chơi dân gian, trình diễn các nghề thủ công truyền thống của dân tộc Chăm, như giã gạo, bịt mắt đập niêu, đội nước vượt chướng ngại vật, thổi kèn Saranai, trang trí lễ vật trên Thôn la và cổ bồng để dâng tế Nữ thần Pô Sah Inư. Giao lưu nghệ thuật dân gian Chăm do Đội văn nghệ dân gian Chăm các huyện và Nhà hát Ca múa nhạc Biển Xanh biểu diễn phục vụ nhân dân và du khách. Cuối ngày 2-10, các chức sắc tôn giáo, già làng và bà con người Chăm đón tiếp khách đến chúc mừng Lễ hội Katê năm 2024 và giao lưu tại các trại lễ.

Vào Lễ hội Katê hằng năm, không chỉ người Chăm ở Bình Thuận mà người Chăm sinh sống, làm việc ở khắp mọi nơi đều trở về đoàn tụ và quây quần cùng gia đình,  người thân và bạn bè. Dịp này, tỉnh Bình Thuận cũng tạo điều kiện cho đồng bào Chăm Bàlamôn đón Tết Katê vui tươi, an toàn, tiết kiệm. Thời gian nghỉ tết Katê năm 2024 của cán bộ, chiến sĩ, công chức, viên chức, người lao động, công nhân, sinh viên, học sinh là người dân tộc Chăm theo đạo Bàlamôn trên địa bàn tỉnh là 3 ngày, từ ngày 2 đến hết 4-10.

XUÂN HƯỚNG