Sáng 22-10, tiếp tục Chương trình làm việc kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra dự án Luật Viên chức (sửa đổi). Nêu một số điểm nổi bật của dự thảo Luật, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, dự án Luật đổi mới việc tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày tóm tắt Tờ trình dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi)

Trình bày tóm tắt Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nêu rõ, việc xây dựng và ban hành dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) nhằm đổi mới toàn diện việc tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm; nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức; tạo cơ chế liên thông nguồn nhân lực giữa khu vực công và khu vực tư; thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao để nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập gắn với cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm, phù hợp với đặc thù của ngành, lĩnh vực để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) gồm 6 chương, 43 điều (giảm 19 điều so với Luật hiện hành).

Nêu một số điểm nổi bật của dự thảo Luật, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, dự án Luật đổi mới việc tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm.

Thực hiện quản lý, sử dụng viên chức theo vị trí việc làm, dự thảo Luật quy định rõ việc tuyển dụng, quản lý, bố trí, sử dụng viên chức phải căn cứ vào yêu cầu của vị trí việc làm và năng lực, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ của viên chức; không thực hiện việc thi, xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức.

Đồng thời, đổi mới công tác tuyển dụng viên chức theo hướng quy định rõ hình thức thi tuyển cạnh tranh, xét tuyển công khai, bình đẳng và hình thức tiếp nhận đối với nguồn nhân lực chất lượng cao. Các đơn vị sự nghiệp công lập được chủ động lựa chọn phương thức tuyển dụng phù hợp với ngành, lĩnh vực hoạt động, hướng tới mô hình quản trị chuyên nghiệp, hiện đại. Đối với các trường hợp là công chức, viên chức sang làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập mới, thực hiện thủ tục chuyển công tác.

Dự thảo Luật mở rộng quyền của viên chức theo hướng quy định điều kiện viên chức được ký hợp đồng để thực hiện hoạt động nghề nghiệp tại các đơn vị sự nghiệp khác ngoài đơn vị sự nghiệp công lập hiện đang làm việc hoặc tại cơ quan, tổ chức, đơn vị khác ngoài công lập. Viên chức làm việc trong các tổ chức khoa học và công nghệ công lập, cơ sở giáo dục đại học công lập được tham gia góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, làm việc tại doanh nghiệp do tổ chức đó thành lập hoặc tham gia thành lập để thương mại hóa kết quả nghiên cứu do tổ chức đó tạo ra khi được sự đồng ý của người đứng đầu tổ chức. Trường hợp viên chức quản lý là người đứng đầu tổ chức khoa học và công nghệ công lập, cơ sở giáo dục đại học công lập thì phải được sự đồng ý của cấp trên quản lý trực tiếp.

Dự thảo Luật bổ sung quy định khuyến khích, bảo vệ viên chức đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật đổi mới cơ chế xác định vị trí việc làm theo hướng quy định rõ 3 nhóm vị trí việc làm trong đơn vị sự nghiệp công lập, gồm: Vị trí việc làm quản lý (vị trí việc làm chức vụ lãnh đạo, quản lý được bố nhiệm theo quy định của Đảng và pháp luật); vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ theo từng chuyên ngành tại đơn vị sự nghiệp công lập (đối với các vị trí việc làm này phải đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện của Bộ quản lý chuyên ngành); vị trí việc làm hỗ trợ (gồm các vị trí việc làm dùng chung để phục vụ việc vận hành đơn vị sự nghiệp công lập như tài chính, kế toán, tổ chức cán bộ, văn phòng...), không bao gồm các vị trí phục vụ như lái xe, bảo vệ, tạp vụ... Thực hiện ứng dụng công nghệ số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về viên chức bảo đảm công khai, minh bạch trong đánh giá, quản lý và phát triển đội ngũ viên chức.

Dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) bổ sung quy định liên thông nguồn lực giữa khu vực công và khu vực tư nhằm mục đích tạo cơ chế để thu hút và trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao vào làm việc ở khu vực công…

Dự thảo Luật cũng quy định đổi mới quản trị đơn vị sự nghiệp gắn với nâng cao hiệu quả quản lý đội ngũ viên chức; đổi mới cơ chế đánh giá viên chức nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả phục vụ nhân dân và xã hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật Viên chức (sửa đổi)

Trình bày báo cáo thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết Ủy ban Pháp luật và Tư pháp (UBPLTP) tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Viên chức với các lý do được nêu tại các Tờ trình của Chính phủ. Hồ sơ các dự án Luật trình Quốc hội đã được tiếp thu, hoàn chỉnh theo ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra sơ bộ, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Bên cạnh đó, UBPLTP đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu để thể chế hóa đầy đủ chủ trương, chính sách của Đảng về đơn vị sự nghiệp và viên chức trong đơn vị sự nghiệp; tiếp tục rà soát các quy định của dự thảo luật với các luật hiện hành và dự thảo luật, nghị quyết khác có liên quan đang trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.

Nhiều ý kiến trong UBPLTP tán thành quy định về chính sách phát triển đơn vị sự nghiệp công lập (Điều 5), vì: Đây là nội dung kế thừa Luật Viên chức hiện hành và là cơ sở để Chính phủ ban hành nghị định về tổ chức và hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập. Nếu không quy định nội dung này trong Luật thì không có cơ sở để Chính phủ quy định cụ thể, trong khi chưa xây dựng được Luật chung điều chỉnh về đơn vị sự nghiệp công lập sẽ tạo ra khoảng trống pháp lý về vấn đề này. Một số ý kiến đề nghị không quy định về đơn vị sự nghiệp công lập tại dự thảo Luật.

Về đổi mới cơ chế tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức theo vị trí việc làm (Điều 3), UBPLTP cơ bản tán thành với việc chuyển đổi phương thức quản lý viên chức theo vị trí việc làm để phù hợp với xu thế cải cách khu vực công hiện nay, đáp ứng yêu cầu “đổi mới mạnh mẽ phương pháp tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị” tại Kết luận số 121-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, góp phần tạo cơ sở pháp lý để thực hiện trả lương viên chức theo vị trí việc làm; bảo đảm đồng bộ, thống nhất với phương thức quản lý cán bộ, công chức được quy định tại Luật Cán bộ, công chức. Đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo trong quá trình xây dựng danh mục vị trí việc làm bảo đảm thực sự khoa học, chất lượng.

UBPLTP của Quốc hội tán thành quy định về việc viên chức được ký kết hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ với cơ quan, tổ chức, đơn vị khác mà không trái với thỏa thuận tại hợp đồng làm việc và pháp luật không cấm nhằm tận dụng năng lực, kinh nghiệm chuyên môn trong hoạt động nghề nghiệp của viên chức để đóng góp cho xã hội, tăng thu nhập chính đáng cho viên chức.

Về hợp đồng làm việc đối với viên chức (Điều 20), UBPLTP đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát các quy định đặc thù của hợp đồng làm việc đối với viên chức, đặc biệt là nội dung khác với Bộ luật Lao động để quy định ngay tại dự thảo Luật, làm cơ sở cho Chính phủ quy định chi tiết; đồng thời bổ sung quy định mang tính nguyên tắc về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc, vì quy định này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền làm việc của công dân theo quy định của Hiến pháp, cần quy định cụ thể tại Luật.

NGỌC BÍCH - Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội