Chiều 10-12, tại Cung Thiếu nhi (Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã diễn ra Lễ công bố Khung hoạt động Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2026 và ra mắt mạng lưới không gian sáng tạo Hà Nội.

Sự kiện do UBND TP Hà Nội và Hội Kiến trúc sư Việt Nam chỉ đạo; Sở VHTT TP Hà Nội cùng Tạp chí Kiến trúc phối hợp tổ chức, với sự đồng hành của UNESCO và nhiều doanh nghiệp, đối tác quan trọng.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà phát biểu tại buổi lễ

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà cho biết: ngày 30-10-2019, Hà Nội là thành phố đầu tiên của Việt Nam được vinh danh là thành viên của “Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO” trong lĩnh vực thiết kế. Sáu năm qua, Thành phố Hà Nội đã nỗ lực thực hiện những cam kết, tích cực hợp tác với các thành viên khác trong Mạng lưới, thúc đẩy các hoạt động sáng tạo trong các lĩnh vực, khẳng định vị thế của một Thủ đô năng động sáng tạo của châu Á. Một trong những cam kết của Hà Nội đã được UNESCO đánh giá cao, đó là “Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội” hằng năm với các chủ đề khác nhau, lấy di sản làm chất liệu và đặt cộng đồng làm trung tâm. 

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, qua 4 lần tổ chức, Lễ hội thiết kế sáng tạo đã trở thành điểm nhấn, sự kiện văn hóa đặc sắc của Thủ đô với Mạng lưới các không gian sáng tạo ngày càng phát triển, nhiều hoạt động, sự kiện cộng đồng có quy mô lớn, tạo dấu ấn và khẳng định “Văn hiến - Bản sắc - Sáng tạo” của Thủ đô, được tạo nên bởi một đội ngũ chuyên gia, các nhà sáng tạo và lan tỏa tinh thần sáng tạo đến các tổ chức, cá nhân và thu hút đông đảo người dân Thủ đô cùng du khách trong và ngoài nước tham dự…”.

Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2026 với chủ đề “Kinh tế sáng tạo” thúc đẩy sự kết nối giữa doanh nghiệp, làng nghề, nghệ nhân, nhà thiết kế, các trường đại học và đội ngũ chuyên gia, được tổ chức thành chuỗi các hoạt động phong phú diễn ra từ tháng 1 đến tháng 11-2026 trên phạm vi toàn Thành phố, chia thành 5 không gian: Không gian di sản (khu vực chợ đồng Xuân - Bắc Qua và Trung tâm Công nghiệp văn hóa Đồng Xuân; Không gian Kẻ chợ (khu vực phố cổ Hà Nội với 36 phố hàng); Không gian tương lai (Mạng lưới các công viên trên địa bàn Thành phố); Không gian sinh thái (Khu vực bãi giữa và ven sông Hồng); Không gian cộng đồng (trên toàn bộ các không gian văn hóa, các thiết chế… trên toàn thành phố).   

“Đây là nỗ lực nhằm hướng các nguồn lực sản xuất dần tham gia vào chuỗi giá trị sáng tạo một cách thực chất, trong đó, với sự kết nối đa ngành nghệ thuật, kiến trúc, thiết kế, du lịch và công nghệ, những giá trị mới sẽ được tạo ra, những không gian mới được hình thành và những mô hình kinh tế mới được thử nghiệm. Đây chính là chìa khóa để kinh tế sáng tạo phát triển trở thành công cụ quan trọng nhằm tạo ra sản phẩm mới, mở rộng thị trường và xây dựng thương hiệu bền vững” - bà Vũ Thu Hà nhấn mạnh. 

Trưởng Văn phòng UNESCO tại Việt Nam Jonathan Baker phát biểu tại sự kiện

Tại buổi lễ, Trưởng Văn phòng UNESCO tại Việt Nam Jonathan Baker cho biết, từ khi gia nhập Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO với danh hiệu Thành phố Thiết kế vào năm 2019, Hà Nội đã cho thấy rằng sáng tạo không chỉ nằm ở những buổi triển lãm hay biểu diễn. Sáng tạo ở đây gắn với cách con người sống, cách cộng đồng kết nối, cách giới trẻ thể hiện tiếng nói của mình, và cách thành phố hình dung tương lai.

Ông Jonathan Baker nêu rõ, tầm nhìn cho năm 2026 và những năm tiếp theo thật sự rất thú vị. Việc chuyển từ một lễ hội sang xây dựng cả một hệ sinh thái sáng tạo nghĩa là tạo ra những cơ hội bền vững cho các nhà thiết kế, nghệ sĩ, doanh nghiệp sáng tạo, sinh viên và cộng đồng. Điều đó có nghĩa là biến sự sáng tạo thành một phần của đời sống đô thị hằng ngày, chứ không chỉ gói gọn trong các sự kiện.

“Lễ ra mắt Mạng lưới Không gian Sáng tạo Hà Nội ngày hôm nay là một bước đi rất cụ thể để biến tầm nhìn ấy thành hiện thực. Những không gian sáng tạo này không chỉ là các địa điểm vật lý, mà là nơi nuôi dưỡng ý tưởng, nơi hình thành những hợp tác mới và nơi cộng đồng gặp gỡ nhau. Chính tại những không gian này, sáng tạo trở thành một thực hành chung - nơi mọi người cùng tham gia, cùng tạo dựng và mang nó vào cuộc sống hằng ngày” - Trưởng Văn phòng UNESCO tại Việt Nam nhấn mạnh.

Kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam phát biểu tại buổi lễ

Chia sẻ tại buổi lễ, Kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho rằng: sự chuyển dịch của thành phố trong định hướng tổ chức Lễ hội Thiết kế sáng tạo 2026 trở thành một thiết chế - hệ sinh thái sáng tạo đô thị là một lựa chọn chính xác, đặc biệt với việc đặt trọng tâm khai thác tiềm năng của không gian di sản - Khu vực Chợ Đồng Xuân - Bắc Qua và Trung tâm công nghiệp văn hóa Đồng Xuân. Lễ hội cũng khuyến khích thí điểm phát triển Kinh tế sáng tạo, du lịch, có thể duy trì phát triển thành các dự án hoạt động lâu dài, góp phần phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân và chỉnh trang đô thị.

Kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào cũng cho biết, thành phố chuyển việc tổ chức lễ hội từ hoạt động thường niên thành 2 năm/lần cũng đánh dấu sự chuyển đổi về chất. Vừa lắng đọng tinh thần cốt lõi, vừa có điều kiện phát hiện những nhân tố mới, phát triển các sáng kiến đã qua thử thách, kiểm nghiệm từ những kỳ trước. Lễ hội năm nay, vì thế, không chỉ khơi dậy năng lượng sáng tạo mà còn mở ra cơ hội để cộng đồng địa phương, người dân và giới chuyên môn cùng nhau viết tiếp câu chuyện của di sản đô thị trung tâm, dùng chính sức mạnh sáng tạo cộng đồng để tạo ra sinh kế bền vững cho người dân. 

Các đại biểu tham dự buổi Lễ công bố

Lễ hội năm nay là sự lan tỏa tinh thần sáng tạo trên toàn thành phố với việc phân chia thành 5 khu vực cụ thể:

(1) Không gian Di sản (Khu vực Chợ Đồng Xuân - Bắc Qua và Trung tâm công nghiệp văn hóa Đồng Xuân): Đây là khu vực trung tâm của Lễ hội, các nhà sáng tạo, thiết kế sẽ sắp đặt, đưa di sản kết hợp với sáng tạo, thí điểm mô hình khu phát triển thương mại và văn hóa, kết nối nghệ nhân - nhà thiết kế - tiểu thương hình thành tuyến trải nghiệm di sản - sáng tạo - thương mại… Biến đổi từ một Khu chợ truyền thống trở thành Khu chợ của Kinh tế sáng tạo thời kỳ mới.

(2) Không gian Kẻ Chợ (Khu vực Phố cổ Hà Nội với 36 phố hàng): Đây là khu vực hồi sinh không gian “Thị - Phố - Nghề”: Kiến tạo các “Phố Hàng sáng tạo” tương ứng với các lĩnh vực công nghiệp văn hóa, gồm các không gian trải nghiệm trưng bày - trình diễn - tương tác gắn đời sống phố nghề kết nối với hệ thống làng nghề tinh hoa của Hà Nội. 

(3) Không gian Tương lai (Khu vực mạng lưới các công viên trên địa bàn thành phố): Các hoạt động “Giáo dục sáng tạo - kỹ năng tương lai” - Đây là sân chơi cho các sinh viên, học sinh các cấp học tham gia; Các không gian thiết kế công cộng, các pavilion quốc tế, các cuộc thi, sân chơi/Fablab ngoài trời, workshop, trại sáng tác cho các thử nghiệm của giới trẻ, hoạt động cộng đồng…

(4) Không gian Sinh thái (Bãi giữa sông Hồng): Với mong muốn thí điểm khu vực “Cộng sinh đô thị - sinh thái” đây là không gian thử nghiệm các ý tưởng độc đáo, ưu tiên nghệ thuật cảnh quan, sử dụng vật liệu địa phương - thiết kế tuần hoàn - trải nghiệm theo mùa; nghiên cứu tuyến trải nghiệm đường thủy trên tuyến sông Hồng.

(5) Không gian Cộng đồng (trên toàn bộ thành phố): Tinh thần cộng hưởng các hoạt động sáng tạo, phát triển các mô hình kinh tế sáng tạo, kêu gọi sự tham gia của các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế; các Trung tâm văn hóa, không gian di tích, văn hóa tại các phường, xã; các trung tâm thương mại, trường đại học, không gian sáng tạo, triển lãm, bảo tàng, nhà hát, nhà hàng, quán cà phê… chủ động tổ chức các hoạt động, hoặc hỗ trợ cộng đồng nghệ sĩ địa điểm và đồng hành tổ chức các hoạt động. 

Sở VHTT Hà Nội đã trao Chứng nhận Không gian văn hóa sáng tạo Hà Nội cho 82 không gian đạt chuẩn

Tại lễ công bố, Sở VHTT Hà Nội đã trao Chứng nhận Không gian văn hóa sáng tạo Hà Nội cho 82 không gian đạt chuẩn theo Bộ tiêu chí phân loại Mạng lưới Không gian văn hóa sáng tạo. Đây là dấu mốc quan trọng, khẳng định nỗ lực của thành phố trong việc thúc đẩy một hệ sinh thái sáng tạo bền vững và truyền cảm hứng.

BÍCH NGỌC