Tối 11-8, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, vở cải lương "Từ Việt Bắc về Hà Nội" của Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam chính thức ra mắt khán giả Thủ đô nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945-19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945-2/9/2025), vở diễn được chuyển thể từ phần ba của bộ tiểu thuyết lịch sử đồ sộ "Nước non vạn dặm" của PGS, TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, đã khắc họa thành công hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ một lòng vì nước, vì dân, đem lại độc lập, hòa bình cho Tổ quốc Việt Nam.

Đến dự đêm nghệ thuật có: Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng Bộ TTTT Lê Doãn Hợp; Phó Bí thư Đảng ủy Chính phủ Lại Xuân Lâm; Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông; Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam Trịnh Thúy Mùi; đại diện lãnh đạo các hội nghề nghiệp VHNT; cùng đông đảo khán giả yêu nghệ thuật cải lương thủ đô Hà Nội.

Hình ảnh trong vở diễn "Từ Việt Bắc về Hà Nội"

Vở diễn Từ Việt Bắc về Hà Nội do Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam thực hiện. Được xây dựng từ kịch bản văn học của PGS, TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ; do TS, NSND Triệu Trung Kiên đạo diễn; được tác giả Hoàng Song Việt chuyển thể cải lương; Âm nhạc: NSND Trọng Đài; thiết kế mỹ thuật: NSND Doãn Bằng; Đồ họa: họa sĩ Hoàng Duy Đông; cùng với sự tham gia của các nghệ sĩ nghệ thuật cải lương biểu diễn.

Từ Việt Bắc về Hà Nội là sự tiếp nối của vở diễn Nợ nước non ra mắt công chúng năm 2022, trong bộ sử thi nghệ thuật gồm 5 phần có tên Nước non vạn dặm. Ở phần 1, vở diễn Nợ nước non khắc họa hình tượng nhân vật Nguyễn Sinh Cung tức Nguyễn Tất Thành sinh ra và lớn lên trong bối cảnh đất nước bị xâm lăng, nhân dân bị áp bức, bóc lột. Các phong trào yêu nước, các cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp rốt cuộc đều bị thất bại. Nguyễn Tất Thành vừa chăm lo đèn sách, vừa khát khao tìm con đường cứu nước, cứu nhà, từ Nghệ An đến Huế, rồi vào Bình Định, Phan Thiết, Sài Gòn. Đến ngày 5-6-1911, Nguyễn Tất Thành trong tên mới Văn Ba đã rời thương cảng Sài Gòn, vượt trùng khơi thực hiện ý chí và lý tưởng cao đẹp.

Phần 3 vở diễn Từ Việt Bắc về Hà Nội khắc họa hình tượng Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, hoạt động ở nước ngoài, bắt gặp ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin, ngày 28-1-1941, Người trở về Tổ quốc trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam: “Non xa xa, nước xa xa/ Đây suối Lê nin, kia núi Mác/ Hai tay gây dựng một sơn hà”.

Trong hơn 4 năm lãnh đạo cách mạng, Người cùng các đồng chí của mình đã đồng cam cộng khổ, bền gan chiến đấu để tuyên truyền giác ngộ chính trị, gây dựng tổ chức, đào tạo cán bộ, thành lập các đội du kích, các đoàn thể quần chúng; thành lập Mặt trận Việt Minh; liên lạc, phối hợp với Đảng Cộng sản Trung Quốc và lực lượng đồng minh; cùng với thời gian dưới chính quyền của Quốc dân Đảng ở Trung Quốc, Người bị bắt giam, đày ải… Sau đó ra tù, Người trở về nước làm lên cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945.

Chiều ngày 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Cảnh diễn chiều ngày 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Chia sẻ ngay sau buổi công diễn đầu tiên, PGS, TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ không giấu được niềm vui và sự xúc động trước thành công của vở cải lương Từ Việt Bắc về Hà Nội. Ông chia sẻ, để một kịch bản văn học bước lên sân khấu, trở thành một tác phẩm hoàn chỉnh, là cả hành trình đồng sáng tạo bền bỉ của đạo diễn, ê -kip và tập thể nghệ sĩ Nhà hát.

“Ngôn ngữ của kịch bản văn học là ngôn ngữ văn bản, chữ viết, còn ngôn ngữ sân khấu được thể hiện bằng tiếng hát, biểu đạt của diễn viên, ánh sáng, không gian, bầu không khí… Mỗi yếu tố hòa quyện, thổi hồn vào tác phẩm”- ông nói.

Bày tỏ sự hài lòng trọn vẹn với vở diễn, PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ đồng thời gửi lời cảm ơn tới NSND Triệu Trung Kiên – người đạo diễn đầy tâm huyết, và tác giả chuyển thể cải lương Hoàng Song Việt đến từ phương Nam, những người đã góp phần tạo nên một tác phẩm sân khấu cải lương giàu cảm xúc, cuốn hút người xem ngay từ phút mở màn.

PGS, TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ vui mừng và hài lòng về sự thành công của vở diễn trong đêm ra mắt

Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ cũng cho biết, trong vở diễn Nợ nước non và Từ Việt Bắc về Hà Nội ông chính là tác giả phần lời thơ, được NSND Trọng Đài phổ nhạc, để mỗi vở đều có một ca khúc chủ đề riêng, vừa dẫn dắt cảm xúc, vừa khắc sâu thông điệp tác phẩm. Ông cho biết, mối duyên nghệ thuật với nhạc sĩ Trọng Đài đã bắt đầu từ năm 2013, và từ đó đến nay, mỗi khi có vở diễn mới, ông luôn tin tưởng mời người nhạc sĩ tài hoa này sáng tác âm nhạc, như một phần linh hồn không thể thiếu của các tác phẩm sân khấu.

NSND Triệu Trung Kiên cũng cho biết, ngay khi bắt đầu có ý tưởng xây dựng tác phẩm này, ê-kíp sáng tạo đã hướng tới mục tiêu để vở diễn kịp ra mắt vào dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2-9, bởi nội dung tác phẩm phản ánh trọn vẹn giai đoạn lịch sử hào hùng này. Tuy nhiên, do vướng nhiều công việc từ đầu năm, kế hoạch buộc phải điều chỉnh, nhưng với hơn một tháng chuẩn bị cũng như tập luyện, cả tập thể ê-kip đã gấp rút, dồn toàn lực thực hiện để hoàn thành tác phẩm đúng dịp này.

NSND, đạo diễn Triệu Trung Kiên bày tỏ niềm vui khi vở diễn đã trình làng thành công

“Trong quãng thời gian ngắn ngủi ấy, toàn bộ ê-kíp đã tăng tốc hết mình. May mắn thay, chúng tôi đã kịp hoàn thiện. Trước giờ công diễn hôm nay, tôi vẫn còn lo lắng vì những buổi ráp sân khấu gần đây vẫn còn nhiều sơ suất, trục trặc. Nhưng khi vở diễn được trình làng, có thể nói 95% đã đạt như mong muốn. Không khí sân khấu, tinh thần các nghệ sĩ với sự tự tin, hào sảng đã làm nên một đêm diễn trọn vẹn” – NSND Trung Kiên bày tỏ.

Đạo diễn Triệu Trung Kiên cũng cho biết: Trong vở diễn, bên cạnh các làn điệu cải lương, còn có sự đan xen của tư liệu lịch sử. Để dung hòa những điều này, ê-kíp sáng tạo đã vận dụng tất cả phương pháp nghệ thuật để tác phẩm vừa đảm bảo nội dung tư tưởng, vừa tái hiện những trang sử một cách chuẩn xác, đầy đủ, vừa đem lại cho khán giả những trải nghiệm mới mẻ. Các loại hình nghệ thuật như âm nhạc, hình thể, múa, hội họa… cũng được hòa quyện trong vở diễn, nhằm tạo nên một bức tranh sân khấu sống động tạo nên sự thích thú, hấp dẫn đối với người xem.

BÍCH NGỌC - Ảnh: TUẤN MINH