Ngày 8-4-2025, tại Đại sứ quán Cộng hòa Séc tại Hà Nội đã diễn ra buổi Khai mạc Triển lãm "Thời đại gỗ của KTS Martin Rajniš" và Tọa đàm Kiến trúc đặc biệt, có sự tham gia của kiến trúc sư nổi tiếng người Séc, Giáo sư Martin Rajniš.

Đây là sự kiện do Đại sứ quán Cộng hòa Séc tại Hà Nội và Trung tâm Séc tổ chức nhân dịp kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao Cộng hòa Séc - Việt Nam. Sự kiện là cơ hội để công chúng Việt Nam hiểu thêm về hành trình và tầm nhìn sáng tạo của một trong những nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn trong ngành Kiến trúc Cộng hòa Séc.

Phó Đại sứ Cộng hòa Séc tại Việt Nam Jaroslav Zukerstein phát biểu khai mạc

Phát biểu khai mạc sự kiện, Phó Đại sứ Cộng hòa Séc tại Việt Nam Jaroslav Zukerstein cho biết: “Martin Rajniš là một trong những Kiến trúc sư hàng đầu Cộng hòa Séc với 50 năm kinh nghiệm trong ngành kiến trúc. Nếu có một điều đặc biệt mà tôi muốn chia sẻ về ông thì ông không chỉ là một kiến trúc sư tài năng mà còn là một người luôn đề cao sự tự do sáng tạo. Ông đã dành cả cuộc đời mình để phá vỡ mọi quy luật, luôn là người đổi mới, tiên phong trong sáng tạo. Ông luôn mang đến cho công chúng những điều ngạc nhiên thú vị và bất ngờ. Ở trong những năm đầu sự nghiệp, ông tâp trung chủ yếu vào những kiến trúc công nghệ cao và từng tham gia xây dựng nhiều công trình kiến trúc nổi tiếng. Ở giai đoạn đỉnh cao nhất trong sự nghiệp, vào năm 1996 ông dùng du thuyền của mình đi chu du khắp nơi trên thế giới. Sau đó, ông đã trở lại ngoạn mục bằng việc chỉ tập trung vào những thiết kế kiến trúc liên quan đến vật liệu gỗ”.

Kiến trúc sư Martin Rajniš sinh năm 1944, là một trong những nhân vật nổi bật nhất trong ngành kiến trúc Séc, là đồng sáng lập của Hội Kiến trúc sư Cộng hòa Séc và xưởng kiến trúc Huť Architektury. Sự nghiệp của ông không chỉ phong phú về số lượng công trình, mà còn đa dạng về phong cách, phản ánh sự phát triển của tư duy kiến trúc trong suốt nhiều thập kỷ. Một số công trình kiến trúc nổi tiếng nhất của ông như là: Bưu điện trên đỉnh núi Sněžka - Cộng hòa Séc, các tòa tháp quan sát Bára, Ester, Doubravka XIV, Máminka, Závist và Khinh khí cầu Gulliver. Trong những năm đầu sự nghiệp, ông thường thiết kế những công trình đô thị lớn, nơi sự kết hợp giữa thẩm mỹ và công năng được thể hiện rõ qua các vật liệu kính và thép. Tuy nhiên, từ sau năm 2000, ông chuyển hướng tìm cảm hứng thiết kế từ thiên nhiên và bắt đầu kiến tạo nên những công trình bằng gỗ, thường nằm giữa không gian thiên nhiên rộng lớn. Với những đóng góp xuất sắc cho kiến trúc thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực phát triển bền vững, ông đã được trao Giải thưởng Kiến trúc Bền vững Toàn cầu (Global Award for Sustainable Architecture) vào năm 2014, do Quỹ Locus của Pháp trao tặng.

Kiến trúc sư Martin Rajniš giới thiệu những công trình kiến trúc của ông tại buổi Tọa đàm

Trong chuyến thăm Việt Nam lần này, KTS Martin Rajniš cùng đồng nghiệp - KTS David Kubík từ xưởng kiến trúc Huť Architektury sẽ tham gia nhiều buổi gặp gỡ, giao lưu. Sau buổi gặp gỡ và thảo luận đầu tiên cùng Hội Kiến Trúc sư Việt Nam và Hội Nội thất Việt Nam, buổi Triển lãm “Thời đại gỗ của KTS Martin Rajniš” được tổ chức cùng với Tọa đàm Kiến trúc đặc biệt tại Đại sứ quán Cộng hòa Séc. Triển lãm do đơn vị thiết kế Kiến Việt thực hiện, nhằm giới thiệu những công trình kiến trúc tiêu biểu của Martin Rajniš, đặc biệt là những tác phẩm sử dụng vật liệu gỗ. Triển lãm không chỉ tôn vinh tài năng của KTS Martin Rajniš mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của tính bền vững và sự hòa hợp giữa kiến trúc và thiên nhiên trong thiết kế đương đại. Các tác phẩm này không chỉ phản ánh sự sáng tạo và tinh thần tiên phong trong thiết kế mà còn là lời nhắc nhở về vai trò của vật liệu gỗ trong kiến trúc hiện đại. Đồng thời, Martin Rajniš cũng là diễn giả trong Tọa đàm Kiến trúc đặc biệt diễn ra ngay sau buổi khai mạc Triển lãm.

Buổi tọa đàm nằm trong khuôn khổ ECAP - Chuỗi tọa đàm kiến trúc được tổ chức dưới sự bảo trợ của Đại sứ quán Cộng hòa Séc, Trung tâm Séc, Hội Kiến trúc Sư Việt Nam phối hợp cùng Hội nội thất Việt Nam, Văn phòng kiến trúc Séc – Việt ODDO và Kiến Việt Media. Với tiêu đề “Thời đại gỗ của KTS Martin Rajniš”, trong buổi Tọa đàm, kiến trúc sư Martin Rajniš tập trung diễn thuyết xoay quanh giai đoạn ấn tượng nhất trong sự nghiệp của ông, với những công trình gỗ tinh xảo, nổi bật bởi vẻ đẹp, sự tinh nghịch, sáng tạo và sự hòa quyện với thiên nhiên, đồng thời thể hiện sự tôn trọng những quy luật tự nhiên. Giai đoạn “gỗ” này được phản ánh trong cuốn sách Huť Architektury được Martin Rajniš giới thiệu trong buổi diễn thuyết của mình. Ông chia sẻ với khán giả một trích dẫn đặc sắc thể hiện quan điểm của ông về kiến trúc trong giai đoạn này: "Mọi thứ bạn tạo ra sẽ bắt đầu sống cuộc đời riêng của chính nó. Và rất có thể sẽ ẩn chứa vô vàn điều bí ẩn đối với thế giới xung quanh. Hoặc sẽ thú vị hoặc sẽ không như mong muốn. Nếu trời thương, tòa tháp sẽ là một bí ẩn đầy mê hoặc. Tựa như một trò chơi của số phận. Là cuốn sách dạy sự phá cách. Là cuốn sách dạy sự khiêm nhường. Là thử thách để khám phá giới hạn của chính nó. Và còn vô vàn những điều khác nữa!".

Toàn cảnh buổi khai mạc Triển lãm và Tọa đàm Thời đại gỗ của KTS Martin Rajniš

Vào ngày 9-4, KTS Martin Rajniš khép lại chương trình của mình bằng một buổi thăm và giao lưu với sinh viên, giảng viên trường Đại học Kiến trúc Hà Nội. Đây là dịp để hai kiến trúc sư giới thiệu các công trình tiêu biểu của mình, đồng thời chia sẻ những quan điểm về kiến trúc tới giới chuyên môn và các sinh viên và cũng là cơ hội để học hỏi kinh nghiệm, giao lưu, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành kiến trúc Việt Nam.

Ngoài việc giới thiệu một trong những nhân vật nổi bật và độc đáo nhất ngành kiến trúc Séc đến với công chúng Việt Nam, chuyến thăm Việt Nam của KTS Martin Rajniš còn mang một ý nghĩa lớn, góp phần tái kết nối mối quan hệ từng rất khăng khít giữa các kiến trúc sư Séc và Việt Nam, vốn bị gián đoạn sau năm 1989. Trong nỗ lực kết nối, Trung tâm Séc tại Hà Nội đã và đang tích cực tạo ra các cơ hội giao lưu, truyền cảm hứng và học hỏi lẫn nhau giữa giới kiến trúc sư hai nước.

Bài, ảnh: NGÔ HỒNG VÂN