Thơ ca phải xác lập vị thế của dân tộc

Tối 5-2, tại Di tích Hoàng thành Thăng Long, Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long Hà Nội tổ chức Ngày thơ Việt Nam năm 2023 với chủ đề "Nhịp điệu mới". Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa tham dự và phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ.

Cùng tham dự Ngày thơ Việt Nam lần thứ 21 có: Bí thư Đảng Đoàn, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam Đỗ Hồng Quân; nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Bí thư Đảng Đoàn, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam; nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam; nhà văn Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch hội Nhà văn Việt Nam; nhà thơ Hữu Thỉnh, Nguyên Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam...

Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu tại Ngày Thơ Việt Nam

Phát biểu tại Ngày Thơ Việt Nam, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh: Lịch sử thơ ca của dân tộc ta từ khởi nguồn cho đến nay chưa bao giờ đứng ngoài vận mệnh của đất nước. Ở mỗi thời kỳ, từ dựng nước đến giữ nước, thơ ca luôn đồng hành, trở thành vũ khí sắc bén của dân tộc để chống ngoại xâm, chống đồng hóa, xây đắp nên văn hiến duy trì sự phát triển dòng giống Lạc Hồng. Hiếm dân tộc nào trên thế giới, mà lịch sử phải đương đầu với nhiều cuộc chống quân xâm lược như dân tộc Việt Nam ta, và thực tiễn lịch sử cũng cho thấy hiếm dân tộc nào lãng mạn như dân tộc Việt Nam của chúng ta. Chúng ta có tướng soái làm thơ, có chiến sĩ là nhà thơ, có cả những vị vua là nhà thơ và chúng ta đã chứng kiến biết bao chiễn sĩ cách mạng cũng là những nhà thơ tiêu biểu của đất nước, của dân tộc. Thơ ca được làm ở các lao tù của đế quốc, thơ ca được sáng tác trên suốt các chặng đường hành quân của các cán bộ chiến sĩ và nhân dân ta. Bên cạnh dòng mạch thơ ca chống ngoại xâm, chúng ta có thơ ca tham gia xây dựng kiến thiết đất nước khi hòa bình, chúng ta có thơ ca tham gia vào công cuộc đổi mới đất nước để bắt nhịp cùng xu thế phát triển của thời đại. Thơ ca như thể hòa quện với dân tộc ta, trở thành một phần không thể thiếu của mỗi người Việt Nam. 

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa hết sức vui mừng chia sẻ: Thời gian qua, đa số các nhà thơ đã nhập cuộc với ý thức trách nhiệm cao trước hiện thực phát triển phong phú và sâu sắc của nước nhà. Các nhà thơ đã có mặt ở Trường Sa, đã lên biên giới, đã lặn lội vào những vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn để chứng kiến, trải nghiệm, phản ánh và chung tay cải thiện hiện thực. Nhiều nhà thơ đã cùng với nhân dân, Nhà nước đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, cũng như sát cánh với cả nước chung tay khắc phục thiên tai, phòng chống đại dịch COVID-19. Không những thế, các nhà thơ còn mạnh dạn soi rọi, khám phá nhiều khía cạnh khác nhau của các vấn đề xã hội và đã có những biến giải, cắt nghĩa theo cách riêng đầy sức thuyết phục. Nhiều tác phẩm của các nhà thơ được các tầng lớp độc giả đón nhận và có tác động tích cực, lan tỏa đến đời sống tinh thần của cộng đồng.

Bên cạnh đó, Bí thư Trung ương Đảng Nguyễn Trọng Nghĩa cũng mong muốn: Trong sự vận động và phát triển của thế giới hôm nay, xã hội chúng ta cũng đang có những bước chuyển động lớn. Các hệ giá trị truyền thống dần dần thay đổi, xuất hiện nhiều hệ giá trị mới phát sinh từ thực tế hoặc du nhập từ bên ngoài. Trong đó, có hệ giá trị tích cực nhưng cũng có những hệ giá trị chưa thực sự phù hợp với bối cảnh của đất nước ta. Thực trạng trên đã đặt ra nhiều vấn đề, đòi hỏi những người có lương tri, có trách nhiệm phải suy nghĩ; đặc biệt là 2 lĩnh vực đạo đức và văn hóa. Các nhà thơ cần tiếp tục tham gia tích cực vào đời sống xã hội, nhập cuộc sâu hơn để nghe kỹ hơn, nhìn tinh tường hơn để cảm nhận và phản ánh chính xác hơn những vấn đề đang diễn ra trong đời sống xã hội cũng như trong tâm tư của mỗi cá nhân. Chỉ khi áp sát với đời sống, thơ ca mới đạt được sự chân thật, chính xác và bền vững trong ngợi ca, tôn vinh những thành quả tốt đẹp của nhân dân, Tổ quốc mình đã đạt được. Cũng chỉ khi áp sát với đời sống, thơ ca mới phản ánh và nhận diện, mổ xẻ chính xác các khía cạnh nóng bỏng của xã hội. Và cũng chỉ khi bám sát với hiện thực đất nước, những tìm tòi, sáng tạo nghệ thuật mới có giá trị, có ý nghĩa và có sức sống bền vững. Các tác phẩm của các nhà thơ còn phải từng bước vươn ra khỏi địa giới quốc gia, để sánh vai và hòa mình cùng với văn học trên thế giới. Mỗi tác phẩm văn học phải là 1 sứ giả trên lĩnh vực văn học nghệ thuật Việt Nam ở thời kỳ mới; là tiếng nói xác lập tư cách, vị thế của dân tộc ta, đất nước ta trong con mắt bạn bè quốc tế.   

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam phát biểu

Phát biểu mở đầu cho Ngày Thơ, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho biết: Sau 3 năm, bị gián đoạn bởi đại dịch COVID-19, năm nay, ngày Thơ Việt Nam lần thứ 21 được tổ chức tại không gian lịch sử văn hóa lâu đời và linh thiêng của dân tộc - Hoàng thành Thăng Long. Năm 2022, chúng ta vô cùng tự hào khi UNESCO trao quyết định vinh danh nhà thơ Hồ Xuân Hương và nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ, nhà văn hóa lớn của nhân loại. Sự vinh danh đó cho thấy sứ mệnh của các nhà thơ, những nhà văn hóa lớn của Việt Nam và những đóng góp của họ trong việc tạo ra những giá trị tinh thần nhân văn cao cả của dân tộc Việt Nam và của nhân loại. Đó là sự vinh danh vẻ đẹp sáng tạo, tư tưởng nhân văn, tinh thần sống của người Việt Nam, vinh danh 1 nền văn hóa độc lập và khác biệt mà thơ ca chứa đựng, lan tỏa ngày ngày.  Trong lịch sử lớn của dân tộc, có lịch sử của thi ca. Các nhà thơ Việt Nam, hết thế hệ này đến thế hệ khác đã đi cùng dân tộc trên mọi chặng đường. Quyền lực của ngôn ngữ cùng với vẻ đẹp của tư tưởng nhân văn, với bản chất và bản lĩnh, thơ ca đã đi qua mọi thách thức, mọi đe dọa và cả cái chết trong chiến tranh vệ quốc, để mang vẻ đẹp và niềm kiêu hãnh bước vào từng ngôi nhà trên xứ sở chúng ta, để nhóm lên ngọn lửa của tình thương yêu vô tận.

Tại đêm thơ, công chúng đã được thưởng thức nhiều tác phẩm thi ca đặc sắc của nhiều thế hệ tác giả: Xuân Diệu, Hoàng Cầm, Chính Hữu, Hữu Thỉnh, Thi Hoàng, Anh Ngọc, Bằng Việt, Phan Thị Thanh Nhàn, Trần Đăng Khoa, Nguyễn Việt Chiến, Nguyễn Bình Phương...  với nhiều hình thức hấp dẫn như đọc thơ, ngâm thơ, trình diễn, hát ca khúc phổ thơ.
 

 

Chương trình đọc thơ tại Ngày hội Thơ Việt Nam

Cũng trong khuôn khổ Ngày hội Thơ Việt Nam lần thứ 21, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cùng các vị đại biểu đã đi tham quan Bảo tàng Văn học Việt Nam tại khuôn viên của Di tích Hoàng thành Thăng Long.

Các đại biểu tham quan Bảo tàng Văn học Việt Nam

Hiện vật được trưng bày tại Bảo tàng Văn học Việt Nam 

Công chúng tham quan Bảo tàng Văn học Việt Nam

Tin: ĐĂNG NGUYÊN - Ảnh: TUẤN MINH

;