Trong các ngày 30, 31-8 và 1-9-2025, Nhà hát Múa rối Việt Nam ra mắt chương trình nghệ thuật đặc biệt “Hoa độc lập - Hồn thiêng đất nước” nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945–2/9/2025).

Chương trình là một bức tranh tổng thể về quá trình dựng nước và giữ nước đầy gian khổ nhưng cũng vô cùng oanh liệt của ông cha ta

“Hoa độc lập – Hồn thiêng đất nước” là một bản anh hùng ca được kể bằng ngôn ngữ của nghệ thuật truyền thống, dẫn dắt người xem ngược dòng thời gian để tìm về cội nguồn của tinh thần yêu nước và khát vọng độc lập cháy bỏng. NSND Nguyễn Tiến Dũng - Giám đốc Nhà hát Múa Rối Việt Nam chia sẻ: “Đây là một chương trình nghệ thuật đặc biệt của Nhà hát Múa rối Việt Nam năm nay. Chúng tôi đã đầu tư rất nhiều khi kết hợp với các đơn vị như Nhà hát Kịch nói Quân đội, Nhà hát Sân khấu Truyền thống Hải Phòng và Vũ đoàn K-Ben. Việc đưa đề tài cách mạng tới các khán giả nhỏ tuổi là một thách thức lớn đối với toàn bộ ê-kíp. Tuy nhiên, bằng cách sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh đơn giản, dễ hiểu, các nghệ sĩ đã tìm được một lối đi riêng cho loại hình múa rối. Qua chương trình này, Nhà hát Múa rối Việt Nam mong muốn truyền tải thông điệp ý nghĩa về lòng yêu nước, đặc biệt đến các bạn nhỏ, những mầm non tương lai của đất nước. Mục tiêu của chúng tôi là giúp các em nhỏ dễ dàng tiếp cận và nắm bắt được các mốc sự kiện lịch sử quan trọng của dân tộc. Và chúng tôi cảm thấy vô cùng hạnh phúc khi ra mắt một chương trình nghệ thuật ý nghĩa đúng vào dịp lễ lớn của đất nước”.

Chương trình đưa khán giả trở về với truyền thuyết Thánh Gióng

Chương trình mở ra một hành trình ngược dòng thời gian, đưa khán giả trở về với truyền thuyết Thánh Gióng - biểu tượng của lòng yêu nước và bản sắc Việt. Trên sân khấu thủy đình, hình ảnh Phù Đổng Thiên Vương hiện lên đầy hào quang, làm say mê cả những khán giả nhỏ tuổi. Thánh Gióng không chỉ là người anh hùng đánh đuổi giặc ngoại xâm mà còn là hình tượng của tinh thần yêu nước được hun đúc từ thuở ấu thơ. Hình ảnh lũy tre, thành lũy kiên cố trên mặt nước tượng trưng cho tình yêu đất nước, lòng tự tôn dân tộc được trao truyền qua bao thế hệ, là mạch nguồn sức mạnh để dân tộc Việt Nam vượt qua mọi thử thách.

Trên sân khấu thủy đình, trận chiến huyền thoại trên sông Như Nguyệt dưới sự chỉ huy của Thái úy Lý Thường Kiệt được tái hiện đầy sống động. Hình ảnh Thái úy uy nghiêm trên lưng ngựa, cùng các nghệ sĩ trên bờ cũng làm động tác đang cưỡi ngựa, đã tạo nên một sự hòa quyện kỳ diệu. Người và rối, cạn và nước, như giao thoa thành một thể thống nhất, cùng với tiếng vó ngựa vang vọng, đã thổi bùng lên không khí sục sôi của trận đánh.

Trận chiến lịch sử trên sông Như Nguyệt dưới sự chỉ huy của Thái úy Lý Thường Kiệt được tái hiện đầy sống động

Chương trình tái hiện ba dấu son tư tưởng qua 3 bản Tuyên ngôn độc lập bất hủ: từ bản hùng văn Nam quốc sơn hà (1076) của Lý Thường Kiệt, đặt nền móng cho ý thức về chủ quyền, thắp lên ngọn lửa tự hào dân tộc; đến Bình Ngô đại cáo (1428) của Nguyễn Trãi - áng văn bất hủ ca ngợi sức mạnh nhân nghĩa; và cuối cùng là bản Tuyên ngôn độc lập (1945) của Chủ tịch Hồ Chí Minh, khẳng định quyền độc lập, tự do của dân tộc. Đặc biệt, chương trình đã tái hiện giây phút thiêng liêng vào ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đây là kết quả của một hành trình vĩ đại, mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc - Kỷ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.

Khúc ca đại thắng mùa Xuân 1975 đã vang lên, ngày 30-4-1975, Việt Nam đã hoàn toàn thống nhất đất nước, nối liền một dải non sông, Bắc - Nam sum họp một nhà, đưa Tổ quốc về trọn vẹn trong độc lập, tự do. Để tái hiện lại khoảnh khắc huy hoàng ấy, các nghệ nhân múa rối nước đã tạo nên một cảnh tượng khiến khán giả vô cùng thích thú: chiếc xe tăng anh dũng xuất hiện trên mặt nước, từ từ tiến tới, rồi dứt khoát húc đổ cổng Dinh Độc lập. Sân khấu múa rối giờ đây không chỉ là nơi trình diễn nghệ thuật mà còn là nơi kể lại câu chuyện lịch sử hào hùng của dân tộc.

Hình ảnh chiếc xe tăng anh dũng xuất hiện trên mặt nước, từ từ tiến tới rồi húc đổ cổng Dinh Độc lập

Em Nguyễn Quốc Anh (8 tuổi) chia sẻ sau buổi diễn: “Chương trình hấp dẫn như một câu chuyện cổ tích về lịch sử. Em thích nhất là cảnh ông Gióng cưỡi ngựa sắt bay lên trời. Qua chương trình, em hiểu rằng hòa bình mà chúng em đang có rất quý giá, vì đã có biết bao nhiêu thế hệ đã hy sinh để giữ gìn nền độc lập cho đất nước”.

“Hoa độc lập - Hồn thiêng đất nước” là khúc tráng ca khẳng định một chân lý: Độc lập dân tộc là vô giá, là hồn cốt Việt Nam. Từ quá khứ đến hiện tại và tương lai, ánh sáng của độc lập - tự do luôn soi đường, tiếp thêm sức mạnh để dân tộc ta bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình mạnh mẽ trên trường quốc tế. Chương trình cũng là lời tri ân sâu sắc gửi đến anh linh các anh hùng liệt sĩ, các bà mẹ Việt Nam anh hùng, các cựu chiến binh và các thế hệ đã hy sinh, cống hiến cho nền độc lập, tự do hôm nay.

Người dẫn chuyện xuất hiện như một “cầu nối”, giúp chương trình trở nên gần gũi và dễ hiểu hơn với các em nhỏ

Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Hoa độc lập – Hồn thiêng đất nước”, được ra mắt nhân dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2-9, là một dấu ấn khó quên với ê-kíp sáng tạo chuyên nghiệp. Theo NSND Lê Chức - tác giả kịch bản của chương trình, việc chấp bút cho kịch bản chương trình không phải là điều quá khó khăn. Bởi lẽ, tình yêu dân tộc và niềm tự hào về lịch sử đã ngấm sâu vào ông, trở thành mạch nguồn cảm hứng dạt dào để ngôn từ cứ thế tuôn trào một cách tự nhiên. Ông chia sẻ, viết kịch bản về lịch sử không chỉ là kể lại những sự kiện đã qua. Đó còn là sứ mệnh làm sống dậy tinh thần của cả một thời đại, để người xem có thể cảm nhận trọn vẹn hơi thở và khí phách của dân tộc mình.

Không chỉ là tác giả kịch bản của vở diễn, NSND Lê Chức còn đảm nhận phần lời bình với giọng đọc  truyền cảm,  khơi gợi niềm tự hào dân tộc và cảm xúc sâu lắng trong lòng người xem.

Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa nghệ thuật múa, tuồng, kịch nói, hát chầu văn… đã khiến chương trình trở nên sinh động và đa dạng

Dưới sự chỉ đạo của đạo diễn, NSND Nguyễn Tiến Dũng, cùng diễn xuất đầy nhiệt huyết của các nghệ sĩ đã tạo nên một món quà văn hóa đặc biệt, một bức tranh nghệ thuật đầy ý nghĩa nhân dịp 80 năm Quốc khánh 2-9. Sự kết hợp tài tình giữa múa rối mang tính biểu tượng cao, âm nhạc hào hùng, ánh sáng huyền ảo, kết hợp công nghệ trình chiếu LED và lời bình giàu chất thơ đã biến sân khấu thủy đình thành không gian linh thiêng, lay động lòng người. Những con rối nhỏ bé nhưng lại mang theo hồn thiêng của cả dân tộc, tái hiện sống động những khoảnh khắc lịch sử oai hùng. Qua đó, chương trình đã khẳng định: nghệ thuật chính là phương tiện hữu hiệu để truyền tải và tôn vinh những giá trị lịch sử, văn hóa và tinh thần bất diệt của dân tộc Việt Nam.

Bài, ảnh: LIÊN HƯƠNG