Trong chiều ngày 5-11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội Khóa XV, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã báo cáo, giải trình làm rõ vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm và trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành phiên họp.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành phiên chất vấn

Phát biểu tại Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, các đại biểu Quốc hội đã có nhiều đánh giá sâu sắc, trí tuệ, trách nhiệm. Hầu hết ý kiến thống nhất nội dung các báo cáo của Chính phủ, đánh giá cao những kết quả đạt được trong bối cảnh nhiều khó khăn thách thức. Chính phủ cảm ơn các đại biểu đã chỉ ra những hạn chế, khó khăn, vướng mắc cần giải quyết và góp ý cho Chính phủ về các giải pháp cần thực hiện. Chính phủ cảm ơn, lắng nghe và nghiêm túc tiếp thu các ý kiến xác đáng của các đại biểu Quốc hội cùng cử tri cả nước. 

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, với sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, sự đồng hành giám sát của Quốc hội, sự nỗ lực của Chính phủ cùng sự đồng lòng chung sức của các Bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, toàn thể nhân dân, tình hình kinh tế, xã hội 10 tháng qua tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực, thu ngân sách nhà nước tăng 16,2% so với cùng kỳ, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 14,1%, xuất siêu 9,4 tỷ USD. Xuất khẩu nông sản đạt 45 tỷ USD và xuất khẩu gạo trên 6 triệu tấn. Trên 178 nghìn doanh nghiệp được thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 58,3% so với cùng kỳ.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Quốc hội

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, thời gian tới Chính phủ, chính quyền địa phương tiếp tục lãnh đạo chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ đề ra, khắc phục tồn tại yếu kém, thực hiện tốt kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội, quyết tâm đạt được những chỉ tiêu đã đề ra. 

Về công tác chỉ đạo điều hành kinh tế vĩ mô, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh cần tuyệt đối không lơ là, nhưng cũng không hoang mang dao động, phải luôn bình tĩnh, tự tin, bản lĩnh, chủ động, linh hoạt trong lãnh đạo, chỉ đạo điều hành. Nâng cao năng lực phân tích, dự báo; chủ động xây dựng các kịch bản, phương án thích ứng hiệu quả. Kiên định mục tiêu ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, thận trọng, chủ động, linh hoạt; phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hiệu quả với chính sách tài khóa và các chính sách khác. Tập trung nghiên cứu, điều hành cân bằng, hợp lý giữa tỷ giá với lãi suất; giữa kiểm soát lạm phát với tăng trưởng kinh tế và sát thực tiễn. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân và các chủ thể liên quan theo đúng quy định, đặt lợi ích của nhân dân lên trên cùng, củng cố niềm tin của nhân dân, góp phần phục hồi, phát triển bền vững.

Về thị trường chứng khoán, trái phiếu, bất động sản, thời gian qua Chính phủ từng bước chỉ đạo nâng cao khuôn khổ pháp lý về thị trường chứng khoán. Thủ tướng Chính phủ cho biết, đến nay thị trường vốn đã phát triển đầy đủ với quy mô tăng mạnh. Tuy nhiên có hiện tượng tăng trưởng nóng, nhiều rủi ro. Chính phủ đã chỉ đạo sửa đổi các quy định pháp luật liên quan, thực hiện nhiều biện pháp hiệu quả để đảm bảo thị trường lành mạnh, bền vững.

Thời gian tới, Chính phủ đề nghị Quốc hội sửa đổi pháp luật về chứng khoán, tài chính, rà soát chấn chỉnh nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức đầu tư, kịp thời tháo gỡ khó khăn vướng mắc, góp phần phát triển bất động sản, nhà ở cho đối tượng yếu thế với tinh thần không để ai bị bỏ lại phía sau. 

Về điều hành giá và nguồn cung xăng dầu, Chính phủ đã chủ động kịp thời giảm thuế nhập khẩu xăng dầu theo thẩm quyền và đề xuất Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, điều chỉnh giảm thuế bảo vệ môi trường 2 lần đối với xăng dầu để giảm giá, hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp. Chủ động chỉ đạo quyết liệt sản xuất của 2 nhà máy lọc hóa dầu trong nước đang vận hành ở công suất tối đa (đáp ứng khoảng 70 - 80% nhu cầu).

Song, cũng nhìn nhận thời gian gần đây, do giá và nguồn cung xăng dầu tiếp tục biến động nhanh, chu kỳ ngắn, khó dự báo, chi phí đầu vào tăng; trong khi đó các cơ quan chức năng chậm điều chỉnh định mức chi phí, sử dụng Quỹ Bình ổn giá chưa thật sự hiệu quả đã dẫn đến hoạt động kinh doanh khó khăn, gây thiếu nguồn cung tại một số địa phương. Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý còn thiếu chặt chẽ, chưa kịp thời ứng phó hiệu quả với diễn biến nhanh, phức tạp của thị trường quốc tế, trong nước.

Về giải pháp, Chính phủ đang chỉ đạo bảo đảm cung ứng đủ xăng dầu cho sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng trong mọi tình huống. Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước; tăng cường phòng chống buôn lậu, đầu cơ xăng dầu và công tác giám sát, kiểm tra, xác định trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan để xử lý nghiêm vi phạm theo quy định của pháp luật. Nghiên cứu, thực hiện nâng tổng mức dự trữ quốc gia và tăng cường năng lực sản xuất trong nước.

Về giải ngân đầu tư công, Thủ tướng Chính phủ xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm. Hiện nay, Chính phủ đang thực hiện đồng bộ giải pháp để thực hiện tốt các mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, tình hình giải ngân vẫn chưa đạt yêu cầu, số vốn chưa giải ngân còn khá lớn. Việc triển khai chính sách hỗ trợ 2% còn rất chậm.

Những hạn chế này xuất phát từ công tác lập kế hoạch vốn, chuẩn bị đầu tư ở một số cơ quan chưa sát với thực tế, quy trình thủ tục mất thời gian, sự phối hợp giữa các cơ quan còn chưa chặt chẽ, người đứng đầu e ngại trách nhiệm. Chính phủ đang khắc phục những hạn chế, kiến nghị cấp có thẩm quyền tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh sự phối hợp giữa các cơ quan trong công tác này.

Về tình hình thiếu thuốc, vật tư y tế, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết:

Liên quan đến đến vấn đề bảo đảm thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế, theo đánh giá của Chính phủ, nguyên nhân là do sự đứt gãy chuỗi cung ứng do dịch bệnh, giá thuốc trên thị trường thế giới biến động mạnh, số lượng bệnh nhân tăng cao; nhưng nguyên nhân chủ quan là quy định pháp luật về đấu thầu, mua sắm còn vướng mắc; còn tâm lý sợ trách nhiệm; một số cán bộ chưa phù hợp chuyên môn; phân bổ cơ cấu thuốc đấu thầu tập trung ở cấp quốc gia, cấp địa phương chưa hợp lý.

Bên cạnh nguyên nhân khách quan, còn có tâm lý sợ trách nhiệm, quy định pháp luật còn vướng mắc. Để sớm khắc phục tình trạng này, các bộ, ngành địa phương cần nghiên cứu kỹ càng, rà soát tổng thể, đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật bất cập, đề cao trách nhiệm, đạo đức công vụ của người đứng đầu, đẩy mạnh kiểm tra giám sát, đảm bảo công tác đấu thầu minh bạch, khách quan.

Về tăng năng suất lao động, Thủ tướng cho rằng đây là chính sách quan trọng, được đặc biệt quan tâm. Tốc độ tăng năng suất của nước ta chưa đủ nhanh để bắt kịp thế giới, do chất lượng nhân lực hạn chế, trình độ kỹ thuật lạc hậu… Thủ tướng cho rằng cần có cơ chế chính sách phù hợp để đào tạo nhân lực gắn với sự phát triển khoa học công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển thị trường nhân lực hiện đại, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đẩy mạnh phong trào thi đua, cải cách tiền lương.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (TP Hà Nội) chất vấn về định hướng đối ngoại cơ bản của nước ta trong bối cảnh thế giới có nhiều diễn biến khó đoán định

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Anh Trí (TP Hà Nội) về một số định hướng đối ngoại cơ bản của nước ta trong bối cảnh thế giới đã có nhiều diễn biến hết sức khó lường, khó đoán định, Thủ tướng Chính phủ giải đáp, Đất nước có nhiều việc nhưng có hai việc lớn là đối nội và đối ngoại. Định hướng đối ngoại trong Cương lĩnh, trong Đại hội XIII cũng như trong Hiến pháp đã xác định rất rõ, chúng ta theo đuổi một đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn bè tốt, là đối tác tin cậy với tất cả các nước thế giới, vì mục tiêu hòa bình, hợp tác, phát triển và là thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế, chủ trương đường lối đối ngoại chung là như vậy.

Hiện nay, chúng ta đang thể chế hóa và cụ thể hóa đường lối chung này trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực. Trên thực tế, vừa qua chúng ta thực hiện đường lối đối ngoại này với 3 trụ cột chính là ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế và ngoại giao văn hóa, chúng ta đã thu được nhiều kết quả quan trọng và chúng ta ứng xử với những vấn đề quốc tế phức tạp.

Đồng thời, đường lối đối ngoại của chúng ta là không chọn bên mà chúng ta chọn công lý và lẽ phải. Vì vậy, cho nên các vấn đề liên quan đến quốc tế vì hòa bình, hợp tác, phát triển khu vực, trên thế giới phù hợp với đường lối, quan điểm đối ngoại của chúng ta, vừa qua, chúng ta thể hiện thái độ theo tinh thần như vậy.

Theo Thủ tướng, thời gian vừa qua, Bộ Ngoại giao đã tích cực để thực hiện chiến lược vaccine, trong đó có 3 cấu phần là quỹ vaccine, ngoại giao vaccine và chiến dịch tiêm chủng vắc xin miễn phí trên toàn quốc. Bộ Ngoại giao đã làm tốt ngoại giao vaccine và do sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế, chúng ta đáp ứng được việc bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho người dân nhưng vẫn tiết kiệm được kinh phí.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình) đặt câu hỏi về nhiệm vụ, giải pháp phát triển văn hóa

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình) về nhiệm vụ, giải pháp trong phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam đáp ứng yêu câu trong tình hình mới, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, chúng ta đã tổ chức Hội nghị văn hóa toàn quốc. Chúng ta cũng cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, tức là văn hóa phải đặt ngang tầm với chính trị, kinh tế, xã hội. Hiện nay đã có kết luận của Tổng Bí thư, các bộ, ngành đang triển khai tinh thần này và triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII về văn hóa. Kết quả xây dựng văn hóa cho thấy nhận thức của chúng ta được nâng lên, vấn đề này thấy rất rõ. Các vị đại biểu Quốc hội đi đến các địa phương, lắng nghe ý kiến cử tri thì thấy rất rõ. Khi nhận thức được nâng lên thì hành động sẽ đi theo. Tôi hy vọng như vậy sẽ có những kết quả tốt hơn trong thời gian tới đây. Đặc biệt, về văn hóa, rất nhiều lĩnh vực chúng ta cần phải đầu tư về con người, thể chế, nguồn lực, cơ sở vật chất. Phải tổ chức thực hiện thế nào cho có hiệu quả, làm sao phát huy tối đa bản sắc, nền văn hóa của chúng ta. Như Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và trong Cương lĩnh của Đảng cũng xác định văn hóa của chúng ta chính là xây dựng con người Việt Nam, phát huy tối đa năng lực, trí tuệ, đạo đức, văn hóa của người Việt Nam để phục vụ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

Đại biểu Bùi Xuân Thống (Đồng Nai) chất vấn về những giải pháp trong chính sách an sinh xã hội

Đại biểu Bùi Xuân Thống (Đồng Nai) chất vấn người đứng đầu Chính phủ về những giải pháp trong chính sách an sinh xã hội nhằm cải thiện, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.

Thủ tướng Chính phủ giải đáp, chúng ta làm rất nhiều biện pháp về liên quan đến an sinh xã hội, một là công ăn việc làm; thứ hai là đảm bảo cho người có công; thứ ba là xóa đói giảm nghèo; thứ tư là đảm bảo bảo hiểm xã hội cho các đối tượng khác nhau. Phải nói là, vừa qua chưa bao giờ chúng ta làm về an sinh xã hội lớn như thế, cho đến giờ này chúng ta chi ra là 87.000 tỷ cho gần 56 triệu người và hơn 800 người sử dụng lao động. Đây là một việc  làm rất lớn của cả hệ thống chính trị chúng ta, trong đó có sự đóng góp của các đại biểu Quốc hội…

Kết thúc phiên chất vấn, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Trong khoảng thời gian hơn 1 giờ đã có 19 lượt đại biểu Quốc hội đăng ký tham gia chất vấn được phát biểu, còn 16 ý kiến chưa được tham gia phát biểu. Đối với các đại biểu Quốc hội chưa có thời gian để thực hiện chất vấn và các đại biểu đăng ký nhưng do hết thời gian, đề nghị các đại biểu gửi câu hỏi đến Thủ tướng Chính phủ để được trả lời bằng văn bản và công khai trên Cổng Thông tin điện tử của Chính phủ và Văn phòng Quốc hội.

Sau 2,5 ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc, dân chủ, trí tuệ, sôi nổi, trên tinh thần xây dựng và trách nhiệm cao, Quốc hội đã hoàn thành tốt đẹp phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV. Quốc hội đã tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn đối với 4 nhóm vấn đề liên quan đến lĩnh vực phụ trách của Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Tổng Thanh tra Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã phát biểu làm rõ những vấn đề thuộc trách nhiệm chỉ đạo, điều hành của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội. Cùng với các bộ trưởng, trưởng ngành chịu trách nhiệm trả lời chính, các Phó Thủ tướng Chính phủ, 7 Bộ trưởng các bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Giao thông vận tải, Công an, Giáo dục, Y tế, Tài chính, Công Thương và Thống đốc Ngân hàng nhà nước đã tham gia trả lời, giải trình, làm rõ thêm các nội dung liên quan. Tham gia phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp có 345 lượt đại biểu Quốc hội đăng ký tham gia chất vấn, trong đó có 149 lượt đại biểu đã chất vấn và 22 lượt đại biểu tranh luận.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn kết luận phiên chất vấn

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội nhấn mạnh, kết quả phiên chất vấn tại kỳ họp này cho thấy các vị đại biểu Quốc hội đã nắm chắc tình hình thực tiễn, phản ánh được tâm tư, nguyện vọng của cử tri và Nhân dân cả nước, nêu câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng, bám sát vào chủ đề chất vấn, đi thẳng vào vấn đề và tranh luận thẳng thắn, mang tính xây dựng, trách nhiệm cao.

Nhiều đại biểu Quốc hội đặt lại câu hỏi tranh luận, đồng thời chỉ ra những hạn chế, yếu kém với mong muốn Chính phủ, các bộ, ngành tiếp tục có giải pháp phù hợp để khắc phục. Nội dung chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội thể hiện vai trò, trách nhiệm, quyền giám sát của Quốc hội, cũng chính là sự chia sẻ, đồng hành trong quản lý, điều hành của Chính phủ, các bộ, ngành, tìm ra giải pháp, các quyết sách phù hợp, đáp ứng niềm tin và sự mong mỏi của cử tri và Nhân dân cả nước.

Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng, bộ trưởng, trưởng ngành đã trả lời đúng trọng tâm, trực tiếp vào vấn đề được chất vấn, không né tránh, giải trình làm rõ nhiều vấn đề đại biểu nêu, đồng thời, nghiêm túc, thẳng thắn nhận trách nhiệm về những mặt còn tồn tại, hạn chế của ngành, lĩnh vực, đưa ra các giải pháp thiết thực, hiệu quả, khả thi, trước mắt và lâu dài, cam kết khắc phục những tồn tại trong thời gian tới.

Quốc hội hoan nghênh sự nghiêm túc, cầu thị, trách nhiệm cao của Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng, trưởng ngành trong việc trả lời chất vấn và thực hiện những điều đã cam kết trước Quốc hội, cử tri, Nhân dân cả nước từ những kỳ họp trước cũng như kỳ họp này. Quốc hội yêu cầu Chính phủ, các cấp, các ngành nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ, nghiêm túc ý kiến của đại biểu Quốc hội, ý kiến của cử tri và Nhân dân gửi đến các kỳ họp, triển khai kịp thời, đồng bộ các giải pháp cần thiết, khắc phục những hạn chế, yếu kém, tạo chuyển biến tích cực đối với những lĩnh vực vừa được chất vấn.

Phó Chủ tịch Thường trực Trần Thanh Mẫn khẳng định việc lựa chọn đúng và trúng vấn đề và đổi mới phương pháp chất vấn tại kỳ họp Quốc hội, cùng với tâm huyết, tinh thần, trách nhiệm cao của người chất vấn và người trả lời chất vấn trước Quốc hội, cử tri và Nhân dân cả nước đã góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động chất vấn, qua đó giúp các đại biểu Quốc hội đánh giá được kết quả thực thi nhiệm vụ người trả lời chất vấn đối với các quyền hạn được giao. Với tinh thần dân chủ, công khai, hoạt động chất vấn đã tác động mạnh mẽ đến hoạt động của bộ máy nhà nước và người đứng đầu cơ quan nhà nước, thúc đẩy việc thực hiện có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Trên cơ sở chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội, sự trả lời của các thành viên Chính phủ và kết luận của từng nhóm vấn đề. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ nghiên cứu chuẩn bị dự thảo Nghị quyết về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV trình Quốc hội xem xét, thông qua tại phiên bế mạc kỳ họp này, làm cơ sở pháp lý trong triển khai thực hiện cũng như việc theo dõi, giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội và cử tri, Nhân dân cả nước.

NGỌC BÍCH - Ảnh: Cổng thông tin điện tử Quốc hội