Hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025), nhân dịp 995 năm Văn Miếu (1075–2025) và 950 năm Quốc Tử Giám (1076–2026), Trung tâm Hoạt động Văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám tổ chức Triển lãm chuyên đề “Văn Miếu - Quốc Tử Giám và Giáo dục - Khoa cử Việt Nam” tại Bảo tàng tỉnh Bình Định. Sự kiện không chỉ mang giá trị lịch sử và học thuật mà còn là một điểm nhấn văn hóa tiêu biểu, góp phần gắn kết di sản quốc gia với bản sắc văn hóa địa phương.

Một trong những điểm đặc sắc của triển lãm lần này chính là thiết kế không gian trưng bày dựa trên cảm hứng từ trò chơi dân gian Hô bài chòi - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Thay vì sử dụng bảng thông tin truyền thống, các nội dung được thể hiện sinh động trên các tấm “thẻ bài” mô phỏng thẻ trong trò chơi bài chòi. Cách tiếp cận này vừa mang tính tương tác cao, vừa tạo nên một hình thức thể hiện mới mẻ, giúp người xem dễ dàng tiếp cận và ghi nhớ các nội dung lịch sử, đồng thời khéo léo tôn vinh nét văn hóa đặc trưng của người Bình Định.

Các đại biểu tham quan và nghe giới thiệu những tác phẩm trưng bày tại triển lãm

Phát biểu tại lễ khai mạc Triển lãm, Phó Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám Nguyễn Liên Hương cho biết, Triển lãm là cuộc gặp gỡ đầy ý nghĩa giữa di sản Thăng Long - Hà Nội và vùng đất võ Bình Định. Hai vùng đất, hai biểu tượng, cùng hòa chung một câu chuyện- câu chuyện về chí lớn của sĩ tử xưa, về hành trình đạo học và khát vọng phụng sự đất nước của bao thế hệ hiền tài.

Cũng theo bà Nguyễn Liên Hương: “Thông qua triển lãm, chúng tôi mong muốn mang đến cho nhân dân Bình Định, đặc biệt là thế hệ trẻ một góc nhìn sinh động và toàn diện về Văn Miếu- Quốc Tử Giám, nơi kết tinh tinh thần hiếu học, lòng tôn sư trọng đạo và khát vọng vươn lên bằng tri thức của cha ông. Qua đó, góp phần nuôi dưỡng tinh thần học tập, gìn giữ bản sắc văn hóa, khơi dậy tình yêu lịch sử - văn hóa, để thế hệ trẻ hôm nay thấy mình trong hành trình ấy và viết tiếp bằng chính khát vọng của mình trong dòng chảy thời đại mới”.

Không gian trưng bày tại triển lãm

Triển lãm giới thiệu toàn cảnh về quá trình hình thành và phát triển của Văn Miếu – Quốc Tử Giám, một biểu tượng thiêng liêng của truyền thống hiếu học và tinh thần tôn sư trọng đạo của dân tộc Việt Nam. Các tư liệu trưng bày được lựa chọn kỹ lưỡng từ hàng trăm nguồn tư liệu quý giá, khái quát hệ thống giáo dục và khoa cử thời quân chủ, tôn vinh những bậc hiền tài có công xây dựng nền móng học thuật nước nhà, đồng thời phản ánh những hoạt động đương đại trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích.

Bên cạnh đó, triển lãm dành một phần không gian để giới thiệu riêng về truyền thống khoa cử tại tỉnh Bình Định - vùng đất nổi tiếng là “đất võ, đất học”. Qua các hiện vật, tư liệu và chân dung danh nhân, người xem sẽ có cơ hội tìm hiểu về các nhà khoa bảng xuất thân từ địa phương, cùng những đóng góp nổi bật của họ trong lịch sử giáo dục và triều chính nước ta.

Triển lãm diễn ra tại Bảo tàng tỉnh Bình Định đến hết ngày 31-7-2025.

THANH DANH (tổng hợp) - Ảnh: BTC