Năm 2024 là một năm ghi dấu nhiều thành tựu quan trọng trong công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại tỉnh An Giang, khẳng định vai trò của văn hóa như một trụ cột cho sự phát triển bền vững. Trên nền tảng những chính sách đúng đắn, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành và sự tham gia tích cực của cộng đồng, An Giang đã đạt được nhiều kết quả đáng tự hào. Hệ thống thiết chế văn hóa và thể thao cơ sở không ngừng được cải thiện, trở thành những không gian sinh hoạt văn hóa phong phú, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của người dân ở mọi tầng lớp. Đồng thời, các hoạt động văn hóa, nghệ thuật và thể thao đã tạo nên sự gắn kết cộng đồng, nuôi dưỡng bản sắc truyền thống, nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho cư dân toàn tỉnh.

Câu lạc bộ Văn hóa dân gian trình diễn Dì kê của đồng bào dân tộc Khmer tỉnh An Giang chụp ảnh lưu niệm cùng đại diện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh An Giang

Năm 2024, tỉnh An Giang đã đạt được những kết quả đáng tự hào trong việc phát triển các công trình thiết chế văn hóa cơ sở, thể hiện rõ nét qua phong trào xây dựng nông thôn mới, các dự án về phát triển kinh tế, xã hội và phương thức xã hội hóa văn hóa, thể thao đã mang lại nhiều công trình thiết chế ở cơ sở được xây dựng kiên cố, khang trang, đời sống văn hóa tinh thần của người dân ở nhiều địa phương nói riêng và toàn tỉnh nói chung đang từng bước được nâng lên rõ rệt. Toàn hệ thống chính trị nói chung và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh An Giang nói riêng đã nỗ lực, tập trung xây dựng và phát triển hệ thống các công trình văn hóa, thể thao ở cả vùng thành thị và nông thôn; đặc biệt chú trọng đến các khu vực vùng sâu, vùng xa, nơi mà trước đây những thiết chế văn hóa còn thiếu thốn và chưa được quan tâm đúng mức.

Tính đến tháng 10-2024, toàn tỉnh An Giang đã hoàn thành 93 Nhà Văn hóa, bao gồm Trung tâm Văn hóa và Học tập cộng đồng, các điểm sinh hoạt văn hóa - thể thao, đạt tỷ lệ vượt chỉ tiêu đề ra tới 155%. Đây là một thành công lớn của tỉnh trong việc đáp ứng nhu cầu về không gian sinh hoạt văn hóa, thể thao cho người dân. Mạng lưới thiết chế văn hóa, thể thao không chỉ xuất hiện tại các thị trấn, thành phố mà còn được triển khai rộng khắp ở các xã nông thôn. Đặc biệt, toàn bộ 11 huyện, thị xã và thành phố đều đã có Trung tâm Văn hóa - Thể thao cấp huyện, với đầy đủ các cơ sở thiết chế văn hóa phục vụ cộng đồng. Các chương trình như văn nghệ, triển lãm, hội thi thể thao, giao lưu văn hóa được tổ chức thường xuyên tại các thiết chế văn hóa, không chỉ đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa mà còn tạo nên môi trường sinh hoạt lành mạnh, gắn kết cộng đồng. Các hoạt động này góp phần nâng cao chất lượng đời sống tinh thần của người dân, thúc đẩy tinh thần đoàn kết giữa các tầng lớp xã hội và giúp giảm căng thẳng sau những giờ làm việc.

Các em học sinh người dân tộc thiểu số Chăm tra cứu thông tin qua internet trên xe ôtô thư viện lưu động

An Giang đã tổ chức thành công nhiều sự kiện văn hóa, nghệ thuật với hàng trăm chương trình nghệ thuật và suất chiếu phim phục vụ hàng trăm nghìn lượt khán giả tại cơ sở. Các triển lãm chuyên đề, như: Mừng Đảng - Mừng Xuân hay Du lịch di sản văn hóa tỉnh An Giang, đã giới thiệu rộng rãi về bản sắc văn hóa và thành tựu của tỉnh, thu hút hơn 126.000 lượt người xem. Thư viện tỉnh An Giang cũng là một điểm sáng khi tổ chức nhiều hoạt động khuyến đọc và phục vụ gần 660.000 lượt bạn đọc. Trong phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, tỉnh đã đẩy mạnh thực hiện các tiêu chí xây dựng gia đình văn hóa, đồng thời triển khai hiệu quả các hoạt động tuyên truyền phòng, chống bạo lực gia đình, góp phần phát triển bền vững cộng đồng. Với hơn 700 câu lạc bộ gia đình bền vững và các nhóm phòng chống bạo lực gia đình, tỉnh đã xây dựng môi trường sống an lành, văn minh.

Mặt khác, công tác xã hội hóa văn hóa, thể thao cũng đạt được những kết quả đáng khích lệ. Các hoạt động văn hóa tại các thiết chế văn hóa cơ sở ngày càng phong phú và đa dạng, từ các chương trình văn nghệ, triển lãm, đến các hội thi thể thao, đáp ứng được nhu cầu hưởng thụ văn hóa của người dân và nâng cao chất lượng đời sống tinh thần của họ. Hệ thống thiết chế văn hóa đã trở thành nơi tổ chức các hoạt động cộng đồng, gắn kết người dân lại với nhau trong các sự kiện, lễ hội, từ đó củng cố tình đoàn kết, đồng thuận trong xã hội. Có thể thấy, hệ thống thiết chế văn hóa đã trở thành một phần quan trọng trong đời sống cộng đồng, là nơi tổ chức các sự kiện cộng đồng, các lễ hội truyền thống và các hoạt động giao lưu văn hóa. Những sự kiện này không chỉ mang tính giải trí mà còn giúp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của địa phương, tạo ra sân chơi bổ ích cho mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người cao tuổi.

Mặc dù đạt được nhiều thành công, nhưng công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở năm 2024 của tỉnh An Giang cũng đối diện với không ít thách thức, khó khăn. Trong đó, đặc biệt là việc huy động sự tham gia của cộng đồng trong xây dựng và duy trì các thiết chế văn hóa cơ sở. Để các công trình văn hóa phát huy hiệu quả lâu dài, tỉnh An Giang nhận thấy rằng việc tạo ra một cơ chế xã hội hóa mạnh mẽ, khuyến khích sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp và người dân vào công tác xây dựng và duy trì các thiết chế văn hóa là vô cùng quan trọng.

Việc xã hội hóa không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng ngân sách nhà nước mà còn phát huy được nguồn lực từ cộng đồng, làm cho các hoạt động văn hóa, thể thao tại cơ sở trở nên phong phú và bền vững hơn. Tuy nhiên, việc huy động sự tham gia của cộng đồng vẫn gặp phải một số khó khăn nhất định. Các cơ chế hỗ trợ và khuyến khích tham gia từ các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cá nhân còn thiếu tính thực tiễn và chưa đủ mạnh mẽ để thu hút nguồn lực lớn từ xã hội. Chính vì vậy, trong thời gian tới, cần xây dựng và hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, tạo môi trường thuận lợi để các tổ chức xã hội, doanh nghiệp tham gia vào công tác phát triển văn hóa cơ sở.

Bên cạnh đó, mặc dù tỉnh An Giang đã tổ chức nhiều lớp đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ quản lý văn hóa tại các cấp cơ sở, nhưng nguồn nhân lực vẫn chưa đáp ứng đủ yêu cầu công việc. Một số cán bộ quản lý văn hóa tại các cơ sở chưa được đào tạo chuyên sâu, thiếu các kỹ năng tổ chức, quản lý hoạt động văn hóa, thể thao, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng công tác tổ chức hoạt động văn hóa, thể thao tại các thiết chế. Do đó, việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ văn hóa, đặc biệt là cán bộ tại cơ sở, là một nhiệm vụ quan trọng trong những năm tiếp theo. Cần tiếp tục đầu tư vào công tác đào tạo đội ngũ cán bộ có năng lực chuyên môn, kỹ năng tổ chức, quản lý và khả năng sáng tạo trong công tác văn hóa cơ sở.

Các mô hình hoạt động kết hợp giữa văn hóa và thể thao, cũng như việc liên kết các hoạt động cộng đồng đã tạo ra một sức hút lớn đối với người dân. Tuy nhiên, việc phát triển các mô hình này còn thiếu sự linh hoạt và sáng tạo trong tổ chức và quản lý, khiến cho một số hoạt động chưa thực sự hiệu quả, chưa thu hút được đông đảo người tham gia. Do đó, công tác quản lý hoạt động tại các thiết chế văn hóa cần được đổi mới theo hướng sáng tạo, linh hoạt hơn, đảm bảo các hoạt động đều có tính hấp dẫn và phù hợp với nhu cầu thực tế của cộng đồng thời gian tới.

Xe ôtô thư viện lưu động phục vụ các em học sinh tiểu học thuộc huyện Tri Tôn

Ngoài ra, mặc dù hệ thống các công trình văn hóa đã được xây dựng khang trang, nhưng vẫn còn một số thiết chế tại các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa chưa có đủ cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại phục vụ cho các hoạt động văn hóa, thể thao. Vì vậy, việc nâng cấp, cải tạo các thiết chế văn hóa hiện có và xây dựng mới các công trình trọng điểm, đặc biệt là tại các vùng khó khăn, sẽ là một nhiệm vụ quan trọng. Nhằm duy trì và phát huy những kết quả đã đạt được trong năm 2024, tỉnh An Giang đã đề ra các phương hướng và giải pháp cụ thể cho công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở trong năm 2025, cụ thể như sau:

Một là, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động và nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của các thiết chế văn hóa cơ sở đối với đời sống cộng đồng. Việc tuyên truyền sẽ giúp người dân nhận thức sâu sắc hơn về giá trị của các công trình văn hóa, từ đó tích cực tham gia vào các hoạt động tại các thiết chế này.

Hai là, công tác xã hội hóa hoạt động văn hóa, thể thao sẽ tiếp tục là giải pháp trọng tâm. Tỉnh sẽ tạo ra các cơ chế thuận lợi để huy động sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp và người dân vào công tác xây dựng và phát triển các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở, qua đó giảm bớt gánh nặng ngân sách nhà nước và phát huy sức mạnh cộng đồng. Các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các tổ chức xã hội, doanh nghiệp tham gia sẽ được hoàn thiện và triển khai mạnh mẽ hơn.

Ba là, cải tạo và nâng cấp các thiết chế văn hóa, thể thao. Đầu tư xây dựng mới một số công trình văn hóa trọng điểm, đặc biệt là tại các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, đồng thời nâng cấp các thiết chế văn hóa hiện có để đáp ứng tốt hơn nhu cầu hoạt động văn hóa, thể thao của cộng đồng. Các công trình này sẽ được thiết kế đồng bộ, hiện đại, bảo đảm chất lượng phục vụ cho các hoạt động cộng đồng.

Bốn là, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa cơ sở. Tập trung đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ có năng lực chuyên môn cao, có khả năng tổ chức, quản lý các hoạt động văn hóa, thể thao hiệu quả tại các thiết chế văn hóa cơ sở.

Nhìn chung, việc xây dựng những thành tựu và bài học kinh nghiệm công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở của tỉnh An Giang năm 2024 đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, nhưng cũng đối diện với không ít khó khăn. Từ những bài học kinh nghiệm, An Giang đã đề ra phương hướng và giải pháp cụ thể cho những năm tiếp theo nhằm củng cố và phát triển nền tảng văn hóa cơ sở vững chắc, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và phát triển xã hội một cách bền vững.

SỞ VĂN HÓA THỂ THAO VÀ DU LỊCH AN GIANG

Nguồn: Đặc san "Dấu ấn ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch năm 2024"