Hằng năm, cứ mỗi dịp vào Hè, Nhà hát Múa rối Việt Nam lại tất bật chuẩn bị những tiết mục biểu diễn phục vụ khán giả. Năm nay, những buổi biểu diễn lưu động của nhà hát đã mang tiếng cười và phép màu tuổi thơ đến với các trường mầm non trên địa bàn Hà Nội như: Trường Mầm non Trung Văn, Nam Trung Yên, Dịch Vọng, Đại Mỗ A… và để lại những khoảnh khắc ngập tràn xúc cảm và tiếng vỗ tay rộn rã.

Các em học sinh hào hứng trước tiết mục “Nàng Bạch Tuyết và 7 chú lùn”

Khi rối đến trường

Trong những ngày tổng kết năm học, sân trường các cơ sở mầm non trở nên nhộn nhịp hơn, những chiếc ghế nhỏ xếp ngay ngắn, dãy âm thanh ánh sáng được lắp đặt cẩn thận, những tấm phông nền sinh động bỗng biến không gian quen thuộc trở thành một rạp hát thu nhỏ - nơi trẻ em là khán giả danh dự của một thế giới kỳ ảo.

Các tiết mục nghệ thuật có nội dung phong phú, phù hợp với nhận thức và tâm lý lứa tuổi mầm non. Nhiều tiết mục nổi bật như “Liên hoan thiếu nhi”, “Ếch xanh mắt tròn” hay “Hề ngộ nghĩnh” mở màn cho chuỗi hoạt động lưu diễn đầy màu sắc. Âm nhạc rộn ràng cùng các điệu nhảy sôi động kết hợp với múa rối khiến các em học sinh liên tục reo hò, gọi tên các nhân vật như những người bạn thân thiết.

Đặc biệt, tiết mục “Múa công” được dàn dựng công phu với hình ảnh chú công lộng lẫy trong bộ đuôi sặc sỡ uốn lượn theo điệu nhạc khiến các em nhỏ không thể rời mắt. Tiết mục “Ngày mùa quê hương” tái hiện lại hình ảnh làng quê Việt Nam đã góp phần khơi dậy và bồi đắp tình yêu quê hương đất nước trong lòng các em nhỏ. Một trong những điểm nhấn là tiết mục “Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn” tạo nên một sân khấu đa chiều sống động khi các khán giả nhí có thể tương tác trực tiếp với nhân vật. Các bạn nhỏ không chỉ xem biểu diễn múa rối mà còn hòa mình vào thế giới cổ tích cùng các nhân vật. Qua đó, thổi bùng lên không khi sôi động, hào hứng trong mỗi buổi diễn.

Tiết mục “Múa công”

Không giấu nổi niềm vui, sự thích thú sau khi xem các tiết mục biểu diễn của Nhà hát Múa rối Việt Nam, cô Hồng Nhung - giáo viên lớp Mẫu giáo lớn Trường Mầm non Trung Văn cùng một số học sinh hào hứng chia sẻ: “Các con đã được xem những tiết mục rất đặc sắc và hấp dẫn, cùng hòa mình, hưởng ứng theo những tiết mục của các cô chú mang đến. Bên cạnh đó những tiết mục biểu diễn cũng mang đậm nét văn hóa dân gian đến với các bạn nhỏ”. Cô Nhung cũng mong muốn, sau chương trình biểu diễn đầy ý nghĩa này, nhà trường sẽ tiếp tục lồng ghép những tiết mục múa rối đặc sắc vào trong các hoạt động học tập của các con, nhằm mang đến thêm nhiều cơ hội học hỏi và trải nghiệm phong phú hơn cho các bé.

Hành trình lan tỏa nghệ thuật múa rối đến gần hơn với trẻ em

Với những nghệ sĩ Nhà hát Múa rối Việt Nam, việc mang nghệ thuật đến các trường học không chỉ là một nhiệm vụ chuyên môn mà còn là một hành trình lan tỏa yêu thương. Di chuyển liên tục giữa các trường, tập luyện xuyên đêm, sắp xếp đạo cụ trong điều kiện không phải lúc nào cũng thuận lợi, song nụ cười của trẻ em chính là phần thưởng xứng đáng nhất đối với các nghệ sĩ.

Là một trong những gương mặt nổi bật của Nhà hát Múa rối Việt Nam, NSƯT Nguyễn Lan Hương đã có 21 năm gắn bó với nghệ thuật múa rối vui mừng cho biết, thông qua những buổi diễn lưu động này, các nghệ sĩ có cơ hội được phục vụ tới nhiều đối tượng khán giả khác nhau, qua đó, lượng khán giả mới được tiếp cận với nghệ thuật múa rối sẽ nhiều hơn. Cũng theo chị, việc tổ chức những buổi diễn lưu động cho các em nhỏ là một trong những sự kiện mang ý nghĩa đặc biệt, bởi không phải trường học nào cũng có điều kiện thuê xe đưa các em đến nhà hát. Các em sẽ được thưởng thức nghệ thuật, được vui, được cười… ngay tại trường học, hoặc ở những khu dân cư, cụm văn hóa.

Tiết mục “Ngày mùa quê hương”

Đối với sân khấu lưu động, các đoàn diễn viên cần chuẩn bị những kịch bản riêng để đảm bảo có thể diễn ở mọi nơi. Trong quá trình diễn lưu động, các nghệ sĩ gặp nhiều khó khăn khi phải làm việc ở một sân khấu hoàn toàn mới, trong điều kiện âm thanh, ánh sáng không được đầy đủ như ở Nhà hát. Đặc biệt trong thời điểm mùa hè, nắng nóng cũng trở thành một trong những rào cản lớn khiến các nghệ sĩ phải cùng nhau cố gắng, khắc phục mọi khó khăn để mang đến cho các bạn nhỏ những tiết mục rối đặc sắc, hấp dẫn.

Các buổi diễn lưu động cũng chính là cơ hội để múa rối đến gần hơn với đông đảo khán giả, nhất là những khán giả nhỏ tuổi. Đây cũng là lý do chính để các nghệ sĩ của Nhà hát Múa rối Việt Nam có động lực để đứng trên sân khấu dù gặp không ít khó khăn, trở ngại. “Khi mọi người xem rồi thấy thích, họ sẽ tò mò, sẽ tìm hiểu thêm về Nhà hát. Có thể, ít nhiều trong số đó sẽ tìm đến địa chỉ Nhà hát, tìm hiểu về các chương trình biểu diễn. Đó là cách nghệ thuật lan tỏa”, NSƯT Lan Hương chia sẻ.

Theo ông Lê Đức Anh, Phó Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam cho biết, trong thời gian hè 2025, Nhà hát dự định sẽ tổ chức những kịch mục phục vụ cho đông đảo khán giả thuộc nhiều độ tuổi, trong đó nhóm đối tượng chính là khách gia đình. Ví dụ như chương trình Khúc đồng dao, Âm vang đồng quê, Kiều. Bên cạnh đó, các chương trình dành cho thiếu nhi như Truyện cổ Andersen, Dế Mèn phiêu lưu ký sẽ tiếp tục phục vụ khán giả. Các buổi diễn lưu động đều được lên kế hoạch cho cả năm, chủ yếu tập trung vào các dịp lễ lớn như Tết Thiếu nhi, Tết Trung thu, Giáng sinh, Tết nguyên đán... Ngoài ra còn có các buổi lưu động phục vụ trẻ em vùng sâu vùng xa hay kiều bào ta ở nước ngoài.

Thông qua nghệ thuật múa rối, các em nhỏ không chỉ được giải trí mà còn học cách lắng nghe, cảm nhận, thấu hiểu và phát huy trí tưởng tượng. Những buổi biểu diễn lưu động thực sự chạm đến trái tim trẻ thơ, nơi mọi rào cản về hoàn cảnh hay địa lý đều tan biến, mang đến cho các em một thế giới kỳ diệu, nơi những con rối kể chuyện về lòng tốt và cái đẹp. Nhà hát sẽ tiếp tục tổ chức các đợt diễn lưu động vào dịp Hè và Tết Trung thu, giúp trẻ em tiếp cận nhiều hơn với loại hình nghệ thuật này. Tiếng cười rộn vang và ánh mắt hồn nhiên của các bạn nhỏ chính là minh chứng rõ nét cho giá trị không thể đong đếm của nghệ thuật dành cho trẻ em. Múa rối không chỉ là món quà văn hóa mà còn là sợi dây vô hình kết nối thế giới người lớn với trẻ thơ, hiện đại với truyền thống, đồng thời nuôi dưỡng tâm hồn và gìn giữ di sản quý báu của dân tộc.

MINH NGUYỆT - PHƯƠNG ANH - ANH THƯ