Chiều 19-6, trong khuôn khổ chương trình Hội Báo toàn quốc 2025, Diễn đàn Báo chí toàn quốc lần thứ 2 đã chính thức khai mạc. Đây là hoạt động điểm nhấn quan trọng trong chuỗi sự kiện chào mừng kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).

Các đại biểu dự phiên khai mạc Diễn đàn báo chí 2025

Tham dự khai mạc Diễn đàn có: Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân Lê Quốc Minh; Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ VHTTDL Lê Hải Bình; đại diện lãnh đạo các cơ quan báo chí, các nhà báo nổi tiếng và các diễn giả, chuyên gia là các nhà báo uy tín trong nước và quốc tế.

Diễn đàn Báo chí toàn quốc 2025 gồm 12 phiên, trong đó có 10 phiên chuyên đề, với nhiều nội dung thiết thực, gắn với những mối quan tâm hàng đầu của báo chí Việt Nam.

Nhiều phiên thảo luận về các chủ đề nóng, được giới báo chí quan tâm như: Báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên mới - Tầm nhìn kiến tạo không gian phát triển; Lãnh đạo nữ trong báo chí - Tiếng nói của nữ giới trong điều hành tin tức; Chinh phục độc giả Gen Z - Giải mã công thức thành công; Trí tuệ nhân tạo và chiến lược chuyển đổi số của các tòa soạn báo chí Việt Nam; Báo chí dữ liệu tại các tòa soạn Việt Nam; Truyền hình thích nghi trong môi trường truyền thông mới; Cơ chế nào để phát thanh phát triển trong giai đoạn hiện nay?; Nguồn thu trong thời đại số - Không chỉ quảng cáo, báo chí phải bán được nhiều thứ hơn! Cá nhân hóa nội dung để giữ độc giả trung thành; Nghị quyết 18 và yêu cầu đổi mới nhân sự báo chí…

Thuyết trình về chủ đề "Báo chí Việt Nam: cơ hội và thách thức của báo chí - sẵn sàng cho kỷ nguyên mới", Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh cho rằng, chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng tạo ra thách thức đối với báo chí. Về lợi ích, có thể tự động hóa quy trình sản xuất tin tức với việc AI có thể tổng hợp, biên tập, viết các bản tin đơn giản như thể thao, thời tiết, tài chính... cực nhanh và chính xác, giúp giải phóng nhà báo khỏi những công việc lặp đi lặp lại, tiết kiệm thời gian và công sức; Phân tích dữ liệu và phát hiện xu hướng: AI xử lý hàng triệu dữ liệu từ mạng xã hội, website, hệ thống bình luận... để phát hiện đề tài "nóng", xu hướng dư luận, giúp các tòa soạn bám sát chủ đề xã hội quan tâm, đưa tin nhanh nhạy và bám sát nhu cầu độc giả.

Về thách thức, đó là áp lực về tốc độ và tin giả, được thể hiện khi thông tin trên mạng xã hội thường lan truyền nhanh hơn báo chí chính thống, nhưng lại thiếu kiểm chứng, gây nhiễu loạn, làm giảm uy tín báo chí nếu không kiểm soát tốt nguồn tin; khó kiểm soát nội dung khi nhiều tin tức xấu, tin giả, thông tin sai lệch trên mạng xã hội gây khó khăn cho hoạt động kiểm chứng của nhà báo; cùng với đó là cạnh tranh và phụ thuộc nền tảng, minh chứng là báo chí ngày càng phải phụ thuộc vào mạng xã hội để tiếp cận độc giả, từ đó mất dần tính kiểm soát “nguồn tin gốc".

Chủ tịch Hội Nhà báo Lê Quốc Minh thuyết trình về chủ đề "Báo chí Việt Nam: cơ hội và thách thức của báo chí - sẵn sàng cho kỷ nguyên mới"

Đồng thời, báo chí đang mất đi độc giả truyền thống, với việc nhiều người chuyển sang sử dụng mạng xã hội như nguồn thông tin chính, làm báo chí truyền thống mất đi một phần đáng kể đối tượng độc giả; rủi ro mất định hướng, khi tin tức bị chi phối bởi lượng tương tác (like, share, comment...) trên mạng xã hội có thể dẫn đến chạy theo thị hiếu, giật gân, bỏ qua giá trị cốt lõi của báo chí là sự chính xác, khách quan.

Báo chí cũng đối mặt với thách thức suy giảm nghiêm trọng trong quảng cáo. Điều đó được thấy rõ khi nền kinh tế khó khăn, các doanh nghiệp phải thu hẹp ngân sách truyền thông, hạn chế chi cho quảng cáo trên báo chí. Sự suy giảm quảng cáo còn do phần lớn doanh nghiệp chọn các nền tảng mạng xã hội để tiếp cận khách hàng và phần lớn ngân sách quảng cáo đang “chảy” sang các nền tảng này vì khả năng chọn đối tượng mục tiêu tốt hơn, chi phí tối ưu hơn và đo lường hiệu quả rõ ràng hơn…

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh cho rằng, các cơ quan báo chí không nên cố gắng làm hài lòng tất cả độc giả. Thay vào đó, tập trung nguồn lực cho những loại nội dung có giá trị cao nhằm tạo sự khác biệt. Đồng thời, các tòa soạn nên ứng dụng AI vào quy trình làm báo. Đó là tự động hóa sản xuất tin tức thực hiện trong việc sử dụng AI viết tin tự động (bản tin ngắn, dữ liệu thể thao, thời tiết, tài chính…), kiểm tra chính tả, biên tập, dịch thuật; Phân tích dữ liệu lớn (Big data) thông qua việc AI giúp phát hiện chủ đề nóng, xu hướng xã hội, dự báo tương tác, tối ưu hóa lịch xuất bản…

Chủ tịch Hội Nhà báo cũng nhấn mạnh, các cơ quan báo chí cần đổi mới mô hình tổ chức và đào tạo nguồn nhân lực. Tổ chức tòa soạn hội tụ, có sự liên thông giữa tin, ảnh, video, đồ họa, dữ liệu… trên cùng hạ tầng số. Bên cạnh đó, đào tạo, nâng cao kỹ năng số cho nhân sự, với việc học cách sử dụng công cụ AI, phân tích dữ liệu, biên tập đa phương tiện, chủ động kiểm chứng và sáng tạo nội dung trên môi trường số.

Toàn cảnh khai mạc Diễn đàn

Tăng cường hợp tác và đảm bảo đạo đức nghề nghiệp, điều đó được thể hiện trong việc hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ, cơ sở nghiên cứu AI, trường đại học và đơn vị xây dựng nền tảng số địa hóa; xây dựng, cập nhật quy chuẩn đạo đức về ứng dụng AI, bảo đảm sự giám sát của con người, minh bạch thông tin, gắn nội dung với giá trị xã hội.

Ông Lê Quốc Minh đưa ra giải pháp về nguồn thu đối với báo chí: không phụ thuộc duy nhất vào quảng cáo, cần phát triển các nguồn thu mới như: thu phí độc giả, tổ chức sự kiện, dịch vụ truyền thông, hợp tác sản xuất nội dung, bán bản quyền, thu từ nền tảng số, tài trợ chuyên mục...

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cũng cho biết đã tổ chức đào tạo cho khoảng 2.000 nhà báo, trong đó có nhiều báo đài địa phương đã đăng ký tham gia. Từ nay đến cuối năm Hội đặt ra mục tiêu đào tạo thêm 3.000 nhà báo nữa; để phấn đấu 10.000 nhà báo trong toàn quốc được đào tạo về AI.

Sau phiên khai mạc sẽ diễn ra 10 phiên họp chuyên đề của Diễn đàn được tổ chức với sự tham gia của đại biểu, khách mời, chuyên gia là lãnh đạo các cơ quan báo chí, các nhà báo nổi tiếng, các chuyên gia truyền thông quốc tế uy tín...

BÍCH NGỌC - Ảnh: TUẤN MINH