Chiều 9-11-2025, tại Bảo tàng Hà Nội (đường Phạm Hùng, phường Từ Liêm) đã khai mạc hoạt động trưng bày chuyên đề “Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối” và công bố kết quả nghiên cứu khoa học ở di tích khảo cổ học Vườn Chuối năm 2025.

Di tích Vườn Chuối, xã Hoài Đức là địa điểm khảo cổ tiêu biểu cho thời đại Kim khí ở Hà Nội và miền Bắc Việt Nam. Những kết quả nghiên cứu đã chứng minh về sự hiện diện của một làng cổ phát triển liên tục cách ngày nay gần 4.000 năm, qua nhiều giai đoạn từ Văn hóa Phùng Nguyên - Đồng Đậu - Gò Mun đến Đông Sơn và Hậu Đông Sơn trên đất Thăng Long - Hà Nội

Từ khi được phát hiện vào năm 1969 đến nay, Sở VHTT Hà Nội đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn thực hiện 11 lần khai quật với tổng diện tích 7.555m². Đặc biệt, cuộc khai quật khu vực phía Tây từ tháng 3-2024 đến tháng 3-2025 trên diện tích 6.000m² đã làm xuất lộ cơ bản không gian phân bố, những dấu tích quan trọng liên quan đến khu vực cư trú, dấu tích sinh hoạt hằng ngày, các công xưởng chế tác đồ đá, đồ gỗ, nơi chôn cất người chết và nhiều di vật tiêu biểu của giai đoạn văn hóa Tiền Đông Sơn - Đông Sơn.

Các đại biểu tham quan không gian trưng bày

Từ đầu tháng 4-2025 đến nay, Bảo tàng Hà Nội phối hợp với Viện Khảo cổ học và Trường Đại học KHXH&NV - Đại học Quốc gia Hà Nội tiếp tục chỉnh lý, nghiên cứu hệ thống di tích, di vật đã thu thập từ cuộc khai quật phía Tây Vườn Chuối năm 2024.

Với những giá trị lịch sử văn hóa nổi bật, di tích khảo cổ Vườn Chuối đã được UBND thành phố Hà Nội công nhận là di tích Thành phố, tại Quyết định số 3134/QĐ-UBND ngày 23-6-2025. Kết quả khai quật ở di tích khảo cổ Vườn Chuối trở thành những cứ liệu lịch sử quan trọng góp phần khẳng định lịch sử vùng đất Thăng Long - Hà Nội ngàn năm văn hiến.

Nhằm tổng kết, đánh giá những kết quả nghiên cứu về di tích này và giới thiệu những giá trị đặc trưng riêng biệt, cùng những nhận thức mới về lịch sử Thăng Long - Hà Nội giai đoạn Nhà nước sớm từ di tích Vườn Chuối, Sở VHTT đã chỉ đạo Bảo tàng Hà Nội tổ chức trưng bày chuyên đề “Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối”. Đây cũng là một trong những hoạt động thiết thực, có ý nghĩa quan trọng của Festival Thăng Long - Hà Nội năm 2025.

Gần 1.000 tài liệu, hiện vật, tư liệu, hình ảnh được giới thiệu tại không gian trưng bày

Nội dung trưng bày gồm 5 phần: Hành trình khám phá; Hội tụ và kết tinh các nền văn hóa; Bảo vệ, phát huy giá trị di sản di chỉ Vườn Chuối; Các nhà khoa học gắn với Vườn Chuối; Góc trải nghiệm làm nhà khảo cổ học.

Trưng bày giới thiệu gần 1.000 tài liệu, hiện vật, tư liệu, hình ảnh và bản đồ họa mô phỏng các loại hình hiện vật, đời sống sinh hoạt của cư dân làng cổ Vườn Chuối, được sưu tầm, khai quật và nghiên cứu trong nhiều năm qua tại di tích Vườn Chuối. Đồng thời, trưng bày còn sử dụng công nghệ trình chiếu 3D, 3D mapping, kết hợp trình chiếu phim ngắn tái hiện về đời sống sinh hoạt cư dân Tiền Đông Sơn và Đông Sơn.

Cũng trong sự kiện, UBND thành phố Hà Nội đã tổ chức Lễ trao bằng xếp hạng Di tích cấp tỉnh, thành phố cho Di tích khảo cổ Vườn Chuối và ra mắt ấn phẩm sách Khám phá Vườn Chuối (Hà Nội) qua mùa khai quật năm 2024-2025, cuốn sách giới thiệu về: Hành trình khám phá di tích; Giới thiệu những phát hiện và nhận thức mới từ kết quả khai quật nghiên cứu năm 2024-2025; Khẳng định Vườn Chuối là nơi hội tụ và kết tinh giá trị văn hóa Việt cổ; và Sức sống từ di sản khảo cổ Vườn Chuối trong cuộc sống đương đại.

THANH DANH - Ảnh: THÚY NGA