Ngày 4-9 tại TP.HCM đã diễn ra Diễn đàn Du lịch cấp cao với chủ đề “Định hình tương lai ngành Du lịch: Hướng tới chuyển đổi số và chuyển đổi xanh”. Đây là sự kiện quan trọng trong khuôn khổ Hội chợ Du lịch Quốc tế TP.HCM lần thứ 19 - ITE HCMC 2025 (từ ngày 4 đến 6-9) do Bộ VHTTDL phối hợp cùng UBND TP.HCM tổ chức, nhằm thảo luận về những giải pháp chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng hợp tác quốc tế, thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành du lịch Việt Nam và khu vực.

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính cùng các đồng chí lãnh đạo chủ trì và điều hành Diễn đàn

Chủ trì và điều hành Diễn đàn Du lịch cấp cao có các đồng chí: Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính; Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng; Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được; Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hồ An Phong; Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Dũng.

Cùng tham dự Diễn đàn còn có: Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn; Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam Nguyễn Trùng Khánh; Đại biểu quốc tế có: Bộ trưởng Bộ Du lịch Vương quốc Campuchia Hout Hak; Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism) Harry Hwang; Tổng thư ký Đại hội đồng TPO bà Kang Da Eun; lãnh đạo nhiều quốc gia; tỉnh, thành trong nước; tổ chức quốc tế, doanh nghiệp và chuyên gia du lịch...

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính phát biểu chỉ đạo tại diễn đàn

Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là chiến lược hành động

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, du lịch ngày càng thể hiện vai trò là một ngành kinh tế tổng hợp, mang tính liên kết ngành, vùng, khu vực, lãnh thổ, mọi quốc gia. Vì vậy du lịch đòi hỏi phải được tái cấu trúc theo hướng phát triển bền vững nhất. Những năm gần đây, sự phát triển vượt bậc của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn cùng với những yêu cầu cấp bách của thời đại về giảm phát thải, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Yêu cầu đó đặt ra cho ngành Du lịch phải tập trung nghiên cứu để chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.Theo đó Tổ chức Du lịch thế giới đã khẳng định chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là hai động lực thúc đẩy và giữ vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, xây dựng các điểm đến thông minh, thân thiện với môi trường và phát triển bền vững cho ngành Du lịch. Giờ đây không chỉ là kiến nghị, không chỉ là xu hướng mà trở thành chiến lược hành động cho mỗi quốc gia và mang tính trách nhiệm.

Với Việt Nam, Chính phủ đã ý thức sâu sắc được rằng, cần phải đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Trong đó giao nhiệm vụ cho Bộ VHTTDL phải cùng với các địa phương tập trung thực hiện những công việc trước mắt và nghiên cứu chiến lược lâu dài, cụ thể như  xây dựng hệ thống điểm đến du lịch thông minh, xanh, phát động tuyên truyền giảm rác thải nhựa, quyết liệt trong công cuộc chuyển đổi số, quản lý quản trị, đẩy mạnh quảng bá thị trường trọng điểm; đặc biệt là nhiều địa phương đã chủ động tích cực trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh khi đang nỗ lực thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Việt Nam đã lựa chọn một số sản phẩm mới nổi lên, trong đó Du lịch Y tế được xác định là một hướng đi chiến lược cần thiết phải được tiến hành và xây dựng được thành thương hiệu, tận dụng được lợi thế của chuyển đổi số như đặt dịch vụ trực tuyến, tư vấn từ xa, quản lý dữ liệu khách hàng, tiến tới chuyển đổi xanh là không gian nghỉ dưỡng sinh thái, dịch vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân, gắn với tiêu chuẩn phát triển bền vững. Theo quan điểm của Việt Nam đây là một sản phẩm có giá trị tăng cao, thu hút các nhóm khách du lịch chất lượng và phù hợp chung với xu thế của thế giới khi chúng ta hướng tới quyền con người, quyền bảo vệ chăm sóc sức khỏe.

Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng phát biểu khai mạc - Ảnh: Hữu Long

Diễn đàn Du lịch Cấp cao là nơi gặp gỡ các nhà điều hành quản lý dịch vụ du lịch, quản lý cộng đồng doanh nghiệp... với tất cả tình yêu du lịch, khát vọng đưa du lịch vươn đến tầm cao. Chính vì vậy, Bộ VHTTDL mong muốn tại diễn đàn này chúng ta từng bước làm rõ vai trò và yêu cầu của chuyển đổi số, chuyển đổi xanh nhằm kiến tạo tương lai ngành Du lịch phát triển bền vững trong kỷ nguyên số; cùng chia sẻ, cùng phân tích những kinh nghiệm, thành công cũng như những bài học trong quá trình chuyển đổi số ở từng quốc gia, từng vùng lãnh thổ.Đồng thời, đề ra cam kết trách nhiệm trong việc ưu tiên những giải pháp nhằm thực hiện tốt các hợp đồng ký kết, liên kết đưa du lịch của chúng ta trở thành một ngành kinh tế tổng hợp, trong đó những cam kết giữa Việt Nam với các quốc gia, giữa cộng đồng doanh nghiệp với cộng đồng doanh nghiệp để làm tốt hơn nhiệm vụ phát triển du lịch xanh, bền vững.

“Du lịch không chỉ đến để nhìn, để ngắm, du lịch còn chạm đến trái tim, và đưa đến những cảm xúc, có như vậy thì  du lịch mới phát triển bền vững. Chúng tôi hy vọng, diễn đàn sẽ có được nhiều ý kiến sâu sắc, chất lượng, mỗi người, mỗi quốc gia sẽ có những hoạch định về lãnh đạo, những chiến lược để phát triển du lịch của đất nước, hoàn thiện doanh nghiệp để chúng ta cùng chung tay xây dựng một thế giới hòa bình, một thế giới xanh, tạo điều kiện cho du lịch của chúng ta cất cánh”- Bộ trưởng Bộ VHTTDL chia sẻ.

Định hướng trong phát triển nhanh và bền vững của ngành du lịch

Phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính nhấn mạnh: Du lịch không chỉ là “ngành công nghiệp không khói” đóng góp lớn cho phát triển kinh tế - xã hội, mà còn là nhịp cầu văn hóa, sức mạnh mềm kết nối nhân loại, tăng cường sự hiểu biết, củng cố tình hữu nghị, góp phần kiến tạo một thế giới hòa bình, hợp tác và phát triển thịnh vượng.

Việt Nam có nhiều tiềm năng nổi trội để phát triển du lịch: môi trường hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn; kết nối hạ tầng ngày càng hoàn thiện; Việt Nam sở hữu kho tàng di sản văn hóa-lịch sử phong phú, trong đó có 9 di sản thế giới và 16 di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO công nhận. Việt Nam còn có ẩm thực độc đáo; thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, đa dạng, phong phú; con người thân thiện, nghĩa tình; chi phí du lịch hợp lý và dịch vụ ngày càng chuyên nghiệp, chất lượng cao. Việt Nam có nguồn nhân lực trẻ, dồi dào, góp phần phát triển nhân lực du lịch...

Lễ Công bố Biên bản ghi nhớ giữa Bộ VHTTDL và Bộ Y tế

Đảng và Nhà nước luôn quan tâm sâu sắc, ban hành nhiều chủ trương, chính sách phát triển du lịch. Như Nghị quyết 08/2017 của Bộ Chính trị khẳng định vai trò của du lịch là một ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam, phát triển đồng thời du lịch quốc tế và nội địa, tiến tới du lịch xanh và bền vững, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Chính phủ đặc biệt chú trọng, quyết liệt hoàn thiện nhiều chính sách, tạo ra những ưu đãi vượt trội để thu hút khách đến Việt Nam, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển du lịch, trong đó có việc mở rộng miễn thị thực, triển khai visa điện tử, kéo dài thời gian lưu trú tạo điều kiện cho du khách được trải nghiệm sâu sắc và trọn vẹn hơn...

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính nêu rõ, trong kỷ nguyên số và phát triển bền vững, cần nhận thức sâu sắc rằng, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh không phải là hai con đường song song tách biệt, mà là “chìa khóa vàng”, hai “trụ cột chiến lược” đồng hành, bổ sung, tạo nên sức mạnh tổng hợp để kiến tạo phát triển du lịch bền vững, hiện đại, nhân văn và có bản sắc văn hóa. Du lịch Việt Nam và TP.HCM đang đứng trước cơ hội, hành trình mới - hành trình kiến tạo tương lai. Đây chính là thời điểm để tất cả chúng ta cùng có khát vọng lớn, hành động quyết liệt và gắn kết chặt chẽ hơn bao giờ hết. Trong bối cảnh đó, những người làm du lịch, doanh nghiệp, nghệ nhân, nhà quản lý là đại sứ của đất nước. Mỗi sản phẩm, mỗi dịch vụ, mỗi câu chuyện kể đều góp phần định hình hình ảnh Việt Nam năng động, hiếu khách và giàu bản sắc.

Cần mạnh mẽ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, lấy chuyển đổi số làm động lực để nâng cao chất lượng dịch vụ, trải nghiệm du khách và hiệu quả quản lý; chuyển đổi xanh là nền tảng để xây dựng một ngành Du lịch hài hòa với thiên nhiên, có trách nhiệm với cộng đồng và môi trường. Đây không chỉ là yêu cầu tất yếu, mà còn là cơ hội để ngành Du lịch nâng cao năng lực cạnh tranh, gia tăng tính hấp dẫn, trở thành một trong những lĩnh vực tiên phong thực hiện các cam kết quốc tế về phát triển bền vững và tăng trưởng xanh; góp phần nâng cao năng suất, chất lượng dịch vụ, bảo tồn tài nguyên, lan tỏa các giá trị văn hóa, con người Việt Nam ra thế giới và truyền lại cho thế hệ mai sau một di sản bền vững.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh 6 định hướng trong phát triển nhanh và bền vững của ngành Du lịch trong thời gian tới: Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế, đổi mới tư duy về phát triển du lịch. Chúng ta cần chuyển từ tư duy “tăng trưởng bằng mọi giá” sang tư duy “phát triển bền vững”; từ chỗ chỉ coi du lịch là một ngành dịch vụ, sang nhìn nhận du lịch là một ngành kinh tế sáng tạo, gắn kết và chia sẻ giá trị - nơi hội tụ giữa văn hóa, kinh tế, môi trường và công nghệ.

Phiên thảo luận 1

Thứ hai, tăng cường hành động và mở rộng hợp tác quốc tế theo hướng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Đặc biệt ứng dụng mạnh mẽ mô hình quản trị thông minh, chia sẻ dữ liệu và tri thức để cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái du lịch thông minh, xanh và bền vững.

Thứ ba, cam kết và hành động toàn cầu. Phó Thủ tướng đề nghị “Diễn đàn hôm nay cần nghiên cứu xây dựng một Bộ nguyên tắc về “Du lịch số và Du lịch xanh” - một khuôn khổ chuẩn mực chung, khuyến khích các quốc gia và doanh nghiệp áp dụng, để du lịch toàn cầu phát triển hài hòa, có trách nhiệm và bền vững. Việt Nam sẵn sàng đồng hành, đóng góp tích cực và là một thành viên trách nhiệm trong sáng kiến này”.

Thứ tư, đẩy mạnh liên kết vùng và liên kết ngành. Phát triển các chuỗi giá trị du lịch bền vững, gắn kết du lịch với nông nghiệp, văn hóa, môi trường và khoa học công nghệ. Từ đó hình thành những sản phẩm đặc trưng, độc đáo, có chiều sâu và sức cạnh tranh cao.

Thứ năm, đầu tư mạnh mẽ vào phát triển nguồn nhân lực. Chúng ta cần chú trọng đào tạo đội ngũ nhân lực số và nhân lực có kiến thức, kỹ năng về phát triển bền vững; bồi dưỡng khả năng sáng tạo, thích ứng linh hoạt và hội nhập quốc tế để tạo nên một thế hệ “chiến sĩ tiên phong” trong xây dựng ngành du lịch hiện đại và nhân văn.

Thứ sáu, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cần tiếp tục nghiên cứu bổ sung các cơ chế, chính sách phù hợp, hỗ trợ công nghệ và đào tạo, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, thúc đẩy liên kết công - tư, phát triển các mô hình kinh doanh du lịch hiệu quả, ưu tiên mô hình du lịch số và du lịch xanh.

“Du lịch không chỉ là những chuyến đi, trải nghiệm điểm đến, mà còn là hành trình mở rộng tâm hồn, là nhịp cầu gắn kết con người với con người, là sứ giả văn hóa, là sứ giả hòa bình, kiến tạo sự hiểu biết và hợp tác, phát triển. Việt Nam với bản sắc văn hóa độc đáo và cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, sẵn sàng mở rộng vòng tay chào đón bạn bè khắp 5 châu. Chính phủ Việt Nam cam kết sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để cùng cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, các chuyên gia và nhân dân đồng lòng thực hiện chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, đưa du lịch trở thành một động lực mạnh mẽ cho sự phát triển bền vững, là “cầu nối trái tim”, đưa Việt Nam ra thế giới và mang thế giới đến với Việt Nam”- Phó Thủ tướng Mai Văn Chính bày tỏ.

Phiên thảo luận 2

Trong khuôn khổ Diễn đàn Du lịch cấp cao đã diễn ra Lễ Công bố Biên bản ghi nhớ giữa Bộ VHTTDL và Bộ Y tế về hợp tác phát triển du lịch y tế hiệu quả và bền vững giai đoạn 2025-2030. Đây là dấu mốc quan trọng, tạo nền tảng pháp lý và định hướng hợp tác chặt chẽ giữa hai ngành, góp phần đưa Du lịch Y tế Việt Nam phát triển chuyên nghiệp, bền vững và hội nhập quốc tế.

Diễn đàn Du lịch cấp cao đã diễn ra hai phiên thảo luận quan trọng. Phiên thảo luận 1: “Tổng quan về vai trò của chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong phát triển du lịch Việt Nam”. Trong đó, các đại biểu tập trung thảo luận thực trạng, trao đổi giải pháp và đề xuất hành động hướng đến kiến tạo tương lai ngành du lịch bền vững, thông qua các tham luận như: Du lịch trong giai đoạn chuyển đổi: Thúc đẩy phát triển bền vững thông qua đổi mới Số, Xanh và Toàn cầu (Tourism in Transition: Powering Sustainability through Digital, Green & Global Innovation) của ông Harry Hwang - Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism); Chuyển đổi xanh trong du lịch: Trao quyền cho cộng đồng thông qua đổi mới có trách nhiệm (Green Transformation in Tourism Empowering Communities Through Responsible Innovation) của bà Natalie Kidd - Giám đốc điều hành khu vực Châu Á của Tập đoàn Du lịch Intrepid; Tận dụng trí tuệ du lịch, thúc đẩy tương lai ngành (Embracing Travel Intelligence, Driving the Future of Tourism) của ông Olivier Ponti - Giám đốc Theo dõi dữ liệu và Marketing của ForwardKeys...

Phiên thảo luận 2: “Thảo luận giải pháp hướng tới chuyển đổi số và chuyển đổi xanh trong du lịch” đã mở rộng góc nhìn từ các chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp quốc tế, các diễn giả như TS Hà Văn Siêu - Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam; PGS, TS Phạm Hồng Long - Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo Khoa Du lịch học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội)… về các giải pháp hướng tới chuyển đổi số và chuyển đổi xanh trong du lịch.

Phát biểu bế mạc Diễn đàn Du lịch cấp cao, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng cho rằng, các ý kiến đóng góp, những kinh nghiệm quý báu, đề xuất và kiến nghị về nhiệm vụ, giải pháp thiết thực, khả thi sẽ là cơ sở quan trọng để thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh của ngành Du lịch Việt Nam, góp phần định hình tương lai theo hướng bền vững, hiệu quả, thích ứng với xu thế phát triển chung của khu vực và thế giới.

XUÂN HƯỚNG