Hướng tới kỷ niệm sự kiện lịch sử trọng đại - 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã phối hợp với Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông (thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam) xuất bản lần thứ 3 cuốn sách “Những biên bản cuối cùng tại Nhà Trắng: Phút sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa” do Ngô Bắc biên dịch.

Cuộc chiến tranh tại Việt Nam là cuộc chiến mà đế quốc Mỹ phải chịu thất bại lớn và nặng nề nhất trong lịch sử hơn 200 năm của nước Mỹ. Chặng đường lịch sử 50 năm qua là khoảng thời gian để nhìn lại cuộc chiến. Bên cạnh các sự kiện, nhân chứng lịch sử đã từng tham gia cuộc chiến, những tư liệu, tài liệu tuyệt mật, hồ sơ của Lầu Năm Góc, tài liệu lịch sử của Bộ Quốc phòng Mỹ… về sự can dự chính trị - quân sự của Mỹ ở Việt Nam là nội dung thu hút độc giả tìm hiểu về lịch sử thế giới hiện đại.

Bìa cuốn sách

Cuốn sách Những biên bản cuối cùng tại Nhà Trắng: Phút sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa tập hợp những tài liệu, hồ sơ, biên bản nội bộ từ chính phủ Hoa Kỳ, cung cấp một góc nhìn sâu sắc về quá trình sụp đổ của chính quyền Sài Gòn và thất bại chiến lược của Mỹ tại Việt Nam. Cuốn sách gồm 2 phần:

Phần I cuốn sách với câu hỏi lớn: Người Mỹ quyết gì trong phút sinh tử của Sài Gòn?, Viện Nghiên cứu phát triển Phương Đông đã biên dịch và công bố 8 tài liệu nguyên bản tuyệt mật do phía Hoa Kỳ giải mật vào năm 2015, với nội dung xoay quanh những toan tính, quyết sách và hành động của những người đứng đầu bộ máy chiến tranh ở nước Mỹ trong những ngày sụp đổ cuối cùng của chính quyền Sài Gòn. Đó là những bản dịch toàn văn biên bản các cuộc họp của Hội đồng An ninh quốc gia Hoa Kỳ; văn thư tóm tắt, văn thư ghi nhớ, báo cáo về tình hình Việt Nam; bản ký âm cuộc điện đàm giữa Tổng thống Ford và Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ… Những tài liệu, văn bản này chứng minh tham vọng điên cuồng trong chiến lược toàn cầu phản cách mạng của Mỹ, nhưng tất cả đều kết thúc thảm hại.

Phần II với tựa đề Những ngày cuối cùng của Mỹ ở Việt Nam, gồm 9 bài viết, trang hồi ức ám ảnh suốt cuộc đời còn lại của một số tướng lĩnh cấp cao của Mỹ trực tiếp có mặt và chỉ huy cuộc di tản trong những giờ phút sụp đổ cuối cùng của Việt Nam Cộng hòa. Có rất nhiều thông tin lần đầu tiên được tiết lộ qua các trang viết này như: “…những toan tính của Mỹ trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam, Mỹ đã chủ động tìm cách thu xếp thất bại của mình ra sao, tìm cách kết thúc chiến tranh như thế nào để hạn chế bớt những hệ lụy đau đớn sau chiến tranh; rồi sự bất lực và sụp đổ nhanh chóng, không thể cứu vãn của quân đội Sài Gòn… Nhiều khoảng mờ của lịch sử về những ngày cuối cùng của người Mỹ trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam được làm sáng tỏ...”.

Qua cuốn sách, bạn đọc có thể hình dung sâu sắc hơn toàn cảnh sự hỗn loạn trong cuộc di tản của người Mỹ, cũng như nỗi thất bại ê chề của quân đội Mỹ trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.

Đây là những tư liệu có giá trị đặc biệt, giúp người đọc hiểu rõ hơn về diễn biến chính trị, quân sự của phía Mỹ và chính quyền Sài Gòn trong những ngày cuối cùng của cuộc chiến. Đọc cuốn sách, bạn đọc sẽ hiểu sâu hơn về nội tình giới chức Mỹ trong những ngày cuối cùng của cuộc chiến tranh; sự hoang mang, bất lực của Washington khi cuộc chiến đi đến hồi kết. Đồng thời chứng minh rằng, sự thất bại của đế quốc Mỹ trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam và sự sụp đổ của chế độ Việt Nam Cộng hòa là một tất yếu lịch sử. Chiến thắng của quân và dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng mãi mãi là bản anh hùng ca bất hủ của chiến tranh nhân dân trong thời đại Hồ Chí Minh, được thế hệ hôm nay và mai sau gìn giữ, phát huy trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Những biên bản cuối cùng tại Nhà Trắng: Phút sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa không chỉ là sự hồi tưởng quá khứ mà còn mang đến những bài học giá trị về chiến tranh. Cuốn sách đặt ra câu hỏi lớn về sự thật lịch sử, cách mà các bên trong một cuộc xung đột ghi lại và diễn giải quá khứ, cũng như những tác động lâu dài của chiến tranh đối với con người và xã hội.

HỒNG VÂN