Sáng 11-6, Quốc hội bắt đầu tiến hành họp đợt 2 của Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XV. Dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp tỉnh năm 2025.

Tổng Bí thư Tô Lâm dự phiên họp sáng 11-6

Sau sắp xếp, cả nước sẽ có 34 ĐVHC cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc trung ương và 28 tỉnh

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày Tờ trình về việc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh năm 2025. Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, về quan điểm, nguyên tắc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh nhằm quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng tại các Nghị quyết, Kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp ĐVHC các cấp và tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Việc sắp xếp  ĐVHC cấp tỉnh phải bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, thống nhất trong hệ thống chính trị; quá trình thực hiện phải thận trọng, kỹ lưỡng, khoa học, có cách làm phù hợp bảo đảm tuân thủ Hiến pháp và pháp luật.

Đặt mục tiêu cao nhất là phát triển đất nước; kết hợp hài hòa giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển; có tầm nhìn dài hạn, bảo đảm ổn định lâu dài; phát huy tiềm năng, lợi thế, mở rộng không gian phát triển ĐVHC tạo điều kiện để mỗi địa phương và cả nước phát triển đồng đều, nhanh, mạnh và bền vững, hình thành các trung tâm kinh tế mới có sức cạnh tranh cao hơn ở tầm khu vực và trên thế giới.

Việc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh gắn liền với đổi mới, nâng cao năng lực quản trị, làm cơ sở đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia trong giai đoạn mới; bảo đảm sự thống nhất nhận thức trong hệ thống chính trị và sự đồng thuận trong Nhân dân.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày Tờ trình về việc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh năm 2025

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng cho biết, phương án sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh được quán triệt nghiêm túc Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12-4-2025 của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; căn cứ các nguyên tắc, quy định tại Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15, trên cơ sở hiện trạng, định hướng phát triển của 63 tỉnh, thành phố trong cả nước, Chính phủ xây dựng 23 phương án sắp xếp đối với 52 ĐVHC cấp tỉnh để hình thành 23 ĐVHC cấp tỉnh mới.

Kết quả sau sắp xếp, cả nước có 34 ĐVHC cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc trung ương và 28 tỉnh.

Toàn bộ 23/23 ĐVHC cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp đã đạt định hướng tiêu chuẩn của ĐVHC cấp tỉnh theo quy định tại Điều 4 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng, quá trình chuẩn bị Đề án được Chính phủ và các địa phương thực hiện rất khẩn trương, công phu, nghiêm túc, bảo đảm các trình tự, thủ tục theo quy định. Các phương án sắp xếp, tên gọi của các ĐVHC hình thành sau sắp xếp bảo đảm phù hợp với định hướng sắp xếp đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và quy định tại Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15, nhận được sự đồng thuận cao của Nhân dân và HĐND ở các ĐVHC có liên quan.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra Tờ trình và Đề án về sắp xếp các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương năm 2025

Các ĐVHC hình thành sau sắp xếp cơ bản đều bảo đảm tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định. Một số vấn đề được các thành viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nêu tại phiên họp thẩm tra đều đã được Chính phủ tiếp thu, có giải trình cụ thể và đã được cập nhật, bổ sung trong Tờ trình số 486/TTr-CP. Do đó, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với nội dung Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 như Chính phủ trình. Hồ sơ Đề án bảo đảm đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đề xuất dự thảo Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị xác định Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày được Quốc hội biểu quyết thông qua để tạo cơ sở pháp lý cho các địa phương triển khai công tác bàn giao, chuẩn bị các điều kiện cần thiết, bảo đảm để chính quyền địa phương ở các ĐVHC hình thành sau sắp xếp có thể sớm chính thức bắt đầu hoạt động theo kế hoạch chung của Trung ương (có thể là từ ngày 1-7-2025).

Sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương năm 2025, đề nghị Chính phủ tập trung chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện các giải pháp đồng bộ, khẩn trương, quyết liệt trong việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí cán bộ, công chức, người lao động; xử lý các vấn đề về tài chính công, tài sản công tại các ĐVHC thực hiện sắp xếp để thực hiện đồng bộ, thống nhất. Đề nghị chính quyền các tỉnh, thành phố hình thành sau sắp xếp xây dựng kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội; chủ động công tác chuẩn bị các điều kiện cần thiết, sẵn sàng quy trình, thủ tục để chuyển giao các chức năng, nhiệm vụ từ chính quyền cấp huyện về cấp tỉnh, cấp xã sau sắp xếp.

Về vai trò, đóng góp và những thành tựu mang tính lịch sử của các ĐVHC cấp huyện trước khi kết thúc hoạt động và các ĐVHC cấp tỉnh, cấp xã trước khi sắp xếp, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với đề xuất của Chính phủ về việc ghi nhận các nội dung này trong Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 9 và đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao các cơ quan nghiên cứu, tiếp thu để thể hiện trong dự thảo Nghị quyết, trình Quốc hội xem xét, quyết định.

NGỌC BÍCH - Ảnh: Cổng TTĐTQH