Tối 19-5-2025, tại Rạp Đại Nam, buổi tổng duyệt vở chèo cổ Trinh Nguyên đã diễn ra thành công tốt đẹp, nhận được sự đánh giá cao từ Hội đồng nghệ thuật. Đây là bản phục dựng đầy tâm huyết của NSND Trần Quốc Chiêm, hứa hẹn mang đến một tác phẩm chèo thấm đẫm tình mẫu tử, lòng hiếu thảo và sự hòa thuận anh em.

Vở diễn đề cao tình mẫu tử thiêng liêng và nghĩa tình anh em sâu sắc

Là một trong bảy vở chèo cổ tiêu biểu và chuẩn mực của sân khấu chèo Việt Nam, Trinh Nguyên không chỉ hấp dẫn bởi lối kể chuyện dân gian mộc mạc mà còn lay động lòng người nhờ thông điệp nhân văn sâu sắc. Câu chuyện xoay quanh nhân vật Trinh Nguyên, một người phụ nữ tài sắc, đức hạnh nhưng sớm góa chồng. Với tấm lòng bao dung vô bờ bến, nàng một mình tảo tần nuôi dưỡng hai con thơ: Tôn Trọng (con ruột) và Tôn Mạnh (con riêng của chồng), yêu thương cả hai bằng tình mẫu tử rộng lớn, không phân biệt máu mủ. Bi kịch bắt đầu khi hai đứa trẻ vô tình vướng vào một vụ án oan. Trong phiên tòa xử án đầy căng thẳng, bà Trinh Nguyên đã có hành động hy sinh cao cả, xin chết thay con, thậm chí chấp nhận để con ruột lĩnh án để cứu con riêng. Chính sự hy sinh này đã khiến vị quan xử án cảm động và cuối cùng minh oan cho cả ba mẹ con.

Vượt lên câu nói dân gian “Mấy đời bánh đúc có xương, mấy đời dì ghẻ mà thương con chồng”, nhân vật Trinh Nguyên đã khắc họa một hình tượng người mẹ kế đầy đức hạnh, và rộng hơn là chân dung người phụ nữ Việt Nam giàu lòng nhân ái cùng đức hy sinh vì người khác.

Nghệ sĩ Quỳnh Trang thủ vai Trinh Nguyên

Bản phục dựng vở chèo cổ Trinh Nguyên lần này được NSND Trần Quốc Chiêm và NSƯT Đoàn Đình Vinh chỉnh lý, biên soạn. Bên cạnh đó, vở chèo còn có sự tham gia của các nghệ sĩ tên tuổi: NSƯT Hoài Anh (biên đạo múa), NSND Minh Thu (hướng dẫn hát truyền thống), NSƯT Ngọc Ánh (trợ lý đạo diễn), nghệ sĩ Hùng Cường (âm nhạc), Đặng Minh Tuấn (thiết kế mỹ thuật), dưới sự chỉ đạo nghệ thuật của NSND Thu Huyền.

Vở diễn quy tụ dàn nghệ sĩ tài năng của Nhà hát Chèo Hà Nội, trong đó nghệ sĩ Quỳnh Trang thủ vai Trinh Nguyên. Chia sẻ về vai diễn với phóng viên Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật, nghệ sĩ Quỳnh Trang bộc bạch: “Nhân vật Trinh Nguyên đã thu hút tôi ngay từ cái tên, bởi tôi biết đây là một trong 7 vở chèo kinh điển. Là một người phụ nữ của gia đình và cũng là một người mẹ, hình ảnh người mẹ chịu thương chịu khó, tần tảo nuôi con rất gần gũi với tôi. Một mình nuôi con mình đã khó, Trinh Nguyên lại còn nuôi cả con chồng sau khi chồng mất sớm. Chi tiết đặc biệt xúc động chạm đến trái tim tôi là khi nàng buộc phải đưa ra lựa chọn một trong hai con phải nhận tội chết. Dù rất đau đớn, nhưng lúc ấy nàng buộc phải vực mình dậy, mạnh mẽ, lý trí. Khoảnh khắc nàng đưa ra quyết định giết con mình, xin tha cho con chồng, nàng như chết đứng vì chạm đến tột cùng của nỗi đau. Tôi luôn cố gắng hóa thân vào nhân vật để truyền tải một cách chân thực và sâu sắc nhất hình ảnh Trinh Nguyên đến với khán giả”.

Cuối cùng, công lý cũng đến với mẹ con nhà Trinh Nguyên

Dưới bàn tay dàn dựng khéo léo và diễn xuất tinh tế của các nghệ sĩ, vở diễn đã tạo nên những tình huống cao trào kịch tính, đẩy cảm xúc khán giả lên nhiều cung bậc: từ xót xa, căm phẫn, đến vỡ òa hạnh phúc. Với bản phục dựng lần này, Nhà hát không chỉ hướng tới việc bảo tồn một vở chèo cổ mà còn tạo điều kiện quý báu để lớp diễn viên trẻ tiếp cận, học hỏi những vai diễn kinh điển từ thế hệ đi trước - một phương cách thiết thực để giữ gìn và phát triển nghệ thuật chèo trước nguy cơ mai một.

Vở diễn sẽ được công diễn chính thức vào ngày 24-5-2025 tại Rạp Đại Nam.

Bài, ảnh: LIÊN HƯƠNG