Với những góc nhìn độc đáo, giới trẻ đã và đang không ngừng sáng tạo ra các tác phẩm hấp dẫn, từ điện ảnh, âm nhạc, đến mỹ thuật, sân khấu... Qua đó, không chỉ phản ánh đậm nét hơi thở cuộc sống đương đại mà còn góp phần định hình một Việt Nam mới, năng động và đầy màu sắc trên bản đồ văn hóa thế giới. Trong đó không thể không nhắc đến những đóng góp của các nghệ sĩ thế hệ đi trước.

NSƯT Xuân Hinh cùng Hòa Minzy và Tuấn Cry đã có màn kết hợp ăn ý

Ðưa văn hóa dân tộc ra thế giới

 “Làn sóng” sáng tạo của người trẻ đã và đang mang lại những thành quả nổi bật trên lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, góp phần xây dựng một hình ảnh Việt Nam mới: hiện đại, năng động và giàu bản sắc văn hóa. Ðó là các chương trình âm nhạc thu hút hàng chục nghìn khán giả, lễ hội sáng tạo với hàng triệu lượt tương tác trên mạng xã hội, hàng chục vạn lượt khách trực tiếp tham gia, các MV ca nhạc lọt vào top đầu các bảng xếp hạng trong khu vực và trên thế giới hay các game show được đông đảo công chúng hưởng ứng…Thời gian qua, một số sáng tạo nghệ thuật đã tạo nên “cơn sốt” trong xã hội, nhất là giới trẻ. Thay vì nhập khẩu sản phẩm văn hóa nước ngoài, các nghệ sĩ Việt đã tạo ra được những sản phẩm văn hóa nghệ thuật vượt ra khỏi ngoài biên giới. Xu hướng này, nếu được khẳng định một cách vững chắc trong thời gian sắp tới sẽ tạo điều kiện rất tốt cho phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, định vị thương hiệu Việt Nam trên thị trường nghệ thuật thế giới.

Trong liveshow 11 của chương trình Gương mặt thân quen, diễn ra vào tối 7/6/2014, màn hóa thân thành nghệ nhân Hà Thị Cầu của ca sĩ trẻ Hoài Lâm từng để lại những ấn tượng đẹp trong lòng khán giả. Hình ảnh chàng trai nhuộm răng đen, mặc áo tứ thân, chít khăn mỏ quạ và kéo nhị hát Xẩm Thập ân khiến các giám khảo hết lời khen ngợi. Kể từ đó, ngày càng có nhiều sản phẩm âm nhạc lấy cảm hứng hoặc mang những yếu tố từ văn hóa truyền thống được các ca sĩ trẻ lựa chọn trong các sản phẩm âm nhạc của mình. Ðó là Hoàng Thùy Linh với Tứ phủ, Bánh trôi nước, Ðể Mị nói cho mà nghe; Gieo quẻ - Hoàng Thùy Linh và Ðen Vâu; Chi Pu với MV Cung đàn vỡ đôi, Bích Phương với dự án Việt Nam - Việt Nam gồm chuỗi 3 ca khúc mang âm hưởng nhạc dân tộc kết hợp với các xu hướng âm nhạc của thế giới hiện nay như Tropical house hay Future bass; Kiều Anh với Phong nữ, Cô Ðôi thượng ngàn, Bùi Trường Linh với Thịnh vượng Việt Nam sáng ngời, Leo với Cây đa quán dốc… Và mới đây nhất là Hòa Minzy với Bắc Bling. Trước đó, chương trình Anh trai vượt ngàn chông gai đã đưa yếu tố văn hóa truyền thống trở thành xu hướng được khán giả hâm mộ cuồng nhiệt qua các tiết mục kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Với những bản hòa tấu mới mẻ, bản sắc văn hóa truyền thống lại một lần nữa được sống dậy trong tinh thần hiện đại của các thế hệ nghệ sĩ. Pha trộn giữa âm hưởng dân ca mộc mạc quen thuộc với âm nhạc và vũ điệu hiện đại, tất cả tạo nên một bức tranh âm nhạc nhiều màu sắc, phản ánh tinh thần “ôn cố tri tân” - làm mới nghệ thuật trên nền di sản văn hóa truyền thống. Ðồng thời truyền đi thông điệp: Giữa thế hệ nghệ sĩ trẻ và nghệ sĩ gạo cội dường như không tồn tại rào cản nào khi đứng trước các giá trị văn hóa dân tộc. Nhìn rộng ra, đây không chỉ là câu chuyện của âm nhạc mà còn là những giá trị của bản sắc văn hóa Việt được lan tỏa xuất phát từ niềm tự hào, sự yêu thích chứ không đơn thuần chỉ là trách nhiệm.

MV Bắc Bling đã có sức lan tỏa ra khu vực và thế giới bởi sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại

Những màn kết hợp ấn tượng

Có nhiều yếu tố đã mang đến thành công cho những tiết mục đỉnh cao như Trống cơm hay Bắc Bling, trong đó không thể không nhắc đến sự kết hợp giữa các nghệ sĩ đa thế hệ: đó là NSND Tự Long với bề dày hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp, ca sĩ Cường Seven và ca sĩ trẻ Soobin Hoàng Sơn đang được nhiều khán giả trẻ hâm mộ. Ðó còn là NSƯT Xuân Hinh - nghệ sĩ gạo cội với Hòa Minzy - một ca sĩ trẻ với lượng fan hùng hậu và Tuấn Cry - đạo diễn có phong cách sáng tạo hiện đại. Tất cả tạo nên sự giao thoa hấp dẫn giữa truyền thống và hiện đại, giữa sức trẻ và nội lực, giữa bề dày kinh nghiệm và sự bứt phá của tài năng.Nếu năm 2024, tiết mục Trống cơm từng làm bùng lên cơn sốt hâm mộ trên sân khấu Anh trai vượt ngàn chông gai thì đầu năm 2025, MV Bắc Bling của Hòa Minzy lại gây bão trên mạng xã hội, đưa âm nhạc Việt Nam lan tỏa ra thế giới. Chỉ sau hơn hai tuần ra mắt, MV Bắc Bling đã nhanh chóng thiết lập nhiều kỷ lục ấn tượng, lọt vị trí top 1 trên bảng xếp hạng YouTube Music toàn cầu. Ðiều đáng chú ý là MV này không chỉ “gây sốt” ở Việt Nam, mà còn tạo được làn sóng yêu thích từ khán giả quốc tế. Theo YouTube Charts Thế giới, Bắc Bling đứng đầu hai hạng mục: MV ra mắt ấn tượng nhất và Ca khúc ra mắt ấn tượng nhất. Tính đến ngày 18/3, Bắc Bling đã đạt hơn 64 triệu lượt xem trên kênh YouTube của Hòa Minzy, hơn 1,3 triệu lượt likes (yêu thích) và trên 76 nghìn lượt bình luận. Bắc Bling còn đứng đầu các bảng xếp hạng âm nhạc như iTunes Việt Nam, Apple Music Việt Nam, Làn Sóng Xanh và lọt Top 5, Top 10 các bảng xếp hạng của Úc, Singapore và Hàn Quốc. Thành tích ấn tượng này đã cho thấy âm nhạc Việt Nam không chỉ lan tỏa ra ngoài biên giới mà còn đi sâu vào bản sắc văn hóa của mình. Ðây vừa là cách gìn giữ và phát huy bản sắc, giá trị văn hóa dân tộc vừa là cách đưa văn hóa Việt Nam vươn tầm quốc tế.

Thành công này không thể không nhắc tới sự kết hợp ăn ý của NSƯT Xuân Hinh với những phân đoạn rap vô cùng ấn tượng, nhưng mang đậm chất văn hóa xứ Kinh Bắc. Với hơn 50 năm làm nghệ thuật, ông chia sẻ luôn mong muốn đưa nghệ thuật truyền thống đến gần hơn với giới trẻ Việt Nam và vì ấn tượng với phong cách làm việc cầu toàn, chỉn chu, nhiệt huyết của Hòa Minzy trong việc làm ra các sản phẩm âm nhạc mang đậm màu sắc văn hóa dân gian nên ông đã nhận lời mời cộng tác sau một thời gian dài ít tham gia các dự án, hoạt động giải trí. Tham gia MV Bắc Bling ở tuổi 64, Xuân Hinh cho biết đây là lần đầu ông thử sức rap trên nền nhạc hiện đại. Ngoài đọc rap ở đầu MV, phần biểu diễn của NSƯT Xuân Hinh còn gây chú ý bởi vũ đạo duyên dáng, điêu luyện khiến người xem vô cùng thích thú. 

Trước đó, chương trình Anh trai vượt ngàn chông gai có sức lan tỏa lớn, được nhiều thế hệ khán giả đón nhận, một số tiết mục đạt thành tích nổi bật. Trong đó, phải kể đến 2 màn trình diễn Trống cơm và Mẹ yêu con từng tạo nên cơn sốt trên các nền tảng. Cả 2 tiết mục này đều có NSND Tự Long, Soobin và Cường Seven tham gia trình diễn. Trên các nền tảng mạng xã hội, ca khúc được lồng ghép vào các clip về quê hương, đất nước, tình mẹ… và thu hút hàng triệu lượt xem, góp phần mang lại thành công cho Anh trai vượt ngàn chông gai như là một chương trình truyền hình thu hút sự chú ý của đông đảo khán giả không chỉ bởi sự đầu tư cho âm nhạc mà cả câu chuyện văn hóa phía sau.

“Văn hóa là gốc rễ, là cội nguồn của dân tộc. Phương diện văn hóa mà chúng tôi muốn kể đó chính là tiếp nối những giá trị truyền thống, chúng tôi muốn cho những người trẻ hiểu, tiếp cận nhiều hơn những làn điệu truyền thống để thêm yêu vốn văn hóa cổ truyền của dân tộc” - chia sẻ của NSND Tự Long đã nhận được sự đồng tình của dư luận xã hội. Những cú “bắt tay” giữa các nghệ sĩ gạo cội với các ca sĩ trẻ đã tạo nên sự thành công ngoài mong đợi của một sản phẩm âm nhạc cho thấy, nghệ thuật truyền thống với âm nhạc đương đại, nghệ sĩ lớn tuổi với nghệ sĩ trẻ tuổi đều có thể kết hợp được với nhau rất thú vị và độc đáo nếu tìm được điểm chạm trong sự sáng tạo. Ðây cũng là điều rất cần phải nhân rộng bởi sự kết hợp này tạo nên một hiệu ứng lan tỏa và mở ra nhiều cơ hội về công nghiệp văn hóa, làm mới nghệ thuật truyền thống theo góc nhìn của giới trẻ.

Không chỉ còn là hiện tượng, có một xu hướng rất tích cực thời gian vừa qua là các nghệ sĩ trẻ Việt Nam mong muốn khai thác những giá trị văn hóa của dân tộc, định vị các thương hiệu văn hóa nghệ thuật của Việt Nam không chỉ ở thị trường Việt Nam mà còn cả thị trường thế giới. Ðây là xu thế nhiều quốc gia đang theo đuổi khi họ mong muốn định vị những giá trị của dân tộc trong dòng chảy chung của văn hóa nghệ thuật trên thế giới cũng như trên bản đồ văn hóa toàn cầu.

Màn biểu diễn bùng nổ của tiết mục Trống cơm

HẰNG NGUYỄN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 601, tháng 3-2025