Tóm tắt: Tác giả đã phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp cho công tác phát hiện và bồi dưỡng tài năng nghệ thuật ở Việt Nam hiện nay. Đây là tham luận tại Hội thảo “Tài năng trẻ - Nguồn lực sáng tạo và phát triển văn hóa nghệ thuật” do Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật tổ chức tháng 11-2024.

Từ khóa: phát hiện tài năng, bồi dưỡng tài năng, tài năng lĩnh vực văn hóa nghệ thuật

Abstract: The writer analyzes the current state and proposes solutions for identifying and nurturing artistic talent in Vietnam today. The article was presented at the Conference “Young talent - A creative resource for the development of culture and arts” organized by the Culture and Arts Magazine in November 2024.

Keywords: talent identification, talent nurturing, artistic talent.

Tháng 7-2016, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Đào tạo tài năng trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật giai đoạn 2016-2025, tầm nhìn đến năm 2030”. Đối tượng là học sinh, sinh viên đang theo học tại các cơ sở đào tạo văn hóa nghệ thuật trong cả nước có tài năng, năng khiếu vượt trội. Lĩnh vực đào tạo tài năng gồm: Âm nhạc, Mỹ thuật, Sân khấu, Điện ảnh, Múa, Xiếc và ngành Sáng tác văn học. Việc phát triển tài năng trẻ lĩnh vực văn hóa nghệ thuật không chỉ cần có trình độ chuyên môn sâu mà còn cần có đức, có tài, có khả năng sáng tạo ra các sản phẩm văn hóa nghệ thuật chất lượng cao mang tầm quốc gia và quốc tế; trở thành lực lượng văn nghệ sĩ nòng cốt, chủ đạo trong hoạt động văn hóa nghệ thuật góp phần đổi mới đất nước.

1. Thực trạng công tác phát hiện, bồi dưỡng tài năng lĩnh vực văn hóa nghệ thuật tại một số trung tâm và các cơ sở đào tạo

Các trung tâm, trường đào tạo nghệ thuật trong cả nước hiện đang triển khai công tác tuyển sinh, tuyển chọn những nhà sáng tác, thiết kế thực hành về các lĩnh vực: Âm nhạc, Mỹ thuật, Múa, Điện ảnh nhằm đào tạo đội ngũ nghệ sĩ có tài năng phục vụ xây dựng và đổi mới đất nước. Bên cạnh đó, hướng tới việc cập nhật và đổi mới giáo dục ở Việt Nam hiện đang được quan tâm. Các trường cao đẳng, đại học thuộc lĩnh vực nghệ thuật đã xác định định hướng đào tạo và phát hiện năng khiếu, nhân tài. Đó cũng là sứ mệnh, chiến lược quốc gia, không ngừng nâng cao chất lượng và trình độ tuyển sinh, tuyển chọn, tạo nền tảng vững chắc cho việc đào tạo nhân tài chất lượng cao sau này.

Làm tốt công tác tuyển sinh, tuyển chọn chính là chìa khóa để các trường cao đẳng nghệ thuật đẩy mạnh phát triển và thể hiện hình ảnh của mình. Từ lâu, các kỳ thi nghệ thuật đã thu hút được sự quan tâm cao của xã hội. Trong cuộc cải cách tuyển sinh năm 2024, chỉ có 38 trường cao đẳng, đại học trên cả nước đạt chuẩn tuyển sinh một số ngành nghệ thuật. Đây không chỉ là sự tin tưởng cao của Trung ương Đảng, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đối với các trường mà còn là chất lượng chuyên môn. Đánh giá công bằng của các thế hệ thầy cô ở 38 trường cao đẳng, đại học, chúng ta phải trân trọng và bảo vệ vinh dự này để đổi lấy phong cách làm việc và uy tín của quần chúng.

Một số cơ sở đào tạo năng khiếu nghệ thuật đã đưa ra những tiêu chí phấn đấu hằng năm có từ 4-5 tài năng thuộc mỗi lĩnh vực, ngành đào tạo. Từ đó, có cơ sở để đề cử tham dự và đoạt giải thưởng các cuộc thi, hội diễn, triển lãm nghệ thuật trong nước và quốc tế hoặc được Hội đồng chuyên môn đánh giá cao, được công chúng đón nhận. Thực tế cho thấy, hằng năm, trung bình cử khoảng 5 tài năng thuộc mỗi lĩnh vực, ngành đào tạo đi thực tập ngắn hạn tại các cơ sở đào tạo, đơn vị nghệ thuật có uy tín ở nước ngoài. Từ năm 2021 đến nay, một số cơ sở đào tạo đã lựa chọn được ít nhất 7 tài năng tốt nghiệp xuất sắc các lĩnh vực để cử đi đào tạo trình độ cao hơn ở trong nước và nước ngoài theo các chương trình, dự án, đề án đã được phê duyệt.

Với chiến lược và dự kiến phấn đấu đến năm 2025, tuyển sinh và đào tạo được khoảng 1.800 sinh viên đại học; trên 200 sinh viên cao đẳng và khoảng 1.500 học sinh trung cấp theo học các lớp tài năng thuộc các lĩnh vực, ngành đào tạo của Đề án.

Để công tác tuyển sinh ở các trường cao đẳng, đại học có đào tạo nghệ thuật thực hiện đầy đủ cải cách thi cử nghệ thuật có cơ chế tuyển sinh đa dạng, không chỉ chú trọng đến thành tích chuyên môn, văn hóa mà còn kiểm tra đạo đức, khả năng đổi mới, kinh nghiệm thực hành xã hội và các phẩm chất toàn diện khác của thí sinh, từ đó tối ưu hóa và thúc đẩy cơ chế tuyển chọn nhân tài công bằng và khoa học, tăng cường cơ chế giám sát, khuyến khích các trường cao đẳng, đại học xây dựng hệ thống đào tạo nhân tài nghệ thuật thời đại mới dựa trên đặc điểm, lợi thế của mình, đồng thời thực hiện nhiều biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả chất lượng giáo dục nghệ thuật ở nước ta.

Việc tuyển chọn, bồi dưỡng những tài năng nghệ thuật vừa có tài, đức và năng khiếu nghệ thuật là nhiệm vụ quan trọng trong việc xây dựng đất nước hùng mạnh. Trong thời đại mới và hành trình mới, các trường cao đẳng, đại học nghệ thuật phải chú trọng tuyển chọn nhân tài, ươm nguồn nhân tài, bám sát yêu cầu đổi mới dạy và học của Bộ GDĐT, luôn tuân thủ những tiêu chuẩn cao và yêu cầu khắt khe, không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo. Công tác tuyển sinh, tuyển chọn, đào tạo, phát hiện thêm nhiều tài năng góp phần hiện thực hóa mục tiêu chiến lược trở thành một đất nước văn hóa, giáo dục trong thời đại mới.

Thực tế những năm qua đã thấy, sự đổi mới rõ rệt trong hình thức cải cách thi tuyển và phát hiện những tài năng nghệ thuật. Cải cách nhằm thiết lập cơ chế tuyển sinh đa dạng, không chỉ chú trọng đến thành tích chuyên môn, văn hóa mà còn kiểm tra đạo đức, khả năng đổi mới, kinh nghiệm thực hành xã hội và các phẩm chất toàn diện khác của sinh viên, từ đó tối ưu hóa và thúc đẩy cơ chế tuyển chọn nhân tài công bằng và khoa học, tăng cường cơ chế giám sát, khuyến khích các trường cao đẳng, đại học xây dựng hệ thống đào tạo nhân tài nghệ thuật thời đại mới dựa trên đặc điểm, lợi thế của mình, đồng thời thực hiện nhiều biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả chất lượng giáo dục nghệ thuật ở nước ta.

2. Kinh nghiệm và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng trong công tác phát hiện và bồi dưỡng nhân tài lĩnh vực văn hóa nghệ thuật

Kinh nghiệm

Xuất phát từ quan điểm kỳ thi tuyển sinh đại học là “ưu tiên hàng đầu” trong cuộc đời của mỗi thí sinh và gia đình. Vì vậy, mỗi trung tâm, cơ sở đào tạo cần quan tâm đến các vấn đề như: Mỗi giáo viên phải có ý thức đứng trên bình diện chính trị phục vụ nhân dân, luôn giữ tinh thần đi trên băng mỏng, sử dụng tính chuyên nghiệp, thái độ công bằng và phong cách nghiêm khắc để đưa ra những nhận định công bằng và chính đáng nhất. Người quản lý kỳ thi phải luôn đối xử tử tế với từng thí sinh và phụ huynh, kiên nhẫn trả lời mọi câu hỏi để mỗi thí sinh và phụ huynh đều cảm nhận được sự tôn trọng, thấu hiểu và quan tâm của nhà trường dành cho mình. Bám sát sự tiến bộ của thời đại và nắm bắt chính xác yêu cầu chung của công tác tuyển sinh, thi tuyển…

Các trường cao đẳng, đại học nghệ thuật bồi dưỡng những tài năng nghệ thuật cho đất nước xứng đáng với nhiệm vụ quan trọng là tuyển chọn nhân tài là nền tảng, then chốt trong quá trình giáo dục nghệ thuật và có mối quan hệ, tác động trực tiếp đến sự nghiệp, chất lượng và trình độ đào tạo nhân tài ở bước tiếp theo.

Cần xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa “điểm” và “con người”, thiết lập cơ chế tuyển chọn nhân tài có chất lượng toàn diện, có bản sắc riêng. Từ góc độ trau dồi tài năng văn hóa, nghệ thuật, nền tảng văn hóa tốt và kiến ​​thức văn hóa toàn diện là những yêu cầu tất yếu để có một con đường tốt trong nghệ thuật. Ngoài ra, tuyển sinh nghệ thuật còn có những đặc thù riêng, để tuyển chọn những học sinh giỏi nhất và những học sinh có tài năng xuất sắc, cơ sở đào tạo cần quy định phương thức tuyển sinh đặc biệt. Điều này làm cho phương pháp đánh giá tuyển sinh khoa học hơn, nội dung đánh giá phong phú hơn, kết quả đánh giá chính xác hơn, phản ánh sự khác biệt và ưu điểm của các trường, chuyên ngành khác nhau, đồng thời tuyển chọn những tài năng nghệ thuật hàng đầu một cách hiệu quả.

Cần xây dựng và thiết lập mối quan hệ giữa trường và khoa phát huy đầy đủ vai trò chủ đạo của từng trường, khoa. Theo yêu cầu của công tác tuyển sinh đối với các loại hình thi đặc biệt phải phát huy vai trò của tổ chỉ đạo tuyển sinh của trường, thực hiện nghiêm chỉnh các quy trình, thủ tục của tổ chỉ đạo tuyển sinh và tuân thủ quyết định. Có nhiều hình thức thi tuyển sinh vào các trường cao đẳng, đại học nghệ thuật cao cấp và tiêu chí đánh giá đa dạng. Hội đồng tuyển sinh của từng khoa phải phát huy hiệu quả vai trò chủ đạo của mình, đảm nhận trách nhiệm tuyển sinh, kiểm soát chặt chẽ cổng vào tuyển sinh và đảm bảo chắc chắn cho việc bồi dưỡng nhân tài chất lượng cao nói chung của trường.

Gắn kết mối quan hệ giữa tuyển sinh và giáo dục hình thành cơ chế “tuyển sinh - tu dưỡng - phản hồi” lành mạnh. Tuyển chọn nhân tài song hành cùng công tác đào tạo nhân tài là một tổng thể hữu cơ. Nếu không có tiêu chuẩn tuyển chọn và cơ chế tuyển chọn khoa học thì sẽ khó đào tạo được nhân tài chất lượng cao. Tương tự, nếu không có hệ thống đào tạo tài năng chất lượng cao thì một tài năng dù giỏi đến đâu cũng khó có thể phát triển thành tài năng âm nhạc đẳng cấp thế giới. Nhà trường phải kiên trì tiến bộ theo thời đại, áp dụng mô hình đào tạo xuyên suốt, tích hợp, không ngừng điều chỉnh và tối ưu hóa kế hoạch đào tạo nhân tài, phấn đấu hình thành sự tương tác tích cực giữa công tác tuyển sinh với giáo dục và giảng dạy.

Thực hiện nhiệm vụ tận tâm và kiên quyết hoàn thành tốt mọi trách nhiệm trong công tác tuyển sinh. Tăng cường nhận thức về bảo mật. An ninh, bảo mật là “huyết mạch” của công tác tuyển sinh, phải khắc phục tình trạng lỏng lẻo, đồng thời các biện pháp an ninh, bảo mật phải được thực hiện nghiêm ngặt trong toàn bộ quá trình từ đề bài, làm bài, lưu hành, lưu trữ, quản lý thi, chấm bài, thống nhất tính điểm và thang điểm.

Tăng cường nhận thức về sự công bằng. Tuân thủ điểm xuất phát công bằng và thực hiện nghiêm túc hệ thống công bố thông tin tuyển sinh; tuân thủ quy trình công bằng và tận tâm thực hiện hiện tuyển sinh.

Ví dụ về kinh nghiệm khám phá và phát triển năng khiếu mỹ thuật của trẻ, cần chú ý các vấn đề như:

Con thích vẽ tranh: cho dù đó là trên tường hay sàn nhà, hãy sơn, lau hoặc vẽ bất cứ khi nào bạn có cơ hội và làm quen với việc vẽ một hoặc một vài món đồ. Tôi có thể vẽ một bức tranh rất lâu và dừng lại cho đến khi hoàn thành.

Con thích điêu khắc bằng đất nặn: Bạn có thể sử dụng nhựa dẻo nhiều màu sắc để tạo hình các con vật hoặc đồ vật khác nhau.

Có niềm yêu thích sâu sắc với việc cắt và gấp giấy: thích sử dụng dụng cụ và cách trổ giấy với nhiều màu sắc khác nhau để cắt các hình và các vật dụng khác. Con có thể gấp rất nhiều thứ khi nhìn thấy giấy, con có thể dạy các bạn và mình có thể gấp được nhiều sản phẩm mỹ thuật.

Thích sáng tạo: có thể dùng những vật đã cắt để dán lại với nhau thành những bức tranh đẹp, có thể tận dụng những hộp vật dụng cũ, chai thuốc… để làm đồ chơi, sản hội họa, đồ họa theo ý thích.

Thích thưởng thức và sưu tầm các tác phẩm nghệ thuật.

Từ đó có thể xác định năng khiếu nghệ thuật của trẻ:

Trong quá trình con bạn vẽ tranh, điêu khắc bằng đất sét, cắt giấy, origami, làm và sưu tập nghệ thuật hoặc làm đồ chơi, con bạn sẽ rất kiên nhẫn và các tác phẩm của trẻ sẽ chi tiết, sống động, đẹp và có nội dung phù hợp với ý tưởng.

Hiểu được tài năng của trẻ thông qua so sánh. Đối với trẻ sống tập thể, phụ huynh nên liên hệ thường xuyên với giáo viên khi đón trẻ để hiểu rõ tình trạng của trẻ và bài tập, sản phẩm nghệ thuật của con có xuất sắc hay xuất sắc trong số nhiều trẻ hay không.

Khi tham gia các triển lãm, cuộc thi, đánh giá nghệ thuật do xã hội, tập thể tổ chức, tác phẩm của con bạn có được đề cử, bình chọn và đạt kết quả xuất sắc hay không.

Tất nhiên, điều đó không có nghĩa là một đứa trẻ xuất sắc về mọi mặt trong tác phẩm nghệ thuật thì mới chắc chắn rằng đứa trẻ đó có năng khiếu nghệ thuật từ sớm. Chỉ cần có thành tích xuất sắc ở một hoặc ở mặt nào đó thì có thể xác định là có năng khiếu nghệ thuật từ sớm. Cha mẹ nên xác nhận kết quả và khuyến khích chúng nhiều hơn, đồng thời có thể đưa ra những hướng dẫn và trau dồi đặc biệt dựa trên khả năng nghệ thuật ban đầu của con mình.

Điều cần lưu ý là cha mẹ nên chú trọng đến sở thích của con khi nuôi dạy con. Chỉ khi con có hứng thú với lĩnh vực này thì cha mẹ mới có thể hỗ trợ nhiều hơn về vật chất và tinh thần cho con. Nếu con không thích chút nào thì không thể theo được. Không thể đưa cái mong muốn của riêng mình để ép buộc đứa trẻ.

Giải pháp

Năng khiếu nghệ thuật là năng lực quan trọng mà mọi người đều có thể phát triển, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên. Sự phát triển năng khiếu nghệ thuật không chỉ giúp các em trau dồi năng lực thẩm mỹ, khả năng sáng tạo mà còn nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần, nâng cao thành tích học tập và các kỹ năng xã hội. Cần tìm hiểu sự phát triển, bồi dưỡng tài năng nghệ thuật ở giới trẻ cũng như vai trò của gia đình, nhà trường và xã hội.

Trước hết, gia đình là yếu tố quan trọng trong việc hình thành năng khiếu nghệ thuật của người trẻ. Sự quan tâm và hỗ trợ của cha mẹ rất quan trọng đối với sự phát triển tài năng nghệ thuật của thanh thiếu niên. Họ có thể khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động nghệ thuật khác nhau như khiêu vũ, âm nhạc, hội họa… và cung cấp các dụng cụ cần thiết như vật liệu nghệ thuật và nhạc cụ. Ngoài ra, gia đình nên tạo cho trẻ một môi trường học tập tốt, không khí khuyến khích trẻ tự do thể hiện bản thân, tạo cơ hội cho trẻ thử sức và rèn luyện. Sự hỗ trợ của gia đình có thể giúp trẻ phát triển niềm yêu thích và hứng thú với nghệ thuật cũng như thể hiện tài năng của mình trong lĩnh vực nghệ thuật.

Thứ hai, trường học có vai trò quan trọng trong việc bồi dưỡng tài năng nghệ thuật cho thế hệ trẻ. Các trường học nên cung cấp nhiều khóa học và hoạt động nghệ thuật đa dạng như mỹ thuật, âm nhạc, kịch… để đáp ứng nhu cầu đa dạng của học sinh. Bằng cách tham gia các lớp học nghệ thuật, học sinh học cách đánh giá cao và hiểu các loại hình nghệ thuật khác nhau, đồng thời phát triển khả năng sáng tạo và thể hiện. Ngoài ra, các trường cũng có thể tổ chức các hoạt động như triển lãm nghệ thuật, hòa nhạc, biểu diễn kịch để tạo sân khấu cho học sinh thể hiện tài năng của mình. Thông qua đào tạo nghệ thuật trong trường học, giới trẻ có thể không ngừng phát triển và nâng cao năng khiếu nghệ thuật của mình.

Ngoài ra, xã hội còn đóng vai trò tích cực trong việc bồi dưỡng tài năng nghệ thuật cho giới trẻ. Xã hội nên cung cấp cho giới trẻ những nguồn lực và cơ hội nghệ thuật rộng lớn. Ví dụ, các trường nghệ thuật, các nhóm nghệ thuật và trung tâm nghệ thuật cộng đồng có thể tổ chức các lớp đào tạo nghệ thuật và các cuộc thi để cung cấp cho giới trẻ một không gian, nền tảng để trưng bày và giao lưu. Đồng thời, xã hội cũng có thể tổ chức các hoạt động như triển lãm nghệ thuật, biểu diễn, lễ hội âm nhạc để giới trẻ tiếp xúc với các nghệ sĩ chuyên nghiệp và có được cảm hứng, động lực nghệ thuật. Sự hỗ trợ và chú ý của xã hội có thể làm tăng sự tự tin của thanh thiếu niên, kích thích tiềm năng nghệ thuật của họ.

Tuy nhiên, ngoài sự trau dồi của môi trường bên ngoài, sự nỗ lực, kiên trì của cá nhân người trẻ cũng là chìa khóa để ươm mầm tài năng nghệ thuật. Thanh thiếu niên cần có niềm yêu thích, nhiệt tình với nghệ thuật và sẵn sàng nỗ lực học tập, rèn luyện. Họ có thể liên tục nâng cao trình độ nghệ thuật của mình bằng cách đọc sách và tạp chí liên quan đến nghệ thuật cũng như tham dự các bài giảng và hội thảo của các nghệ sĩ chuyên nghiệp. Ngoài ra, họ nên tích cực tham gia vào các cuộc thi và triển lãm nghệ thuật khác nhau để thể hiện tài năng của mình với người khác và nhận được phản hồi cũng như sự phát triển từ họ.

Nội dung của bất kỳ bức tranh nào cũng đều bắt nguồn từ cuộc sống và những bức tranh của trẻ đều thể hiện những gì trẻ thấy, nghe và suy nghĩ. Cuộc sống của trẻ càng phong phú thì càng có nhiều vật chất để sáng tạo. Để làm phong phú thêm cuộc sống của trẻ, bạn có thể làm điều đó theo hai cách:

Hãy để trẻ được cung cấp đầy đủ thông tin, đặc biệt là những thông tin thú vị và dễ lan tỏa đối với trẻ như sở thú, bảo tàng, triển lãm hoa, lễ hội… Đồng thời, người lớn có thể hướng dẫn tích cực như: xem lễ hội nghệ thuật truyền thống như múa rối nước, hướng dẫn trẻ em quan sát đặc điểm của rối nước, quan sát chuyển động của người điều khiển rối… xem các nghệ nhân biểu diễn nghệ thuật cổ truyền như tò he, giải thích cho trẻ biết đặc điểm, cách thức làm nên sản phẩm tò he...

Hãy để trẻ tiếp xúc nhiều hơn với các tác phẩm văn học, nghệ thuật bởi các tác phẩm văn học, nghệ thuật có sức hấp dẫn rất lớn và phản ánh đời sống rộng hơn, sâu sắc hơn. Hướng dẫn trẻ nghe và xem nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật (truyện, nhạc thiếu nhi, phim, sách thiếu nhi…), mở rộng kiến ​​thức và tích lũy năng lực cho trẻ. Để tưởng tượng và sáng tạo các tác phẩm, chẳng hạn như cho trẻ nghe một câu chuyện thú vị và truyền cảm hứng cho trẻ vẽ ra nội dung câu chuyện.

Hãy kích thích trí tưởng tượng sáng tạo trong hội họa. Có một mối quan hệ chặt chẽ giữa trí tưởng tượng sáng tạo và tư duy sáng tạo là đôi cánh sáng tạo nghệ thuật của trẻ càng mạnh mẽ thì sự sáng tạo càng thăng hoa. Các chủ đề giàu trí tưởng tượng có thể kích thích sự sáng tạo của trẻ một cách hiệu quả, chẳng hạn như chủ đề “Tôi và bạn cùng bay”, “ Ngôi nhà mơ ước” đặc biệt hấp dẫn. Trẻ em thích bay, bay đến bất cứ nơi nào chúng muốn và xem bất cứ thứ gì chúng muốn xem, không có giới hạn về thời gian và không gian, không có trở ngại có điều kiện nên trẻ thích vẽ chủ đề này và có thể thể hiện trí tưởng tượng phong phú.

Tư duy lan tỏa là cốt lõi của tư duy sáng tạo, vì vậy, nó cần được trau dồi trong hội họa. Ví dụ, khi yêu cầu trẻ phác họa từ cuộc sống, chúng có thể thể hiện cùng một khung cảnh từ các góc độ khác nhau và các khía cạnh khác nhau. Khi vẽ trong công viên, các em có thể vẽ nó từ phía trước, từ trên nhìn xuống, hoặc phía cận cảnh. Cũng có thể phản ánh các đặc điểm của cảnh vật từ nhiều góc độ như mặt bên, phần dưới và bên trong của sự vật... cũng có thể tạo những bức tranh với nhiều biểu hiện của cùng một mệnh đề, chẳng hạn như sử dụng tranh để kể chuyện.

Tham gia các cuộc thi mỹ thuật, trại sáng tác, triển lãm cấp quốc gia và quốc tế ở trong nước để đánh giá kết quả, chất lượng đào tạo tài năng hội họa còn tạo một sân chơi bổ ích cho các em và tạo cơ hội để trẻ không chỉ phát triển về kiến thức mà được trang bị những kỹ năng, phẩm chất, đặc biệt là phát triển năng lực nghệ thuật.

Bồi dưỡng năng khiếu mỹ thuật cho học sinh thông qua hoạt động ngoại khóa: Các hoạt động ngoại khóa phải xuất phát từ mục tiêu giáo dục của nhà trường, có sự định hướng rõ ràng, hướng tới đào tạo học sinh thành con người phát triển toàn diện, có khả năng thích ứng nhanh với hoàn cảnh xã hội.

Kết luận

Phát hiện và bồi dưỡng tài năng nghệ thuật là nguồn lực đầu tiên quan trọng cho sự nghiệp hình thành, phát triển nghệ thuật. Người lao động nghệ thuật trong thời đại mới cần xây dựng cho mình một hình ảnh vừa có tài, đức, vừa có khả năng sáng tạo nghệ thuật. Đảm bảo những tác phẩm vừa có chất lượng nghệ thuật, tăng cường tích lũy tư tưởng, dự trữ tri thức, rèn luyện nghệ thuật, chăm chỉ, rèn luyện tay nghề, tìm kiếm một sự nghiệp đích thực. Từ đó, tạo danh tiếng, nâng cao trình độ học vấn, tu dưỡng, đề cao gu thẩm mỹ, tác phong và trách nhiệm, lòng tự trọng và học hỏi lẫn nhau.

Việc phát triển, bồi dưỡng tài năng nghệ thuật của giới trẻ cần có sự quan tâm, hỗ trợ toàn diện của gia đình, nhà trường và xã hội. Thông qua sự chăm sóc của gia đình, giáo dục ở trường và tham gia xã hội, thanh thiếu niên có thể phát triển và thể hiện đầy đủ tài năng nghệ thuật của mình. Đồng thời, sự nỗ lực, kiên trì của cá nhân các bạn trẻ cũng là điều không thể thiếu. Chỉ với sự rèn luyện và nỗ lực toàn diện như vậy, tài năng nghệ thuật của người trẻ mới thực sự được khai thác và phát triển, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển trong tương lai của các em, nền tảng đại diện văn hóa, nghệ thuật của đất nước trong thời đại mới và trong xu thế hội nhập quốc tế.

___________________

Tài liệu tham khảo

1. Quyết định số 1341/QĐ-TTg, ngày 8-7-2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Đào tạo tài năng trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật giai đoạn 2016-2025, tầm nhìn đến năm 2030”.

2. Susie Hodge, Câu chuyện nghệ thuật (Phan Nữ Ngọc Linh dịch), Công ty Văn hóa Đông Á và Nxb Dân trí, 2022.

3. Nguyễn Quân, Con mắt nhìn cái đẹp, Nxb Mỹ thuật, 2005.

4. Akiyoshi Torii, Đọc vị trẻ qua nét vẽ (Anruru dịch), Nxb Lao động, 2016.

PGS, TS PHẠM MINH PHONG

Nguồn: Tạp chí VHNT số 596, tháng 2-2025