LỄ HỘI ÂM NHẠC QUỐC TẾ GIÓ MÙA, HIỆN TƯỢNG MỚI CỦA VĂN HÓA ĐẠI CHÚNG

Các hoạt động văn hóa đại chúng hiện nay xuất hiện ngày càng nhiều, trong đó không thể không kể đến các lễ hội âm nhạc sôi động và náo nhiệt. Lễ hội âm nhạc quốc tế Gió mùa đã được tổ chức 2 năm liên tiếp 2014, 2015, không chỉ mang đến một không gian âm nhạc vừa hoành tráng, vừa gần gũi tại Hoàng thành Thăng Long, mà còn tạo ấn tượng với những buổi biểu diễn âm nhạc đường phố trước đó. Đây chính là thời điểm, khán giả thủ đô được hòa mình vào âm nhạc, mọi người có cơ hội xích lại gần nhau hơn.

Cùng với sự phát triển của âm nhạc thế giới, lễ hội âm nhạc ngoài trời đang ngày càng có quy mô lớn, thu hút hàng triệu du khách tham gia mỗi năm. Lễ hội âm nhạc đã trở thành một phần nuôi duỡng cuộc sống hàng năm, hàng triệu tín đồ âm nhạc đuờng phố lại háo hức chờ đón sự trở lại của những lễ hội âm nhạc cộng đồng lớn như: Coachella Valley, Ozzfest (Mỹ); Summer Sonic, Fuji Rock (Nhật Bản); Cambridge Folk, Glasstonbury (Anh)… Còn ở Việt Nam, có thể nói, giới trẻ Hà Nội trong những ngày qua vẫn còn ngây ngất với những giai điệu cuồng nhiệt, đắm say của lễ hội âm nhạc Gió mùa. Trẻ, mới, vui vẻ và đầy hào hứng là những gì khán giả đã cảm nhận được trong những ngày giao mùa.

Lễ hội âm nhạc quốc tế Gió mùa đã tổ chức được 2 năm, là dự án nhận được sự cho phép của Bộ VHTTDL, UBND TP Hà Nội, Sở VHTTDL Hà Nội, và các Quỹ Văn hóa khác. Đây cũng là sự kiện âm nhạc thường niên duy nhất cho đến thời điểm này được tổ chức tại Hoàng thành Thăng Long. Ngoài âm nhạc, lễ hội còn kết hợp tuyên truyền và khẳng định các thông điệp văn minh về lối sống tích cực, giá trị sống hiện đại cho cộng đồng như chủ đề Môi trường (2014), Văn hóa ứng xử cộng đồng (2015). Trong buổi họp báo tại Hà Nội, nhạc sĩ Quốc Trung, giám đốc âm nhạc của lễ hội cho biết: “Sở dĩ chúng tôi chọn cái tên Gió mùa bởi đây là từ mang ý nghĩa đặc trưng địa phương miền Bắc, là thời khắc giao mùa, biểu hiện sự thay đổi tươi mới… Đó cũng chính là mục đích của lễ hội nhằm mang lại nguồn cảm hứng âm nhạc và văn hóa cho người dân Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung, góp phần xây dựng nền công nghiệp âm nhạc có tính chuyên nghiệp, và cởi mở hơn tại Việt Nam” (1). Lần đầu tiên tại Hà Nội, xuất hiện một lễ hội âm nhạc đúng nghĩa, các nghệ sĩ tài năng ở Việt Nam và thế giới đã mang đến sân khấu Hoàng thành Thăng Long một bữa tiệc âm nhạc phong phú, đa sắc màu. Hà Nội đã trở thành một trong những thành phố âm nhạc trên thế giới.

Trước đây, trong đời sống văn hóa tâm linh của người Hà Nội đã xuất hiện nhiều mô hình tương tự lễ hội đường phố ngày nay. Tiêu biểu như trong đám rước ở các làng xã, xuất hiện những loại hình nghệ thuật biểu diễn tổng hợp. Đặc trưng văn hóa làng xã được chuyển qua không gian đô thị là một trong những nguyên nhân để âm nhạc đường phố phát triển. Ngoài ra, Hà Nội còn là nơi tiếp nhận văn minh, văn hóa nước ngoài, đặc biệt là Pháp, nơi có âm nhạc đường phố thịnh hành. Hơn nữa, không phải đô thị nào cũng có sự gắn kết lịch sử, truyền thống, văn hóa như Hà Nội để âm nhạc đường phố phát triển. Sự ra đời của lễ hội âm nhạc quốc tế Gió mùa hội tụ đủ mọi yếu tố để trở thành một sự kiện được tổ chức thường niên. Lễ hội được tổ chức theo mô hình lễ hội âm nhạc và văn hóa gắn với các thành phố văn hóa của thế giới. Đây là dự án phi lợi nhuận, được tổ chức nhằm giới thiệu, quảng bá nghệ thuật và hòa nhập văn hóa giữa các quốc gia. Từ mục đích đó, lễ hội được tổ chức thường niên vào tháng 10 với mục tiêu trở thành lễ hội âm nhạc quốc tế có chất lượng chuyên môn cao, trở thành điểm nhấn hàng năm về văn hóa, nghệ thuật và du lịch. Bên cạnh đó, lễ hội âm nhạc quốc tế Gió mùa cũng là điểm gắn kết đời sống tinh thần của nguời dân Hà Nội, sớm trở thành một giá trị văn hóa của thủ đô, thông qua đó, thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của đời sống âm nhạc Hà Nội, tạo điều kiện phát triển du lịch văn hóa tầm quốc gia và quốc tế.

Năm 2014, lần đầu tiên ở Hà Nội, chúng ta có một lễ hội âm nhạc quốc tế thành công, gây được sự chú ý với truyền thông Việt Nam và quốc tế. Với 3 đêm biểu diễn, lễ hội đã đem đến công chúng âm nhạc Việt Nam nhiều phong cách âm nhạc mới, hiện đại, với sự góp mặt của những gương mặt nghệ sĩ nổi tiếng như Hồng Nhung, Thanh Lam, Trần Thu Hà, DJ Hoàng Touliver cùng ca sĩ Kimmese, nhóm 5 dòng kẻ, 2 ban nhạc đến từ Đan Mạch: Carpark North và DJ Lulu Rouge… Chương trình đã mang lại cho công chúng không khí sôi động đúng nghĩa của một lễ hội âm nhạc quốc tế chuyên nghiệp, hình thành một sản phẩm văn hóa của cộng đồng và cho cộng đồng với chất lượng chuyên môn âm nhạc cao, kỹ thuật và kỹ năng tổ chức chuyên nghiệp. Lễ hội âm nhạc quốc tế Gió mùa 2014 đã được công chúng, truyền thông và giới chuyên môn đánh giá cao về mọi mặt, được Bộ VHTTDL ghi nhận là sự kiện văn hóa tiêu biểu của năm 2014, được báo giới bình chọn giải Cống hiến cho hạng mục Chương trình âm nhạc của năm. Chưa bao giờ, ở Hà Nội có một dàn nghệ sĩ hùng hậu ở cả trong lẫn ngoài nước làm nên một không gian âm nhạc vừa gần gũi, vừa hoành tráng, vừa tràn đầy cảm xúc đến thế. Gió mùa hướng tới mục tiêu lâu dài, xây dựng một lễ hội âm nhạc có uy tín, đẳng cấp khu vực và quốc tế; xây dựng thương hiệu, sản phẩm văn hóa cộng đồng của thủ đô, đóng góp và thúc đẩy sự phát triển đời sống âm nhạc Việt Nam; quảng bá hình ảnh Hà Nội - thành phố văn hóa truyền thống và hiện đại... (2). Với không gian âm nhạc sôi động, hiện đại, cởi mở, thân thiện, lễ hội đã thể hiện sự sáng tạo của nghệ sĩ Việt Nam và thế giới. Nơi đây, các nghệ sĩ trình diễn nhiều tác phẩm lấy cảm hứng từ chất liệu âm nhạc dân gian Việt Nam như quan họ Bắc Ninh, chèo, xẩm, ca trù… hòa trộn cùng nhạc dân gian Bắc Phi và jazz. Có thể nói, lễ hội âm nhạc quốc tế Gió mùa đã hiện thực hóa giấc mơ của nhiều tín đồ âm nhạc với sân khấu hoành tráng, âm thanh, ánh sáng đẳng cấp, nghệ sĩ nổi tiếng, giá vé mềm. Lễ hội đã giúp công chúng yêu nhạc Việt Nam được trải mình với những phong cách âm nhạc mới hiện đại, gặp gỡ và giao lưu với những guơng mặt nghệ sĩ nổi tiếng ở Việt Nam cũng như thế giới. Chương trình đã đem lại cho công chúng không khí sôi động đúng nghĩa của một lễ hội âm nhạc chuyên nghiệp, hình thành một sản phẩm văn hóa tiêu biểu của cộng đồng. Hàng nghìn khán giả đã đuợc hòa mình vào lễ hội âm nhạc nhiều màu sắc, từ những bài hát sôi động đến những bản tình ca sâu lắng, tất cả tạo nên một đêm diễn tuyệt vời mà ở đó, khán giả được “cháy” hết mình với âm nhạc.

Sau thành công và dư âm trong 2014, lễ hội âm nhạc quốc tế Gió mùa đã chính thức trở lại trong năm 2015, theo đuổi mục tiêu cao nhất, mang đến cho khán giả một liên hoan âm nhạc quốc tế văn minh, đa màu sắc, thể loại và chất lượng nghệ thuật xứng đáng. Góp mặt ở chương trình là những ca sĩ đang được rất nhiều bạn trẻ yêu thích như ca sĩ Tóc Tiên, Hoàng Thùy Linh, Trung Quân Idol, Tiên Tiên, Tạ Quang Thắng, Phạm Anh Khoa, Lê Cát Trọng Lý, Kimese... cùng các tên tuổi đến từ nước ngoài như Who Made Who, Joss Stone, Matt Robertson, Experimental Op... Tham gia chương trình năm 2015 có tới gần 200 nghệ sĩ tài năng trong nước và quốc tế, trong đó, điểm nhấn là Joss Stone, giọng ca từng giành giải Grammy thế giới lần thứ 49 đã làm nên chuỗi biểu diễn đỉnh cao trên sân khấu.

Năm 2015, Gió mùa diễn ra trong bốn ngày, bắt đầu từ ngày 8 đến 11-10 tại Hoàng thành Thăng Long, có những đêm biểu diễn thời tiết không thuận lợi, nhưng hàng nghìn khán giả vẫn nhiệt tình ủng hộ chương trình. Gió mùa 2015 đã hoàn thành một trong những mục tiêu của mình là hình thành một sản phẩm văn hóa của cộng đồng và cho cộng đồng với chất lượng chuyên môn cao, kỹ thuật, kỹ năng tổ chức chuyên nghiệp. Gió mùa đã có thay đổi đáng kể trang việc phát hành vé điện tử, đổi vòng tay để tham gia chương trình. Trước đó, khán giả có thể mua vé trực tuyến trên mạng internet, sau đó, mang tin nhắn chứa mã vé đến các điểm đổi vòng. Mỗi đêm nhạc có một màu vòng tay khác nhau, vừa thay thế chiếc vé thông hành qua cổng, vừa có thể giữ lại như món quà kỷ niệm. Chương trình còn dành riêng một khu vực cho người khuyết tật. Các hoạt động bên lề được tổ chức mở rộng hơn, không khí lễ hội âm nhạc đến gần hơn với công chúng. Đồng thời, tuyên truyền những thông điệp ý nghĩa về lối sống văn minh, hiện đại từ chính những tình nguyện viên, các nghệ sĩ, điều mà ít chương trình có thể làm được.

Nỗ lực đáng ghi nhận của Gió mùa 2015 so với năm đầu tổ chức chính là việc trao quyền cho những nghệ sĩ trẻ, những người tạo nên đời sống âm nhạc sôi động nhất hiện nay. Nhóm nghệ sĩ trẻ theo đuổi thể loại âm nhạc giao hưởng Maius Philharmonic là những người chơi khúc dạo đầu của lễ hội đêm khai mạc. Họ đều là những người trẻ, tự tin chơi nhạc trên sân khấu ngoài trời và được khán giả nhiệt tình cổ vũ. Vốn là dòng nhạc hàn lâm nhưng họ đã mang đến hơi thở trẻ trung, đến gần hơn với khán giả, giúp khán giả dễ dàng tiếp nhận. Nằm trong dự án bảo trợ của Gió mùa, Maius Philharmonic nói riêng và những nghệ sĩ trẻ theo đuổi dòng nhạc này đang trên con đuờng đi mở rộng thị phần. Cùng với đó là một loạt tên tuổi nổi tiếng của nhạc pop đương đại cùng nhau tụ họp dưới cùng một sân khấu và hát những bản hit đang thịnh hành. Khán giả được nghe những ca khúc mới từ các ngôi sao như Uyên Linh, Tóc Tiên, Tiên Tiên, Trung Quân Idol… Hàng vạn người, chủ yếu là các bạn trẻ, khách du lịch trong và ngoài nuớc... tất cả đều háo hức hòa mình vào những điệu nhạc, nhảy múa, vỗ tay thật thoải mái và tạo nên không khí thật sự rộn ràng. Chương trình biểu diễn nghệ thuật đã mang đến những giây phút thực sự thật đáng nhớ cho tất cả những ai tham gia. Nghệ sĩ sống hết mình với âm nhạc, cùng với sự tương tác đầy ấm áp và ngẫu hứng với khán giả… đó là những lý do khiến chương trình có những giây phút thật tuyệt vời, thăng hoa. 

Điều đặc biệt, Gió mùa không chỉ thay đổi đời sống âm nhạc mà còn thay đổi ý thức của khán giả. Những hành động nhỏ như xếp hàng nhận vòng đeo tay, nói lời chào hỏi, cảm ơn, thưởng thức âm nhạc một cách văn minh, tôn trọng khán giả xung quanh đã đọng lại những hình ảnh đẹp. Cũng hiếm có lễ hội âm nhạc nào mà khán giả sau khi xem xong còn ở lại nhặt rác để bảo vệ môi truờng như lễ hội âm nhạc Gió mùa. Nó cho thấy, văn hóa ứng xử cộng đồng của lễ hội âm nhạc Gió mùa vừa là âm nhạc, vừa là ý thức của những người tham gia. Sự tổng hòa từ nhiều yếu tố đã mang đến hình ảnh thuyết phục của lễ hội âm nhạc quốc tế Gió mùa.

Có thể nói, hiếm có sự kiện văn hóa nào, sau khi kết thúc, lại mang đến cho người trong cuộc những cảm xúc tích cực đến vậy. Cảm xúc đó là niềm tin vào sự phát triển của âm nhạc Việt Nam trong tương lai, của những chương trình chất lượng, nơi công chúng muốn đuợc thưởng thức nhiều hơn và nghệ sĩ muốn đuợc cống hiến nhiều hơn. Giới trẻ Hà Nội bây giờ có thể tự hào về Gió mùa, biểu tượng văn hóa cộng đồng, đồng thời là cầu nối giao lưu văn hóa với bạn bè quốc tế và du khách trong nước, truyền tải thông điệp về lối sống đẹp, về trách nhiệm xã hội và huy động sự tham gia đóng góp tình nguyện của cộng đồng vào hoạt động văn hóa, xã hội.

_______________

1. Công Anh, Lần đầu tiên, Hà Nội tổ chức Lễ hội âm nhạc quốc tế Gió mùa, vov.vn, 3-9-2014.

2. monsoonfestival.vn

Nguồn : Tạp chí VHNT số 380, tháng 2-2016

Tác giả : ĐẶNG THỊ TUYẾT

;