Cuốn sách “Phủ Toàn quyền Đông Dương xưa và Khu Phủ Chủ tịch ngày nay” là sản phẩm phối hợp giữa Khu Di tích Phủ Chủ tịch với Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I. Lần đầu tiên có một cuốn sách được biên soạn, xuất bản nhằm giới thiệu đầy đủ về không gian, lịch sử, kiến trúc của Phủ Toàn quyền năm xưa và quá trình chuyển đổi cũng như giá trị đặc biệt của Khu Phủ Chủ tịch - nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sống và làm việc trong suốt 15 năm cuối đời (1954-1969), được in bằng ba thứ tiếng Anh, Pháp, Việt.

Từ một công trình kiến trúc thuộc địa - Phủ Toàn quyền Đông Dương giữa trung tâm Thủ đô Hà Nội đã trở thành chứng nhân cho những biến chuyển lớn lao của lịch sử dân tộc, gắn liền với hành trình đấu tranh giành độc lập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từng chi tiết, từng địa danh trong khuôn viên Phủ Chủ tịch đều chất chứa ký ức về một thời kỳ hào hùng của dân tộc. Cuốn sách không chỉ tái hiện lịch sử hình thành và sử dụng của Phủ Toàn quyền - Phủ Chủ tịch qua các thời kỳ mà còn khắc họa nơi đây như một “không gian lịch sử sống động”, nơi tiếp đón nguyên thủ các quốc gia, tổ chức các nghi lễ cấp cao.

PGS, TS Đỗ Văn Trụ - Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa và bà Lê Thị Phượng - Giám đốc Khu Di tích Phủ Chủ tịch cùng xem sách

Theo bà Lê Thị Phượng - Giám đốc Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, đây là lần đầu tiên có một cuốn sách đi sâu vào việc đối chiếu, phân tích sự chuyển mình từ không gian quyền lực cũ - Phủ Toàn quyền Đông Dương thành nơi làm việc và sinh sống của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đặc biệt, sách được trình bày theo mạch truyện nhỏ đan xen cùng hình ảnh tư liệu quý, giúp bạn đọc dễ dàng tiếp cận không chỉ với một công trình kiến trúc mang tầm vóc quốc gia mà còn là một không gian thiêng liêng - nơi hội tụ của giá trị văn hóa, lịch sử và tinh thần dân tộc. Cuốn sách góp phần lan tỏa niềm tự hào, tình yêu quê hương đất nước và nhận thức sâu sắc về trách nhiệm giữ gìn, phát huy giá trị di sản đến muôn đời.

Nhà nghiên cứu Dương Trung Quốc nhận định: “Ngay giữa lòng Thủ đô Hà Nội, một tòa nhà được đánh giá là đẹp nhất về mỹ thuật, bề thế nhất về kiến trúc và quan trọng nhất về công năng là Phủ Chủ tịch mà trước kia là Phủ Toàn quyền Đông Dương do Pháp xây dựng đầu thế kỷ XX. Tòa nhà là nơi diễn ra các hoạt động đối nội, đối ngoại quan trọng, là nơi thực hiện các lễ nghi ngoại giao cấp nhà nước trong suốt hơn 70 năm qua. Từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh về sống và làm việc trong Khu Phủ Chủ tịch (tháng 12-1954) cho đến lúc Người ra đi (ngày 2-9-1969), Phủ Chủ tịch vẫn được Đảng, Nhà nước bảo tồn, gìn giữ, vừa như một di sản đặc biệt của dân tộc, vừa là nơi trang nghiêm trong các nghi thức đối nội, đối ngoại của đất nước”.

Cuốn sách được xuất bản bằng ba thứ tiếng Việt, Anh, Pháp

Cuốn sách Phủ Toàn quyền Đông Dương xưa và Phủ Chủ tịch ngày nay do Nxb Mỹ thuật ấn hành viết về không gian của Phủ Toàn quyền năm xưa và Khu Phủ Chủ tịch hiện nay từ nhiều nguồn tư liệu. Nhà nghiên cứu Dương Trung Quốc đánh giá cuốn sách không chỉ mô tả lịch sử hình thành một công trình kiến trúc quan trọng mà quan trọng hơn là những gì đã diễn ra trong hơn một thế kỷ tồn tại giữa trung tâm một thủ đô của xứ Đông Dương thuộc Pháp, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Cuốn sách được viết thành những mục chuyện nhỏ kèm theo các hình ảnh lưu trữ mang lại cho bạn đọc không chỉ những hiểu biết về một không gian kiến trúc mà còn là một không gian lịch sử thiêng liêng, cô đọng cả một chặng đường đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng nền tự chủ quốc gia.

Tin, ảnh: LIÊN HƯƠNG