Tóm tắt: Lễ hội thờ An Dương Vương là một dạng lễ hội lịch sử - tín ngưỡng độc đáo trong văn hóa Việt Nam gắn lịch sử, huyền thoại dựng nước thời kỳ Âu Lạc. Từ trung tâm chính tại Cổ Loa (Hà Nội) đến các địa phương như Cao Bằng, Hải Phòng, Hưng Yên, Ninh Bình, Thanh Hóa và Nghệ An, lễ hội này thể hiện những sắc thái riêng biệt, phản ánh niềm tin lịch sử - huyền thoại và tinh thần dân tộc. Bài viết tiếp cận hiện tượng lễ hội từ góc độ văn hóa học, chỉ ra những đặc điểm đặc thù, giá trị biểu tượng và vai trò trong bảo tồn ký ức văn hóa dân tộc.

Tóm tắt: Xã Ô Diên (Hà Nội) là một trong những vùng đất đặc biệt của vùng châu thổ sông Hồng, có bề dầy về lịch sử và những đặc trưng văn hóa. Ô Diên không những là vùng đất gắn với giai đoạn lịch sử thời Tiền Lý, mà còn mang giá trị đặc trưng cho không gian văn hóa xứ Đoài. Trong đó, có đời sống văn hóa tín ngưỡng - tâm linh và các sinh hoạt lễ nghi liên quan. Từ góc nhìn “địa văn hóa - lịch sử”, bài viết tập trung tìm hiểu, khảo sát một số vấn đề về đời sống tín ngưỡng thông qua các lễ hội liên quan đến địa bàn xã Ô Diên; đồng thời, làm rõ hơn đặc trưng văn hóa tín ngưỡng bắt nguồn từ những đặc điểm tự nhiên cơ bản của vùng đất. Trên cơ sở bóc tách những đặc trưng đó, bài viết nhằm đưa ra những quan điểm, giải pháp để bảo tồn/ bảo vệ các giá trị di sản văn hóa và không gian sinh thái, địa lý, từ đó, tạo ra xu hướng phát triển bền vững và biến những di sản văn hóa trong môi trường cảnh quan địa lý thành “nguồn tài nguyên”, góp phần phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.