Với mục tiêu đánh thức di sản bằng cách kết hợp một di sản truyền thống với một loại hình nghệ thuật đương đại, Dự án “Thức cùng di sản” được kỳ vọng trở thành hoạt động thường niên. Nằm trong khuôn khổ dự án, chương trình Xiếc Họa Đông Hồ thông qua mô hình kết hợp giữa xiếc đương đại và tranh dân gian, đưa ra ý tưởng, mở ra hướng tiếp cận mới trong quảng bá văn hóa Việt Nam tới công chúng trong nước và du khách quốc tế. 

Sự kiện này mang ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ của Việt Nam chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp tại kỳ họp thứ 20 diễn ra ở Ấn Độ ngày 9-12-2025. 

Thay vì chỉ chiêm ngưỡng những bức tranh tĩnh trên mặt giấy điệp, khán giả được chứng kiến các nhân vật bước ra khỏi khung tranh, chuyển động trên sân khấu thông qua hình thể nghệ sĩ xiếc. Sự kiện Xiếc Họa Đông Hồ thu hút đông đảo khán giả với hoạt động chính là vở diễn Ký ức làng Hồ kéo dài 90 phút, trong đó xiếc được sử dụng như ngôn ngữ chủ đạo để kể câu chuyện về dòng tranh dân gian Đông Hồ. 

 Mở đầu chương trình, không gian trữ tình của vùng Kinh Bắc được tái hiện qua tiết mục Đu Quan họ do bộ đôi NSƯT Thu Hương và NSƯT Thanh Tuấn thể hiện. Sân khấu cách điệu với hình ảnh chiếc nón quai thao cùng những nhịp đu bay bổng hòa quyện cùng làn điệu dân ca đã đưa khán giả trở về với nhịp sống bình yên của làng quê Bắc Bộ xưa.  

Tiếp nối mạch cảm xúc là phần giao lưu lắng đọng cùng Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Hữu Quả. Qua những câu chuyện chân thực về lịch sử thăng trầm của làng tranh, ông đã giúp công chúng hiểu sâu hơn về kỹ thuật khắc gỗ, triết lý và hệ màu tự nhiên của tranh Đông Hồ, qua đó cảm nhận rõ khát vọng hồi sinh di sản trong đời sống đương đại. Sự hiện diện của một "người giữ lửa" ngay trên sân khấu xiếc đã tạo nên sợi dây kết nối giữa giá trị truyền thống và nhịp sống đương đại, giúp công chúng hiểu sâu hơn giá trị văn hóa ẩn sau mỗi bức tranh. Sự xuất hiện của nghệ nhân trên sân khấu được xem như điểm nối đặc biệt giữa quá khứ và hiện tại.

Điểm nhấn của chương trình là vở diễn sân khấu hóa Chuyện nhà Tí, nơi các bức tranh Đông Hồ kinh điển được tái hiện bằng ngôn ngữ xiếc giàu tính biểu đạt. Những tác phẩm tranh Đông Hồ quen thuộc như Đám cưới chuột, Hứng dừa, Vinh quy bái tổ... được tái hiện bằng các tiết mục nhào lộn, thăng bằng, tung hứng. Các nhân vật dân gian như bước ra khỏi khung tranh, mang hình hài sống động, cho thấy khả năng giao thoa tự nhiên giữa mỹ thuật truyền thống và nghệ thuật biểu diễn đương đại. Những kỹ thuật nhào lộn, thăng bằng, tung hứng được lồng ghép khéo léo, giúp nhân cách hóa các nhân vật dân gian, tạo nên sự giao thoa tự nhiên giữa giá trị truyền thống và cảm quan thẩm mỹ hiện đại.

Bên cạnh vở diễn chính, không gian Rạp xiếc Trung ương vào buổi sáng cùng ngày đã biến thành một “Hội Làng” thu nhỏ. Tại đây, khán giả được trải nghiệm các trò chơi dân gian, tự tay in tranh Đông Hồ và tìm hiểu về các nguyên liệu tự nhiên tạo nên màu sắc đặc trưng của dòng tranh này. Dự án còn mở rộng cách tiếp cận di sản thông qua sự đồng hành của Foto Flicker, ra mắt khung chụp ảnh “Xiếc Họa Đông Hồ” lấy cảm hứng từ các tác phẩm tranh dân gian Đông Hồ tiêu biểu như Rước rồng, Vinh quy bái tổ, Hội Đu, Bịt mắt Bắt dê… 

Sự thành công của Xiếc Họa Đông Hồ đã cho thấy hướng tiếp cận mới trong công tác bảo tồn di sản: Không để di sản "ngủ yên" trong bảo tàng, mà phải để chúng "sống" và "thở" trong dòng chảy của nghệ thuật đương đại.