Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là vùng có số lượng phụ nữ kết hôn với người nước ngoài nhiều nhất cả nước. Trong 10 năm (2008 - 2018), khu vực này có khoảng 70.000 phụ nữ lấy chồng nước ngoài. Theo đó, trung bình mỗi năm ở ĐBSCL có khoảng 7.000 phụ nữ kết hôn với người nước ngoài, trong khi trung bình mỗi năm Việt Nam có khoảng 18.000 công dân kết hôn với người nước ngoài.

Sự phát triển của văn hóa - nghệ thuật (VHNT) ở Việt Nam chịu sự tác động của nhiều nhân tố khác nhau như văn hóa truyền thống, bối cảnh của đất nước ta hiện nay như phát triển kinh tế thị trường (KTTT) định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa, cách mạng công nghiệp 4.0, những định hướng chính trị của Đảng và Nhà nước ta… Trong đó, KTTT đang tác động mạnh mẽ đến sự phát triển VHNT ở nước ta cả theo hướng tích cực và tiêu cực. Vì vậy, việc nhận thức rõ những tác động này là cần thiết để chúng ta có những định hướng, giải pháp cụ thể phát triển VHNT Việt Nam.

Muốn xã hội phát triển bền vững, thực hiện mục tiêu xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở nước ta thì cần quan tâm xây dựng gia đình Việt Nam trở thành tổ ấm yêu thương của mỗi người, tế bào lành mạnh của xã hội. Tuy nhiên, trong thời gian qua, một số gia đình Việt Nam đã không thực hiện tốt chức năng, chưa phát huy hết vai trò của mình đối với xã hội; nhận thức của nhân dân, cấp ủy đảng, cơ quan chính chuyền về vai trò của gia đình và công tác xây dựng gia đình còn chưa đúng mức. Vì vậy, việc làm rõ quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò gia đình đối với sự phát triển xã hội là rất cần thiết để có những chỉ đạo, điều hành đúng đắn trong thực tiễn xây dựng gia đình Việt Nam thời gian tới.

Gia đình là thiết chế xã hội cơ bản, là tế bào của xã hội, do đó tác động đến sự phát triển của xã hội, như Ăngghen đã từng khẳng định “Những trật tự xã hội, trong đó những con người của một thời đại lịch sử nhất định và của một nước nhất định đang sống, là do hai loại sản xuất quyết định: một mặt là do trình độ phát triển của lao động và mặt khác là do trình độ phát triển của gia đình” (1). Xã hội muốn phát triển bền vững thì phải xây dựng gia đình lành mạnh. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, xã hội cũng tác động mạnh mẽ đến sự phát triển của gia đình, cả mặt tiêu cực và tích cực. Trở lại với tư tưởng của Ăngghen về sự tác động của xã hội tới gia đình, chúng ta càng thấy rằng, để xây dựng gia đình Việt Nam no ấm, bình đẳng, tiến bộ, văn minh hiện nay, không thể không quan tâm đế những vấn đề xã hội.

Tâm lý tiểu nông là một dạng biểu hiện của văn hóa truyền thống đã ăn sâu bén rễ vào từng con người Việt Nam hàng ngàn năm nay, nó chi phối suy nghĩ và hành vi của con người Việt Nam trước đây và cả bây giờ. Tâm lý ấy nảy sinh và phản ánh trực tiếp phương thức sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, mang tính tự phát, manh mún, tự cung, tự cấp, với những biểu hiện tiêu cực như tâm lý thu vén cá nhân, tư lợi; nếp nghĩ theo kinh nghiệm, tính bảo thủ, ngại thay đổi; tâm lý cộng đồng không dám thể hiện chính kiến, quan điểm riêng; thói tùy tiện, vô nguyên tắc, ý thức kỷ luật kém, trọng lệ hơn luật, trọng tình hơn lý; tâm lý địa phương, cục bộ, dòng họ, thụ động, cầu an, tầm nhìn thiển cận; tâm lý bình quân chủ nghĩa… Do đó, chúng ta cần nhận diện phương thức tác động trực tiếp của tâm lý tiểu nông đến con người để khắc phục những ảnh hưởng tiêu cực của nó trong quá trình xây dựng con người mới Việt Nam.

Vấn đề xây dựng, bồi dưỡng, phát huy các nguồn lực cho sự phát triển là nhiệm vụ quan trọng của mọi quốc gia, nhất là nguồn lực con người. Một trong các yếu tố làm nên những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử trong hơn 30 năm đổi mới ở Việt Nam là đã biết khai thác, phát huy các nguồn lực, đặc biệt nguồn lực con người. Tuy nhiên, để phát triển nhanh và bền vững hơn nữa, Việt Nam cần tiếp tục khắc phục những hạn chế của mình trong quá trình phát huy nguồn lực quan trọng này.

Để phát triển bền vững, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, khắc phục những mặt trái, cần quan tâm xây dựng văn hóa kinh doanh. Mặc dù là một học thuyết chính trị xã hội nhưng Nho giáo cũng đề cập đến những nội dung của văn hóa kinh doanh khi nói về mối quan hệ giữa nghĩa và lợi. Để xây dựng văn hóa kinh doanh ở Việt Nam hiện nay cũng cần phải trở lại với tư tưởng Nho giáo.

Cải lương là loại hình nghệ thuật kết tinh từ những tinh hoa của nhiều loại hình nghệ thuật khác, đã phát triển theo thời gian, vượt mọi không gian để trở thành một nền sân khấu ca kịch truyền thống của dân tộc. Mặc dù mang đậm bản sắc dân tộc nhưng cải lương cũng luôn dung nạp những hơi thở mới của thời đại, từ nội dung cho đến hình thức nghệ thuật để đáp ứng yêu cầu của công chúng. Sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại là điều làm nên thành công của nghệ thuật cải lương trong quá khứ. Cải lương hôm nay muốn tồn tại và phát triển được cũng cần phải phát huy được những thành tựu của mình trong quá khứ.