Tác giả Lê Bá Thanh (dịch giả)
Lê Bá Thanh (dịch giả)

Lê Bá Thanh (dịch giả)

Nam họa Nhật Bản - nguồn gốc và sự ảnh hưởng

Năm 1603, Tokugawa Ieyasu (1543-1616) thành lập Mạc phủ ở Edo (1603-1868). Để củng cố quyền lực, Mạc phủ đã chia lãnh thổ cho các hoàng tử và nơi ở của họ trở thành các trung tâm thương mại và văn hóa. Sự ổn định chính trị, đô thị hóa nhanh chóng và trao đổi văn hóa quốc tế là những đặc điểm quan trọng của nước Nhật thời kỳ này. Trong hội họa, những người nổi tiếng nhất là Katsushika Hokusai (1760-1849), Hikawa Kazuhiro (1797-1858)... Loạt tranh in của các họa sĩ này đã có ảnh hưởng lớn tới các họa sĩ châu Âu lúc bấy giờ và góp phần tạo ra chủ nghĩa Ấn tượng châu Âu. Tuy nhiên, ngoài ảnh hưởng của việc xuất khẩu ra nước ngoài, hội họa thời Edo cũng mang những ảnh hưởng từ các nền văn hóa khác, chẳng hạn như Nam họa (Nanga) chịu ảnh hưởng của Nhân văn họa Trung Quốc.

Nghệ thuật công cộng ở Nhật Bản kể từ sau thế chiến II đến nay

LTS: Tinh thần kiến tạo và kỷ luật của người Nhật Bản luôn để lại những bài học lớn cho thế giới. Từ đống đổ nát sau Thế chiến II, nhất là sau tham họa bom nguyên tử dội xuống hai thành phố Hiroshima và Nagasaki, nước Nhật đã nhanh chóng tự khôi phục lại và vươn lên thành một nền kinh tế hàng đầu thế giới. Có lẽ, không ít người trong chúng ta sẽ phải ngạc nhiên trước cách mà đất nước này sớm đưa nghệ thuật công cộng dự phần vào đời sống thường nhật, góp phần thúc đẩy sự tái thiết đất nước và làm lành những vết thương vật lý và sang chấn tinh thần sau chiến tranh. Đây hẳn là một tham khảo cần thiết cho các cơ quan hữu quan của Việt Nam trong xu hướng xây dựng môi trường sống gắn liền với thẩm mỹ hiện đại và tinh thần văn hóa cộng đồng của người dân.

Hình ảnh người Mông Cổ trong nghệ thuật phục hưng Ý thế kỷ XIV

LTS: Tiến trình toàn cầu hóa và sự phát triển của công nghệ đã tác động tích cực đến giới nghiên cứu nghệ thuật quốc tế, tạo điều kiện cho họ mở rộng phạm vi tiếp cận cũng như khuyến khích họ đưa ra các quan điểm mới dựa trên những luận chứng khoa học thuyết phục. Một chi tiết tưởng như thoáng qua lại có thể gợi mở cho nhiều khảo cứu công phu, góp phần làm xoay chuyển góc nhìn về một chủ đề lịch sử tưởng như đã được mặc định. Một phỏng đoán ban đầu tưởng như chỉ thuần túy dựa vào trực giác lại gợi mở cho thế hệ nghiên cứu tiếp sau những hướng tiếp cận liên ngành phong phú, mở rộng tầm nhìn cho công chúng thưởng ngoạn nghệ thuật, góp phần minh chứng cho sự giàu có của văn hóa và lịch sử nhân loại được phản chiếu bởi nghệ thuật. Tạp chí VHNT giới thiệu một phần khảo cứu công phu về Hình ảnh người Mông Cổ trong nghệ thuật Phục Hưng Ý thời kỳ đầu. Bắt đầu từ hình ảnh đôi mắt một mí thanh mảnh trên tranh vẽ của người châu Âu, câu chuyện đã được đẩy xa hơn rất nhiều tới những vấn đề phổ quát của thế giới cách đây khoảng 7 thế kỷ, giúp bạn đọc thêm một hình dung mới về một phần tiến trình của lịch sử nhân loại.