Thành lập các đại đoàn chủ lực là một chủ trương đúng đắn của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong quá trình lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954). Với vai trò là quả đấm chủ lực, các đại đoàn đã đẩy mạnh tác chiến tập trung, hiệp đồng binh chủng quy mô lớn, tiêu diệt những đơn vị cơ động chiến lược của địch; giúp đỡ, phối hợp tác chiến cùng bộ đội địa phương và dân quân tự vệ, góp phần quyết định đến thắng lợi của cuộc kháng chiến.

Đêm 22 rạng sáng ngày 23-9-1945, thực dân Pháp được sự tiếp tay của quân Anh, gây ra cuộc chiến tranh xâm lược ở Nam Bộ. Trước âm mưu của thực dân Pháp, Đảng và Chính phủ ta đã phát động toàn dân đứng lên kháng chiến, quyết tâm bảo vệ nền độc lập nước nhà. Sự đúng đắn và sáng tạo trong đường lối lãnh đạo của Đảng đã giúp quân và dân ta giành thắng lợi, để lại nhiều bài học quý giá về xây dựng bộ đội chủ lực cũng như chiến lược quân sự cho công cuộc đấu tranh và bảo vệ Tổ quốc sau này.