Quan hệ truyền thống - hiện đại trong phát triển văn hóa quân nhân là sự xâm nhập, tác động, ảnh hưởng qua lại được biểu hiện thông qua sự quy định, tương tác, chuyển hóa truyền thống - hiện đại diễn ra ở quá trình nâng cao tâm thức, hành xử, phát huy, khẳng định giá trị văn hóa quân nhân trong hoạt động quân sự. Phát triển văn hóa quân nhân, là quá trình tiếp nhận, kế thừa, lưu giữ giá trị văn hóa dân tộc để nâng cao tâm thức văn hóa, hành xử văn hóa và khẳng định giá trị văn hóa quân nhân.

Hiện nay, dưới sự tác động của nhiều nhân tố, đối trọng giữa yếu tố truyền thống và hiện đại trong văn hóa quân nhân (VHQN) đang ngày càng gia tăng. Vì vậy, việc xác định nhân tố cơ bản tác động tới mối quan hệ truyền thống - hiện đại trong VHQN là rất quan trọng, nhằm nhận diện rõ nhân tố trực tiếp, quyết định và những tác động tích cực, tiêu cực trong quá trình giải quyết mối quan hệ này, góp phần nâng cao hiệu quả phát triển VHQN.

Nuôi dưỡng truyền thống và tiếp thu hiện đại trong phát triển văn hóa quân nhân Quân đội nhân dân Việt Nam vừa nhằm củng cố, bồi đắp toàn diện cho quân nhân về tình cảm, năng lực, tri thức, chuẩn mực đạo đức, nhân cách, lối sống tốt đẹp của truyền thống dân tộc, vừa định hình, phát huy khả năng sáng tạo khi tiếp thu những giá trị văn hóa hiện đại, tạo nên chất văn hóa truyền thống - hiện đại của văn hóa quân nhân nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng đơn vị, quân đội, bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Thực hiện tốt việc nuôi dưỡng truyền thống và tiếp thu hiện đại góp phần tạo điều kiện cho quân nhân phát huy vai trò là chủ thể trong truyền bá, hưởng thụ, phát huy truyền thống văn hóa dân tộc, quân đội, tham gia đấu tranh hiệu quả trên mặt trận tư tưởng văn hóa, bảo vệ nền văn hóa của dân tộc.

Truyền thống biểu hiện những giá trị cốt lõi của tư tưởng, tình cảm, ứng xử, giá trị của con người, dân tộc Việt Nam. Hiện đại biểu hiện những giá trị sáng tạo, sự tiến bộ đồng thời với truyền thống. Trong phát triển văn hóa quân nhân, truyền thống là nền tảng, cầu nối trung gian, định hướng hình thành phẩm chất, nhân cách; hiện đại bổ sung các giá trị mới, khuyến khích sự sáng tạo, là đích vươn tới của quân nhân. Vai trò truyền thống và hiện đại rất quan trọng, thường xuyên tác động, quyết định trong phát triển văn hóa quân nhân. Phát huy vai trò của hai mặt này là vấn đề then chốt nhằm phát triển văn hóa quân nhân, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thực tiễn hiện nay.