Nhà hát Kịch Việt Nam với bề dày hơn 70 năm hình thành và phát triển, đã trải qua 13 thế hệ Giám đốc, mỗi thế hệ đều để lại những công lao và tâm huyết để góp phần đưa Nhà hát đi lên vững mạnh và phát triển. Và NSND Xuân Bắc - Giám đốc của nhiệm kỳ gần đây nhất của Nhà hát cũng là một Giám đốc như thế. Mặc dù chưa hết một nhiệm kỳ Giám đốc, nhưng những năm tháng ở những vị trí lãnh đạo cao nhất (từ Phó Giám đốc Marketing, Phó Giám đốc phụ trách đến vị trí Giám đốc), anh đã dồn hết tâm sức để đưa Nhà hát đi lên theo đúng định hướng truyền thống vốn có, và anh đã tạo nên một dấu ấn cho Nhà hát Kịch Việt Nam - một dấu ấn không thể phai mờ…

Một Giám đốc trẻ với profile đặc biệt

NSND Xuân Bắc sinh năm 1976 tại thành phố Việt Trì - Phú Thọ. Năm 1998, sau khi tốt nghiệp Trường Ðại học Sân khấu - Ðiện ảnh Hà Nội, NSND Xuân Bắc đã về “đầu quân” làm việc tại Nhà hát Kịch Việt Nam. Trong tâm trí của những Giám đốc thời kỳ đó, NSND Xuân Bắc là một diễn viên trẻ thông minh, nhanh ý, làm tốt được tất cả các loại vai diễn được giao.

Ngay từ những ngày đầu mới bước chân về Nhà hát, từ một diễn viên trẻ bắt đầu sự nghiệp của mình bằng những vai diễn nhỏ đến những vai diễn lớn sau này, vai diễn nào anh cũng đều chăm chút dù đó là những chi tiết rất nhỏ… để rồi vai diễn nào của anh cũng đều hoàn thành xuất sắc, tạo ấn tượng khó phai trong lòng công chúng và được bạn bè đồng nghiệp đánh giá, ghi nhận. Ðó là một quân sư Văn Sửu trong hài kịch Bệnh sĩ, một Tốn đầy nham hiểm trong Dư chấn, một Lê Ái chân thành trong Bão tố Trường Sơn, một Sáu Thành gan dạ trong Biệt đội Báo đen, một Hồ Tôn Hiến bất nghĩa và thất tín trong Kiều… Ðây đều là những vai diễn ấn tượng và thành công của NSND Xuân Bắc. Và đặc biệt là với tư cách đạo diễn, anh đã dàn dựng vở diễn Ðêm trắng (Tác giả: Lưu Quang Hà). Vở diễn đã đoạt Giải vở diễn xuất sắc năm 2020; đoạt Huy chương Vàng trích đoạn xuất sắc nhất tại Liên hoan các Trích đoạn hay Nghệ thuật Sân khấu toàn quốc năm 2023; đoạt Huy chương Vàng tại Liên hoan Sân khấu toàn quốc năm 2024 với rất nhiều Huy chương Vàng, Bạc cá nhân… Ðây cũng là các vai diễn, vở diễn đã giúp anh có những tấm Huy chương quý giá trong sự nghiệp cống hiến nghệ thuật của mình.

NSND Xuân Bắc và Nhà hát Kịch Việt Nam đoạt giải thưởng tại các kỳ Liên hoan, Hội diễn

Bên cạnh tham gia công việc của Nhà hát, NSND Xuân Bắc còn tham gia các vị trí và công việc khác nhau trên truyền hình, phim ảnh và những hoạt động đoàn thể như Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội đồng đội Trung ương, Ðại sứ thiện chí của UNICEF… Có thể nói anh là một người của công chúng, một ngôi sao của các hoạt động xã hội và cộng đồng. Nhưng dù có bận việc đến đâu, trái tim người nghệ sĩ vẫn hướng một lòng về sân khấu, về nghiệp diễn của mình. Những thành quả ngày hôm nay của anh đã minh chứng cho điều đó, khi người ta có ý chí vươn lên và quyết tâm vượt qua mọi khó khăn thử thách thì sẽ làm được những điều mà mình mong muốn.

Một người lãnh đạo có tâm, sống tình cảm và nhiệt huyết 

Tháng 9/2016, NSND Xuân Bắc được bổ nhiệm Phó Giám đốc Maketing. Với sự năng động của mình, anh đã đưa những vở diễn của Nhà hát đi biểu diễn ở khắp nơi không chỉ trong nước mà còn ở nước ngoài. Tiếng vang và sự định vị của Nhà hát Kịch Việt Nam ngày càng được khẳng định trong lòng công chúng, trong đó có một phần rất lớn công sức của anh.

Tháng 1/2021, NSND Xuân Bắc được bổ nhiệm giữ chức vụ Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam. Là lãnh đạo cao nhất của một đơn vị nghệ thuật hàng đầu của sân khấu kịch nói, anh luôn ý thức về trách nhiệm của bản thân. Anh từng chia sẻ: “12 đơn vị nghệ thuật trực thuộc Bộ VHTTDL có chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn cụ thể. Nhà hát Kịch Việt Nam là đơn vị tiên phong trong kịch nghệ. Vai trò của chúng tôi là xây dựng những vở kịch có ý nghĩa nhân văn và bắt kịp cuộc sống hiện đại. Ðồng thời, các vở diễn phải mang được thông điệp về đường lối, chủ trương, chính sách của Ðảng và Nhà nước. Sân khấu phải có vị thế và đẳng cấp riêng. Nhà hát Kịch Việt Nam luôn tôn trọng tôn chỉ mục đích của nghệ thuật sân khấu. Chúng tôi tự hào với những vở chính kịch của mình. Chính những vở diễn ấy đã đưa chúng tôi trở thành “Anh cả đỏ” của sân khấu”. 

NSND Xuân Bắc và các cán bộ, nghệ sĩ Nhà hát Kịch Việt Nam trong chuyến từ thiện tại Tràng Định (Lạng Sơn)

Là Giám đốc của một đơn vị có tên tuổi trong làng sân khấu, với một lãnh đạo trẻ như anh, đôi khi sẽ có ít nhiều áp lực. Nhưng trong suốt thời gian qua, với sự tận tâm nhiệt huyết của mình, anh đã chèo lái con thuyền của Nhà hát đi đúng hướng. Những vở diễn thu hút đông đảo khán giả và những thành công vang dội của Nhà hát Kịch Việt Nam trong thời gian qua chính là một minh chứng rõ rệt nhất.

Ở cương vị Giám đốc, vừa là người lãnh đạo, vừa là người đồng nghiệp… anh luôn có sự gần gũi và thân thiện, tận tâm và nhiệt huyết… điều đó khiến cho mọi người nể phục. Anh đã tiếp nối các thế hệ lãnh đạo tiền nhiệm của Nhà hát, góp phần xây dựng môi trường cơ quan lành mạnh, nội bộ đoàn kết yêu thương nhau…

NSND Xuân Bắc - một người luôn tràn đầy năng lượng, là người truyền cảm hứng cho nhiều người…

Là một người luôn bận rộn với lịch làm việc dày đặc, nhưng người Giám đốc ấy vẫn luôn quan tâm sát sao đến đời sống của từng nhân viên, từng cán bộ cấp dưới. Thật khó tìm được một người lãnh đạo tự lái xe mấy chục cây số đến tận nhà để thăm nhân viên trong lúc ốm đau bệnh tật; thật khó tìm được một người lãnh đạo Nhà hát đứng ra kêu gọi giúp đỡ những nhân viên khi họ gặp hoàn cảnh khó khăn. Anh làm mọi việc xuất phát không chỉ đơn thuần là trách nhiệm, mà còn từ tâm của mình, như anh từng nói: “Nếu không trực tiếp đến thăm, cứ thấy trong lòng sao sao ấy…”. Có một điều thật tự hào đó là Nhà hát Kịch Việt Nam là đơn vị luôn nêu cao tinh thần “tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách”, bất kỳ một trường hợp nào gặp khó khăn là mọi người trong Nhà hát đều chung tay giúp đỡ. Và Giám đốc, NSND Nguyễn Xuân Bắc là một trong những người mẫu mực, đi đầu nêu gương về tinh thần đó.

Với những nhân viên cấp dưới, đôi khi anh không chỉ là một người lãnh đạo, mà còn là một người truyền cảm hứng, truyền năng lượng để mọi người thêm tin yêu vào công việc, vào những điều tốt đẹp xung quanh. Anh cũng là một người năng nổ trong tất cả các hoạt động từ thiện hay an sinh xã hội. Và chúng tôi, những thế hệ thanh niên trẻ của Nhà hát Kịch Việt Nam vẫn nhớ mãi vị Giám đốc có tâm - có tài; và vẫn nhớ những gì mà người Giám đốc ấy đã truyền đạt và tiếp lửa cho chúng tôi thêm yêu Nhà hát, cho chúng tôi sống với tâm sáng của mình…

***

Tháng 10/2024, NSND Xuân Bắc được Lãnh đạo Bộ VHTTDL giao nhiệm vụ mới. Anh chia tay Nhà hát để thực hiện nhiệm vụ mới được giao: đảm trách Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn từ ngày 1/11/2024. 

26 năm trong sự nghiệp của mình, Nhà hát Kịch Việt Nam ở đằng sau ngõ nhỏ Tràng Tiền (Hà Nội) đã trở thành một phần không thể thiếu với anh; nơi đây đã là ngôi nhà thứ hai với biết bao đồng nghiệp quen thân trân quý, là nơi anh sớm tối đi về…

26 năm với biết bao nhiệt huyết của thanh xuân và tuổi trẻ, với biết bao cống hiến cho sân khấu và cuộc đời; với biết bao tình cảm thân thương và kỷ niệm đầy vơi … ngày hôm nay rời đi, chẳng dễ gì mà đành lòng xa cách… Cho đến những ngày cuối cùng để kết thúc công việc bàn giao của mình tại Nhà hát, Giám đốc của chúng tôi vẫn là thế: vẫn thân thiện và hài hước, vẫn cần mẫn và chỉn chu trong từng công việc hằng ngày. 

26 năm gắn liền với Nhà hát Kịch Việt Nam, trong đó có 8 năm làm lãnh đạo ở các cương vị khác nhau, sự cống hiến và đóng góp của NSND Xuân Bắc cho Nhà hát Kịch Việt Nam là vô cùng lớn. Những vai diễn ấn tượng để đời, những kết nối tạo dựng mối quan hệ, những chuyến công tác nước ngoài ý nghĩa và thành công; những đêm diễn vẫn sáng đèn ở địa chỉ đỏ số 1 Tràng Tiền; những chương trình nghệ thuật ý nghĩa như Cháy lên, Trung thu không xa cách… đầy xúc động và thiết thực; những chuyến xe Happy Smile vẫn ngày đêm đang đồng hành cùng nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát lưu diễn phục vụ khán giả trên khắp các nẻo đường đất nước… tất cả đều có dấu ấn của NSND Xuân Bắc… mà chúng tôi, thế hệ sau tiếp nối anh sẽ đều nâng niu, trân quý.

Hà Nội cuối Thu, đầu Ðông,

Vẫn biết rằng sự gặp gỡ và chia tay là điều bình thường và khó tránh trong cuộc đời, nhưng nghĩ đến việc hằng ngày không được làm việc cùng NSND Xuân Bắc, chúng tôi ai cũng có cảm giác bâng khuâng, xúc động, tiếc nuối và bồi hồi. Trong tâm trí của tôi và nhiều cán bộ, diễn viên Nhà hát, dù anh có chuyển công tác hay ở vị trí nào đi chăng nữa, thì anh mãi là một người Giám đốc tài năng, chân thành và giản dị. 

Hy vọng rằng, trong thời gian tới với kinh nghiệm và uy tín trong ngành, trên cương vị mới anh sẽ có nhiều đóng góp, để góp phần xây dựng nền nghệ thuật biểu diễn nước nhà ngày càng vững mạnh và phát triển.

LÊ TRINH

Nguồn: Tạp chí VHNT số 589, tháng 11-2024