Lễ cầu mưa là một trong những lễ hội văn hóa truyền thống của người Khơ Mú huyện Mường Ảng (Điện Biên). Trích đoạn nghi lễ nông nghiệp đặc trưng, tiêu biểu này đã được đoàn nghệ thuật quần chúng huyện Mường Ảng mang đến giới thiệu với du khách trong Ngày hội VHTTDL năm 2025 tại tỉnh Điện Biên.

Người Khơ Mú huyện Mường Ảng thực hiện lễ hội cầu mưa vào dịp tháng 3 dương lịch và tháng 2 âm lịch hằng năm. Họ cho rằng, sau khi gieo hạt phải tổ chức lễ hội cầu mưa, nhằm cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cầu mong sự che chở của các thần linh, bà con với mong muốn có một cuộc sống no đủ, hạnh phúc, mọi gia đình giàu có, bình an, sức khỏe cho mọi người, mọi nhà.

Thầy cúng làm lễ cầu mưa trước bàn thờ

Lễ cầu mưa do đàn ông làm chủ lễ, lễ vật dâng cúng được chuẩn bị chu đáo bao gồm gà trống, gạo nếp, bát đũa, các bung lúa, vòng cổ, vòng tay, quần áo, khăn, vải, cây nêu...

Trong trang phục quần áo truyền thống gồm áo đen, quần đen, khăn đen vấn quanh đầu, thầy cúng đứng trước bàn thờ đọc bài cúng: Hôm nay bà con trong bản chúng tôi đã chọn được ngày lành tháng tốt, sắp mâm lễ, xin kính mời các vị thần linh, các vị thần thánh, thần núi, thần sông về thụ hưởng đồ lễ này của bà con chúng tôi.

Các vị thần linh đã đến và hưởng thụ rồi, bà con chúng tôi xin các vị thần phù hộ cho mưa thuận gió hòa, cho đồi núi, cây rừng xanh tươi, nguồn nước các khe suối ổn định chảy về phục vụ tưới tiêu cho ruộng đồng, mùa màng bội thu, thóc, ngô, khoai, sắn đầy bồ. Hãy phù hộ không cho xảy ra lũ lụt, xói mòn thiên tai ảnh hưởng đến sản xuất và cuộc sống của bà con trong bản, hãy phù hộ cho ước muốn của bà con dân bản được mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và những điều tốt lành đến với bà con, có sức khỏe, no đủ, hạnh phúc, con cháu được đến trường học...

Đọc lời khấn xong, thầy cúng tung thanh âm dương (khuổng hai) 2 lần. Nếu thanh cúng cùng úp hoặc cùng ngửa thì các thần đã phù hộ cho dân bản theo ý muốn.

Sau lễ khấn thần linh, thầy cúng cầm quả bầu đựng nước dội lên lá chuối và những người dự lễ với quan niệm những giọt nước linh thiêng của thần linh sẽ đáp ứng nguyện vọng của bà con dân bản

Sau lễ khấn thần linh, thầy cúng cầm quả bầu đựng nước dội lên lá chuối, đồng thời vẩy nước vào những người đến dự lễ, với quan niệm rằng, những giọt nước từ quả bầu đó là những giọt nước linh thiêng của thần linh về dự lễ, sẽ thụ lễ và sẽ đáp ứng nguyện vọng của bà con dân bản.

Nghi lễ cầu mưa kết thúc, thầy cúng làm lễ cúng thần thổ địa, mời thần thổ địa về chơi hội, cùng chung vui và phù hộ cho bà con trong bản. Sau lễ khấn, bà con dân bản cùng nô nức chơi các trò chơi, điệu múa, câu hát mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc Khơ Mú, như: kéo co, múa tầm đao, múa tăng bu, ném còn, múa sạp…

Tin, ảnh: THÁI ANH