Ngày 29-9-2022, Nhà hát Tuổi trẻ chính thức ra mắt công chúng yêu nghệ thuật vở kịch Hedda Gabler - tác phẩm được coi là đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của Henrik Ibsen.

Theo kế hoạch dựng vở đặt hàng năm 2022, Nhà hát Tuổi trẻ đã được Cục Nghệ thuật Biểu diễn (Bộ VHTTDL) phê duyệt vở Hedda Gabler với sự đồng hành về truyền thông của Đại sứ quán Na Uy, sự hỗ trợ của Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam, Cục Hợp tác Quốc tế (Bộ VHTTDL), Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam…

Cảnh trong vở kịch "Hedda Gabler"

Hedda Gabler là một thách thức nhưng cũng là một khát khao đối với bất kỳ nhà hát nghệ thuật nào trên thế giới muốn dàn dựng tác phẩm này, bởi ở đó hàm chứa nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc mang tính thời đại, xuyên thời gian. Hàng trăm năm qua cho đến nay, đã có hàng trăm bản diễn khác nhau của các nhà hát trên toàn thế giới vẫn tiếp tục hành trình giải mã kiệt tác của Henrik Ibsen. Bản diễn của Nhà hát Tuổi trẻ lần này được kỳ vọng sẽ cống hiến cho khán giả một tác phẩm có giá trị nghệ thuật lớn, minh chứng cho sức sống và tầm vóc di sản sân khấu này của nhân loại vẫn tiếp tục tỏa sáng lấp lánh trong hơn một trăm năm qua.

Vở kịch Hedda Gabler là tác phẩm đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của Henrik Ibsen, được dàn dựng bởi đạo diễn Nhật Bản Tsuyoshi Sugiyama - một trong những đạo diễn tài năng của sân khấu Nhật Bản đương đại. Ông từng giành được nhiều tình cảm mến mộ của đông đảo công chúng yêu nghệ thuật tại Việt Nam, đặc biệt sau thành công của vở kịch Cậu Vanya (A.P.Chekhov) trình diễn bởi Nhà hát Tuổi trẻ (đoạt Huy chương Vàng Liên hoan Sân khấu Thể nghiệm Quốc tế lần thứ IV - 2019).

Vở diễn quy tụ sự tham gia của các diễn viên tài năng của Nhà hát Tuổi trẻ với hai kíp diễn như: Lương Thu Trang, Hương Thủy, Thanh Sơn, Thu Quỳnh, Chí Huy, Duy Anh, Lệ Quyên, Anh Thơ, Nguyễn Tú, Mạnh Đạt, Thanh Tú…

Cảnh trong vở kịch "Hedda Gabler"

Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ - ông Nguyễn Sĩ Tiến cho biết: “Mặc dù Hedda Gabler đã từng được dàn dựng tại Việt Nam, nhưng với sự hợp tác cùng đạo diễn Tsuyoshi Sugiyama lần này, Nhà hát Tuổi Trẻ muốn mang đến cho khán giả Việt Nam đặc biệt là các bạn trẻ một phiên bản hoàn toàn mới của vở kịch với những thông điệp chưa bao giờ cũ. Đồng thời, chúng tôi cũng có tham vọng sẽ mang Hedda Gabler tham dự “Liên hoan Sân khấu Thể nghiệm Quốc tế” lần thứ V được tổ chức tại Hà Nội vào tháng 11-2022. Đây cũng là một cơ hội quý báu để các nghệ sĩ trẻ của Nhà hát được tiếp cận với tác phẩm văn học nổi tiếng của Na Uy đồng thời được làm việc và học hỏi cùng với đạo diễn tài ba của Nhật Bản, qua đó giúp các em phát huy được hết tài năng và tố chất của mình”.

Hedda Gabler nhân vật chính của câu chuyện kết hôn với một học giả tên là Jørgen Tesman, nhưng cô vẫn tiếp tục sử dụng tên thời con gái của mình. Họ vừa trở về sau tuần trăng mật dài ngày. Vở kịch làm sáng tỏ những vấn đề chung của phụ nữ trong một xã hội do nam giới xây dựng. Hedda phải từ bỏ sự sắp đặt của cuộc sống đời thường… trong khi bản thân cô luôn mong muốn vượt qua nó với những vấn đề không dễ dàng giải quyết. Vì vậy, Hedda Gabler trở thành một vở kịch xuất sắc lay động trái tim khán giả nhiều thập niên, các nhà hát danh tiếng trên thế giới đều muốn dàn dựng vở diễn này.

Không chỉ được ghi nhận như một tác phẩm sân khấu kinh điển mà sức hút xuyên thời gian của Hedda Gabler còn thể hiện ở những giá trị chân chính, mẫu mực có thể tìm thấy trong bất kỳ thời đại nào, dù chuyện kịch chỉ xoay quanh đề tài về hôn nhân gia đình. Sự yêu thương, sự trăn trở, sự cay đắng và cả sự trống rỗng trong tâm hồn con người vào những thời điểm cam go trong đời sống hôn nhân. Nhân vật chính của của vở kịch, mặc dù mong muốn vượt ra khỏi những rào cản mặc định nhưng cô không thể và rơi vào bế tắc.

"Hedda Gabler" là phiên bản hoàn toàn mới của vở kịch với những thông điệp chưa bao giờ cũ

Nói về vở diễn, đạo diễn Tsuyoshi Sugiyama cho biết: “Chúng ta ai cũng một lần trong đời từng ở trong tình trạng hay tâm trạng như rơi xuống vực sâu. Và đó không phải là một nơi có thể dễ dàng thoát ra mà chỉ khiến cho ta thấy ngột ngạt, chán nản, cô đơn, tuyệt vọng, bức bối…, giống như bị hút vào bởi lực hút của hố đen vũ trụ. Các nhân vật xuất hiện trong câu chuyện này đều là những con người bị rơi xuống vực thẳm bởi muôn vàn lý do. Có những người thỏa hiệp một cách vô thức, và khi nhận ra thì đã thấy mình nằm dưới đáy vực; cũng có những người bị đày xuống bởi những định kiến của người đời và xã hội. Tại chính nơi này, họ chiến đấu, nỗ lực để thoát khỏi vực thẳm. Vừa thách thức, đối đầu với số phận bằng lòng dũng cảm, vừa như để thét lên: “Tôi muốn trở lại là tôi, chứ không phải là thứ mà người đời hay xã hội mong muốn”. Là bùng nổ mãnh liệt tìm lại phẩm giá mà mình đã đánh mất… Thông qua “cuộc chiến” này, họ sẽ nhận ra “Điều gì là quan trọng đối với cuộc đời tôi?”, “Tôi sống vì điều gì?”, “Tôi là ai?”, “Tôi muốn trở thành ai?”.

Và để chiến thắng trong trận chiến này, thứ cần nhất là ý chí mạnh mẽ khẳng định: “Tôi sẽ sống như vậy!”. Tôi rất thích câu thành ngữ: “Biết cỏ sắc qua gió lốc” (Gần nghĩa với “Lửa thử vàng, gian nan thử sức” trong tiếng Việt). Ý nghĩa của câu này là ta chỉ có thể biết được ngọn cỏ có vững hay không khi có trận gió mạnh thổi qua, và tương tự, chỉ khi đối diện với khó khăn ta mới hiểu được ý chí mạnh mẽ và chân giá trị của con người. Tôi cảm nhận được ý chí và khát khao mãnh liệt kiên định với phẩm giá và tự tôn của mình từ các nhân vật trong câu chuyện.

Chúng tôi mong rằng tác phẩm này sẽ là cơ hội để khán giả Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ trong khoảng từ 20 - 30 tuổi gặp gỡ được với những điều mới mẻ ngỡ như đã từng ngủ vùi từ sâu thẳm bên trong mình”.

Các đại biểu tặng hoa êkip dàn dựng, nghệ sĩ diễn viên Nhà hát

“Henrik Ibsen là nhà viết kịch Na Uy nổi tiếng trên thế giới. Những vấn đề mà ông đặt ra trong những tác phẩm của mình, dù được sáng tác hàng trăm năm trước, vẫn tiếp tục có ý nghĩa và mang tính thời sự ở thời đại của chúng ta ngày nay. Vì thế, tôi tự hào vì Hedda Gabler - một trong những vở kịch kinh điển của ông được trình diễn trên sân khấu Nhà hát Tuổi trẻ. Tôi tin rằng vở kịch sẽ là một dấu mốc mới trong quan hệ hợp tác về văn hóa giữa Na Uy - Việt Nam - Nhật Bản, đồng thời lan tỏa những giá trị văn học, nghệ thuật tới khán giả Việt Nam và xa hơn nữa”, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam Grete Løchen chia sẻ.

Vở kịch Hedda Gabler của Nhà hát Tuổi trẻ được thực hiện theo quy chuẩn sân khấu Nhật Bản từ khâu tuyển chọn diễn viên, phân tích cảm thụ tác phẩm, chăm chút tỉ mỉ từng hành động, lời thoại, nét mặt, cảm xúc nhân vật, kết hợp với nhiệt huyết, sự sáng tạo mang đậm dấu ấn cá nhân nhằm thể hiện những mâu thuẫn tâm lý vô cùng phức tạp của các tuyến nhân vật.

Vở diễn được đầu tư một cách bài bản từ thiết kế mỹ thuật sân khấu, phục trang, âm nhạc, ánh sáng… Đặc biệt, sân khấu được thiết kế rất độc đáo hình tròn, dốc nghiêng. Các nghệ sĩ biểu diễn không sử dụng micro như thông thường, qua đó, khán giả có thể thấy hết chất giọng và nội lực của các diễn viên. Bên cạnh đó, khán giả nước ngoài cũng có thể hiểu được nội dung vở kịch, thông qua phần phụ đề tiếng Anh được biên tập kỹ lưỡng.

LIÊN HƯƠNG - Ảnh: Nhà hát Tuổi trẻ