Lội suối, băng rừng vượt qua những cung đường ngoằn ngoèo, trơn trượt để đến những bản làng nằm cheo leo, chênh vênh “lưng chừng núi, lưng chừng đồi” hay dưới thung lũng sâu là một công việc đầy khó khăn, vất vả. Dẫu vậy, các “chiến sĩ văn hóa” vẫn luôn nỗ lực, kiên trì bám bản, bám làng để đem những “thước phim” quý báu đến phục vụ bà con nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng chưa có điện lưới quốc gia.

Một buổi chiếu phim lưu động tại Thác Mây, huyện Thạch Thành

Bao nhiêu năm qua, đội ngũ những người chiếu phim lưu động Trung tâm Xúc tiến Du lịch và Văn hóa, Điện ảnh Thanh Hóa (Trung tâm) vẫn âm thầm, miệt mài đến các bản, làng đem lại niềm vui giải trí, nâng cao nhận thức, giúp người dân miền núi phía Tây của tỉnh hòa nhập hơn với những xu hướng phát triển chung của xã hội, giữ gìn và phát huy nét đẹp truyền thống của các dân tộc. Đồng thời, thực hiện “thay đổi nếp nghĩ, cách làm” để vươn lên phát triển kinh tế, chung tay xây dựng đời sống văn hóa ở các thôn, bản… Mỗi buổi chiếu phim là một sự kiện đặc biệt, thu hút đông đảo bà con đến tham gia, tất cả từ già đến trẻ đều háo hức chờ đợi giờ phút chiếu phim, được xem những bộ phim mới, có nội dung hấp dẫn và bổ ích. Với tinh thần không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả các buổi chiếu phim lưu động phục vụ các tầng lớp nhân dân, Trung tâm đã đưa hoạt động điện ảnh ngày càng đi vào chiều sâu, đồng thời khẳng định việc chiếu phim lưu động vẫn là hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng quan trọng, tạo được “chỗ đứng” trong lòng khán giả. Trong năm 2024, Trung tâm đã thực hiện 1.450 buổi chiếu phim, đạt 100%; tổ chức 12 đợt phim, tuần phim tuyên truyền các nhiệm vụ chính trị, các ngày lễ kỷ niệm lớn của tỉnh, của đất nước phục vụ nhân dân các dân tộc trong tỉnh, đặc biệt là 11 huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa, chú trọng các xã, thôn, bản chưa có điện lưới quốc gia và các xã thuộc các huyện ven biển, hải đảo, thu hút 725 nghìn nghìn lượt xem. Trung tâm còn biên tập, dựng, lồng tiếng dân tộc vào phim 10/10 chương trình, đạt 100% kế hoạch năm. Trong quý I, năm 2025 Trung tâm đã tổ chức 346 buổi chiếu phim tại các thôn, bản của 11 huyện miền núi, thu hút 86.500 lượt người xem.

Những bộ phim được chiếu không chỉ phục vụ nhu cầu giải trí mà còn có tính giáo dục cao. Những bộ phim tài liệu về Bác Hồ, ca ngợi tinh thần yêu nước, đoàn kết dân tộc, bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng, phòng chống dịch bệnh... luôn được bà con đón nhận nồng nhiệt. Ngoài ra, nhiều bộ phim tài liệu kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, của tỉnh, phim về các nhân vật lịch sử của dân tộc; phim thiếu nhi; nội dung tuyên truyền chủ yếu là những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, văn hóa, lịch sử; giới thiệu gương người tốt việc tốt; giới thiệu đất nước - con người Việt Nam... cũng được truyền tải đến bà con. Những bộ phim về văn hóa dân gian, đời sống sinh hoạt của các dân tộc thiểu số đã giúp bà con thêm hiểu và trân trọng giá trị văn hóa của dân tộc mình. Câu chuyện trong phim là lời nhắc nhớ về những phong tục tập quán tốt đẹp, giúp gắn kết các thế hệ trong cộng đồng và giữ gìn bản sắc dân tộc.

Trên đường cõng phim về bản

Nhìn vào con số thống kê số buổi chiếu phim hằng quý, hằng năm, có thể thấy bước chân của các “chiến sĩ” chiếu phim lưu động đã in trên hàng nghìn km đường thôn bản, làng xã. Đội chiếu phim lưu động qua thôn bản, làng xã nào cũng mang văn hóa, ánh sáng của Đảng tới đó. Hết tháng này đến tháng khác, năm cũ qua đi, năm mới đến, công việc của họ cứ đều đặn, lặng lẽ và bền bỉ như thế! Trong màn đêm sâu thẳm của núi rừng, trên gương mặt người làm nghề chiếu phim lưu động, những vết nhăn ngày càng hằn sâu theo năm tháng nhưng nụ cười luôn thường trực trên môi. Dù khó khăn, vất vả đến đâu, phần thưởng cao quý nhất đối với mỗi “chiến sĩ” chiếu phim lưu động miền núi, vùng cao là được đồng bào trân trọng, yêu quý “đến dân mến, ở dân thương, đi dân nhớ”.

Tâm sự về chuyện nghề, anh Vũ Đình Bộ, Đội trưởng Đội chiếu phim số 2 chia sẻ: “Bén duyên với nghề Chiếu bóng từ năm 1986, khi ấy, điện lưới quốc gia mới chỉ đến một số vùng trung tâm, những loại hình giải trí hiện đại là điều vô cùng xa xỉ, chiếu bóng được ví như món ăn tinh thần của người dân vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn và vùng chưa có điện lưới quốc gia. Tùy vào điều kiện đường sá đi lại, thời tiết nên việc “cõng phim lên bản” tốn rất nhiều thời gian. Chúng tôi từ “ăn cùng”, “ở cùng”, “làm cùng” và cả “ngủ cùng” bà con. Họ nghèo về vật chất nhưng giàu tình cảm, điều đó khiến chúng tôi rất cảm động. Cứ đi và cứ làm... nhìn những đôi mắt chăm chú, nụ cười lạc quan hướng về màn ảnh của bà con tại các thôn, bản là động lực để chúng tôi thêm yêu, thêm quý nghề chiếu phim lưu động còn nhiều khó khăn này”.

Mặc dù hiện nay, công nghệ thông tin phát triển, người dân đã được tiếp cận với nhiều kênh thông tin khác nhau nhưng những bộ phim, video của các Đội chiếu phim lưu động Trung tâm Xúc tiến Du lịch và Văn hóa, Điện ảnh Thanh Hóa vẫn là kênh tuyên truyền chính thống và hiệu quả đến bà con nhân dân. Trung tâm có 4 Đội chiếu phim lưu động (trong đó, 3 Đội phục vụ nhân dân tại các huyện miền núi, vùng cao và 1 Đội phục vụ các huyện ven biển, hải đảo). Hằng tháng, mỗi đội sẽ thực hiện trung bình từ 24 đến 32 buổi chiếu phim phục vụ hàng chục nghìn lượt người xem. Để duy trì được các Đội Chiếu phim lưu động và mang lại hiệu quả hoạt động thực sự, Trung tâm đã có nhiều sáng tạo và cách làm mới trong thực hiện nhiệm vụ. Đặc biệt là đầu tư máy chiếu phim kỹ thuật số hiện đại, đồng bộ, đồng thời mua sắm thêm máy phát điện... Cùng với đó, Trung tâm cũng tích cực phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tuyên truyền, như: Phòng Văn hóa và Thông tin (nay là Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin), Trung tâm Văn hóa, Thông tin, Thể thao và Du lịch của các huyện, UBND các xã nơi tổ chức chiếu phim lưu động... để bố trí địa điểm, các bộ phim phù hợp với địa phương phục vụ bà con. Đồng thời, cùng với việc liên tục cập nhật những bộ phim mới, có ý nghĩa xã hội và mang nội dung giáo dục cao, Trung tâm còn kết hợp lồng thêm tiếng dân tộc như Thái, Mường, Mông, Dao... vào trong phim để phục vụ bà con dân tộc thiểu số.

Để mang “ánh sáng” văn hóa đến các thôn, bản, làng xa xôi, hẻo lánh, những thành viên của Đội chiếu phim lưu động thuộc Trung Trung tâm Xúc tiến Du lịch và Văn hóa, Điện ảnh Thanh Hóa đã âm thầm vượt qua biết bao con đường trắc trở nhiều gian nan, thử thách để đem những thước phim phục vụ bà con miền núi, vùng cao; qua đó, không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh thần của người dân mà còn phục vụ đắc lực nhiệm vụ chính trị cũng như việc phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

 Bài và ảnh: LÊ HƯỜNG

Nguồn: Tạp chí VHNT số 606, tháng 5-2025