Ngân dài “Tiếng chuông Trấn Vũ” qua sản phẩm du lịch đêm

Đền Quán Thánh với những giá trị lịch sử, từ lâu đã trở thành nơi gửi gắm niềm tin tâm linh của nhiều người dân Thủ đô. Đồng thời, là điểm đến du lịch hấp dẫn khi ghé thăm Hà Nội. Di tích này tiếp tục có bước chuyển mình đáng kinh ngạc khi hướng tới khai thác chương trình du lịch đêm hoàn toàn mới vào tháng 8 năm nay.

Các diễn viên Nhà hát Tuồng Việt Nam khuấy động không khí sân khấu với những động tác uyển chuyển

Sản phẩm du lịch đêm Tiếng chuông Trấn Vũ - Chạm vào linh thiêng, Sống cùng huyền thoại tại đền Quán Thánh đã nhận được sự ủng hộ tích cực từ công chúng trong 2 ngày ra mắt 28 và 29/5 vừa qua. Chương trình này là sự kết hợp giữa nghệ thuật trình diễn và tham quan trải nghiệm được thực hiện dưới đôi bàn tay của đạo diễn Ninh Quang Trường, phối hợp với Trung tâm Xúc tiến Quảng bá Di sản Văn hóa phi pật thể Việt Nam. Đây là lần đầu tiên sản phẩm du lịch này được thí điểm tổ chức tại Di tích quốc gia đặc biệt đền Quán Thánh.

Màn múa sắc phong trong trang phục giao lĩnh thời Lê Trung Hưng

Trầm mình với tiếng chuông tỉnh thức tâm linh

“Gió đưa canh trúc la đà/Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương”. Tiếng chuông mang âm vị ca dao vang lên từ ngôi đền thiêng thờ Huyền Thiên Trấn Vũ, tự bao đời nay đã trở thành âm thanh gần gũi, quen thuộc với mỗi người dân sống quanh khu vực lân cận Hồ Tây. Tiếng chuông ấy cũng để lại trong lòng đạo diễn Ninh Quang Trường - biên kịch, đạo diễn chương trình tour nhiều cảm xúc đặc biệt. Từ đó, anh Trường như được tiếp thêm ý tưởng cho kịch bản trong sản phẩm du lịch mới của quận Ba Đình. Theo lí giải của đạo diễn, không chỉ báo hiệu thời gian, tiếng chuông từ ngôi đền Quán Thánh còn mang ý nghĩa sâu sắc về sự thức tỉnh tâm linh. Để rồi, xua tan bóng tối và tà khí, mang đến ánh sáng và hy vọng, sự an lạc trong tâm hồn mỗi con người. Công chúng Thủ đô cùng nhiều du khách trong và ngoài nước sẽ cùng tìm thấy cảm giác hòa mình vào tiếng chuông ấy trong chương trình du lịch đêm Tiếng chuông Trấn Vũ - Chạm vào linh thiêng, Sống cùng huyền thoại.

Chương trình đưa khán giả đi qua nhiều cung bậc cảm xúc qua 2 phần thể hiện. Phần đầu tiên là tiết mục biểu diễn thực cảnh với thời lượng 45 phút. Du khách như hòa mình vào không khí lễ hội truyền thống qua hình ảnh đoàn rước, nghi thức dâng chúc văn, tuồng tích ca ngợi công lao Huyền Thiên Trấn Vũ, được tái hiện bằng hình thức sân khấu hóa. Tiếp đến là phần 2 với hoạt động tham quan không gian ngoài trời và trong điện thờ. Thông qua các hoạt động, mỗi người sẽ được khám phá, giải mã những câu chuyện lịch sử gắn với ngôi đền, cũng như khu vực Hồ Tây. Đó là đôi đèn đồng trùng sinh, chiếc khánh đồng được thờ trong đền. Đặc biệt là pho tượng Huyền Thiên Trấn Vũ - được công nhận là Bảo vật quốc gia, đại diện cho kỹ thuật tinh xảo của làng nghề đúc đồng Ngũ Xã nói riêng và nghệ thuật đúc đồng Việt Nam thế kỷ 17 nói chung. Hay 7 cây muỗm trồng ở sân đền theo trận đồ Bắc Đẩu Thất tinh, nhằm ngưng tụ năng lượng tích cực. Bí ẩn về vùng đất mang tên Trúc Bạch với làng nghề dệt lụa, cùng câu chuyện về các cung nữ dưới thời Chúa Trịnh cũng được hé lộ trong chuyến tham quan.

NSƯT Lộc Huyền xuất thần với màn tái hiện thần tích của Thánh Trấn Vũ

Tái hiện trang sử đầy sống động

Theo lịch sử địa phương, cứ đến ngày mùng 3, mùng 7 âm lịch hằng tháng, mùng 3/3, mùng 9/9 âm lịch hằng năm, người dân làng Yên Quang xưa nay là phường Quán Thánh (quận Ba Đình) đều tổ chức các nghi thức tế lễ long trọng, nhằm tưởng nhớ, tri ân công lao của Đức Huyền Thiên Trấn Vũ. Nghi thức ấy được tái hiện bằng hình thức sân khấu hóa ngay trước mắt khán giả đầy thành kính, trang nghiêm và cũng giàu tính thẩm mỹ. Bên cạnh sự đầu tư chỉn chu về những trang phục như: áo giao lĩnh thời Lê Trung hưng trong màn múa dâng sắc phong, áo ngũ thân thời Nguyễn trong màn múa dâng lễ vật, người xem còn ấn tượng với sự xuất hiện của các nghệ sĩ từ Nhà hát Tuồng Việt Nam. NSƯT Lộc Huyền và nghệ sĩ Mạnh Linh vào vai người kể chuyện, kể lại các tích của Thánh bằng những câu hát Tuồng. Cùng những đường múa kiếm uyển chuyển, giọng hát đầy nội lực, hào hùng của 2 nghệ sĩ đã khiến cho những chiến tích hiển hách của Thánh Trấn Vũ hiện lên thật sống động. Theo đó, trong truyền thuyết dân gian Việt Nam, Huyền Thiên Trấn Vũ có công giúp An Dương Vương tiêu diệt kê tinh quấy rối khi xây thành Cổ Loa. Ông cũng từng diệt trừ hồ li tinh chín đuôi trong chuyến du ngoạn Hồ Tây. Lồng ghép nghệ thuật Tuồng vào chương trình biểu diễn, theo đạo diễn Ninh Quang Trường, đó không phải sự lựa chọn ngẫu nhiên. Bởi Tuồng là loại hình hội tụ tính chuẩn mực rất cao, được sử dụng trong nhiều lễ tiết trang trọng trong lịch sử. Đồng thời, Tuồng cũng phô diễn mạnh mẽ tính chất sử thi. Vì vậy, chọn Tuồng để trình diễn các giai thoại, thần tích về Thánh là phù hợp nhất. Đồng thời, không lựa chọn diễn viên vào vai Thánh, mà chỉ để diễn viên làm người dẫn chuyện, anh Trường chia sẻ, là vì rất khó để có thể tìm kiếm một người thực tái hiện được sự uy linh của Thánh. Cùng với đó, khán giả sau khi được nghe kể Thánh, sẽ được diện kiến, chiêm bái dung nhan của Thánh qua bức tượng đồng bên trong cung cấm.

Du khách nghiêng mình kính cẩn trước pho tượng đồng Huyền Thiên Trấn Vũ linh thiêng

Tour đêm không chỉ tạo ra chiều sâu văn hóa khi tổng hòa được các di sản văn hóa phi vật và vật thể xoay quanh tín ngưỡng thờ Huyền Thiên Trấn Vũ, mà tạo ra chiều rộng trong sự liên kết với văn hóa của cả một vùng Hồ Tây rộng lớn. Minh chứng cho điều này là điệu múa “Cung nữ dệt lụa” gắn với giai thoại vào thế kỷ 18. Hồ Trúc Bạch, nằm giáp đền Quán Thánh, vốn là một phần của Hồ Tây. Nơi đây thuộc địa phận làng Trúc Yên xưa, nổi tiếng với nghề làm mành trúc. Người dân trong làng thường trồng trúc làm nguyên liệu sản xuất. Làng lại có nghề dệt lụa, nên cũng thường được gọi là làng Trúc Bạch. “Bạch” trong chữ Hán có nghĩa là lụa. Nghề dệt lụa Làng Trúc Bạch thường gắn liền với các cung vua, phủ chúa. Vào thế kỷ 18, Chúa Trịnh Giang nổi tiếng là vị chúa hưởng lạc, có nhiều cung tần, mỹ nữ. Thấy vùng ven hồ yên tĩnh, thắng cảnh đẹp, ông đã lập ra một tòa biệt viện có tên là Trúc Lâm Viện và đưa các cung nữ ra đây hành lạc. Chỉ được mấy năm, Trúc Lâm Viện trở thành một lãnh cung giam giữ các nàng. Các cung nữ chỉ được ban cho một ít tơ tằm, khung cửi, làm kế sinh nhai. Với bàn tay khéo léo, các cô gái bất hạnh đã dệt nên những thước vải lụa bóng bẩy và nổi tiếng khắp vùng. Người xưa cũng truyền lại câu ca dao rằng: “Lụa làng Trúc vừa thanh vừa bóng/May áo chàng cùng sóng áo em/Chữ tình gắn với chữ duyên/Xin đừng thay áo mà quên lời nguyền”. Điệu múa được trình bày bởi các diễn viên hóa thân thành cung nữ năm xưa, tái hiện lại khung cảnh u sầu, nhưng cũng thật trữ tình bên rặng trúc mới được tái tạo lại, nép bên đền Quán Thánh.

Sau khi có những trải nghiệm thú vị, ông Nguyễn Tiến Đạt, Giám đốc Công ty AZA Travel, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Nội đánh giá rất cao về sự sáng tạo của đội ngũ thực hiện chương trình. Ông Đạt cho biết thêm, bản thân đền Quán Thánh đã là một điểm rất thu hút khách du lịch vào ban ngày. Vào buổi tối, kết hợp với những câu chuyện lịch sử được kể lại bằng những phần trình diễn đầy lung linh, huyền ảo, chắc chắn sẽ thu hút khách du lịch khi đưa vào khai thác chính thức. Nhờ vậy, khách du lịch sẽ có thêm một lựa chọn nữa trong chuyến du lịch Hà Nội về đêm, bên cạnh những sản phẩm du lịch đêm đã thành công trước đó tại Nhà tù Hỏa Lò, Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám…