Sở Y tế tỉnh Điện Biên tổ chức tập huấn triển khai Luật phòng, chống mua bán người năm 2024 và công tác hỗ trợ nạn nhân trêm địa bàn tỉnh

Điện Biên là tỉnh miền núi, biên giới phía Tây Bắc của Tổ quốc, có diện tích tự nhiên 9.562,9km², có chung đường biên giới với 2 quốc gia Lào và Trung Quốc dài 455,573km (đường biên giới với Lào 414,712km; đường biên giới với Trung Quốc 40,861km). Trên tuyến biên giới Việt - Lào, có cửa khẩu quốc tế Tây Trang và cửa khẩu quốc gia Huổi Puốc; trên tuyến biên giới Việt -Trung, có lối mở A Pa Chải nối với huyện Giang Thành, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Tỉnh có 42 xã, 3 phường. Dân số của tỉnh năm 2024 trên 656 nghìn người; gồm 19 dân tộc, trong đó: dân tộc Kinh 17,38%; dân tộc thiểu số chiếm 82,62%.

Giai đoạn 2021-2025, UBND tỉnh xác định phòng, chống mua bán người là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, thường xuyên và lâu dài, phải thực hiện mọi nơi, mọi lúc, trên các lĩnh vực, địa bàn, có trọng tâm, trọng điểm, với mục tiêu cao nhất là “bảo vệ an ninh con người”, lấy người dân làm trung tâm của công tác bảo vệ. UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo các cấp, các ngành tăng cường phối hợp triển khai các hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức cho người dân, góp phần đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn xã hội và tính mạng cho nhân dân; triển khai các hoạt động hưởng ứng “Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người” và “Ngày thế giới phòng, chống mua bán người 30/7” nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, các đoàn thể, tổ chức xã hội để chủ động phòng ngừa và tích cực tham gia đấu tranh chống tội phạm mua bán người và hỗ trợ nạn nhân trên địa bàn.

UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo các cấp, các ngành quan tâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống mua bán người với hình thức đa dạng, thiết thực, phù hợp với các đối tượng; nội dung truyền thông thường tập trung vào giáo dục cho mọi công dân ý thức được thủ đoạn của tội phạm, hậu quả gây ra cho nạn nhân và xã hội và nâng cao cảnh giác trong các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là người dân vùng sâu, vùng xa, trình độ hiểu biết còn thấp để đề phòng và kịp thời phát hiện tố giác hoạt động của bọn tội phạm với các cơ quan bảo vệ pháp luật; tích cực hợp tác quốc tế trong phòng, chống mua bán người, trong đó, triển khai thực hiện có hiệu  quả các công ước, văn kiện quốc tế liên quan đến phòng, chống mua bán người mà Việt Nam gia nhập; phối hợp, trao đổi thông tin với các tổ chức quốc tế liên quan, lực lượng chức năng các nước láng giềng, để hỗ trợ nhau trong công cuộc đẩy lùi tội phạm mua bán người. Cụ thể:

Lực lượng Công an phối hợp với các đơn vị chức năng tổ chức 4.401 buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho 193.210 lượt người (đối tượng tuyên truyền chủ yếu là phụ nữ, trẻ em, học sinh, sinh viên) trong đó tuyên truyền lưu động 1.351 buổi với các nội dung đa dạng như: tuyên truyền, giáo dục pháp luật liên quan đến phòng, chống mua bán người; phương thức thủ đoạn, địa bàn trọng điểm của tội phạm mua bán người, thông tin về quyền của nạn nhân; các hoạt động hỗ trợ, tư vấn, tiếp nhận thông tin dành cho nạn nhân, đối tượng có nguy cơ cao trở thành nạn nhân…, Truyền thông tại các hộ gia đình, tổ nhóm 873 buổi, tuyên truyền các hội nghị hội thảo 9 buổi, tuyên truyền qua phương tiện thông tin đại chúng 2.114 lượt, 53 bài viết, video trên fanpage Facebook qua các buổi tuyên truyền phục vụ tốt cho công tác giáo dục pháp luật và răn đe, giáo dục, phòng ngừa tội phạm nói chung, tội phạm mua bán người nói riêng.

Đài phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Điện Biên Phủ tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh về  Đường dây nóng 18001567, 111 phòng, chống mua bán người; tuyên truyền trực tiếp cho trên 30.000 lượt học sinh, phụ huynh học sinh các xã vùng sâu, vùng xa. 

Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Y tế thường xuyên phối hợp với các cấp các ngành trong công tác tham mưu triển khai thực hiện, công tác phối hợp liên ngành hỗ trợ nạn nhân; phối hợp với Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh triển khai thực hiện Dự án “An toàn và lành mạnh: Chấm dứt tình trạng trẻ em bị mua bán và bị lạm dụng sức lao động tại tỉnh Điện Biên giai đoạn 2022 - 2023 và 2025 - 2028; xây dựng “Mô hình điểm về phòng, chống mua bán người” tại các xã thuộc 3 huyện Mường Ảng, Tuần Giáo, Điện Biên Đông (cũ), trong đó, chú trọng triển khai các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức cho người dân về phòng, chống mua bán người và và một số hoạt động hỗ trợ sinh kế cho nạn nhân tại các huyện thuộc Dự án.

Sở Tư pháp duy trì hoạt động của 110 Câu lạc bộ pháp luật trên địa bàn; thực hiện các buổi sinh hoạt phổ biến các quy định của pháp luật, trong đó có pháp luật về phòng, chống mua bán người thu hút trên 5.000 lượt người tham dự; in ấn, phát hành 5 bộ tài liệu về phòng, chống tội phạm, phòng, chống tệ nạn xã hội; biên soạn và cấp phát trên 10.000 tờ gấp pháp luật, 2.450 cuốn bản tin Tư pháp, 1.688 đầu sách pháp luật phục vụ cho công tác tuyên truyền các quy định của pháp luật về phòng, chống mua bán người; 188 đĩa DVD có nội dung tuyên truyền phòng, chống tội phạm ma túy, mua bán người; thực hiện biên tập, xuất bản ấn phẩm Bản tin Tư pháp hằng quý, năm với 4.550 cuốn để cấp phát cho các thành viên Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh, báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, Tủ sách pháp luật cấp xã và các sở, ban, ngành, đoàn thể, các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh; tổ chức 4 đợt tuyên truyền, phổ biến pháp luật lưu động về phòng, chống ma túy, mua bán người, mại dâm, tảo hôn,... tại địa bàn các huyện Điện Biên, Điện Biên Đông và Mường Ảng (cũ) với 2.021 lượt người tham dự, qua đó đã góp phần nâng cao sự hiểu biết, ý thức chấp hành pháp luật, chủ động phòng tránh tệ nạn xã hội thâm nhập vào đời sống xã hội, góp phần đảm bảo an ninh trật tự tại địa bàn cơ sở.

Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh đã chỉ đạo các cấp hội đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền với phương châm, phương hướng về cơ sở; lồng ghép được nội dung tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn lừa gạt phụ nữ, trẻ em của các đối tượng phạm tội và cách phòng, chống tội phạm mua bán người trong các buổi sinh hoạt câu lạc bộ, giao lưu văn hóa văn nghệ, hội thi... duy trì các loại hình câu lạc bộ như: “Phòng, chống tội phạm”; “Phòng, chống tệ nạn xã hội”; “Phụ nữ với pháp luật”; “Phòng, chống bạo lực gia đình”; “Phòng, chống HIV/AIDS ; “Tín dụng, tiết kiệm và xây dựng gia đình hạnh phúc”, triển tổ chức sự kiện truyền thông Bữa sáng ruy băng trắng với chủ đề “Chung tay tăng quyền năng sinh kế của phụ nữ nhằm thúc đẩy quyền và phòng ngừa di cư mất an toàn, mua bán người” phổ biến hoạt động của Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em (Tổng đài 111).

Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đã chủ động phối hợp với chính quyền địa phương các xã biên giới đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Bộ Luật Hình sự, Luật Phòng, chống mua bán người, tuyên truyền, phổ biến pháp luật tại 29/29 xã biên giới với 1.505 buổi /44.220 lượt người tham gia. Qua đó giúp đồng bào dân tộc trên địa bàn, khu vực biên giới hiểu rõ phương thức, thủ đoạn các đối tượng thường sử dụng để lừa gạt, lôi kéo phụ nữ, trẻ em bán ra nước ngoài, hậu quả, tác hại của tệ nạn mua bán người. Từ đó nâng cao nhận thức cho quần chúng nhân dân, chủ động phòng ngừa và tích cực tham gia phát hiện, đấu tranh, tố giác tội phạm.

Hằng năm, hưởng ứng “Ngày thế giới phòng, chống mua bán người” và “Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người 30/7 các sở, ngành trên địa bàn tỉnh đã đẩy mạnh tổ chức các hoạt động tuyên truyền về công tác phòng chống mua bán người, trong đó, nội dung truyền thông tập trung vào các âm mưu, thủ đoạn của tội phạm mua bán người, nhất là mua bán người vì mục đích mại dâm, cưỡng bức lao động, mua bán người thông qua tổ chức đưa người đi lao động ở nước ngoài, mua bán nội tạng, mang thai hộ vì mục đích thương mại; chính sách, pháp luật, chế độ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về; các mô hình hỗ trợ nạn nhân có hiệu quả; nội dung Công ước ASEAN về phòng, chống mua bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em; số điện thoại 111... Qua đó, tạo sự lan tỏa tích cực trong toàn xã hội, giúp nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật, nêu cao tinh thần cảnh giác cho người dân, đấu tranh phòng ngừa, loại trừ nguyên nhân, điều kiện, nguy cơ có thể làm phát sinh tội phạm mua bán người từ cơ sở.

Giai đoạn 2021-2024, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã tăng cường phối hợp với các Tổ chức phi chính phủ đóng trên địa bàn tỉnh triển khai các hoạt động truyền thông, hỗ trợ nạn nhân. Đặc biệt là Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh tại Việt Nam triển khai thực hiện các hoạt động của Dự án “An toàn và lành mạnh: Chấm dứt tình trạng trẻ em bị mua bán và bị lạm dụng sức lao động tại tỉnh Điện Biên” đã mang lại hiệu quả tích cực, số lượng các trường hợp là nạn nhân, nghi ngờ là nạn nhân bị mua bán được nhận hỗ trợ ngày một tăng, số trẻ em có hoàn  cảnh khó khăn và gia đình khó khăn được hỗ trợ đi học và hỗ trợ học nghề, làm nhà,  hỗ trợ sinh kế… cho những hoàn cảnh khó khăn tại các huyện ngày càng tăng. Thông qua các hoạt động truyền thông mà Dự án tăng cường nâng cao nhận thức cho người dân tại các địa bàn dự án về âm mưu, thủ đoạn của tội phạm mua bán người, chính sách, pháp luật, chế độ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về; các mô hình hỗ trợ nạn nhân có hiệu quả, số điện thoại 111 - Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em... giúp nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật, nêu cao tinh thần cảnh giác cho người dân, đấu tranh phòng ngừa, loại trừ nguyên nhân, điều kiện, nguy cơ có thể làm phát sinh tội phạm mua bán người từ cơ sở, cụ thể: Năm 2021, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh hỗ trợ nhu cầu thiết yếu ban đầu, chăm sóc y tế, tư vấn tâm lý, pháp lý cho 3 nạn nhân; hỗ trợ và đưa 1 nạn nhân trở về địa phương tái hòa nhập cộng đồng (kinh phí 10 triệu đồng). Hỗ trợ sinh kế cho nạn nhân: hỗ trợ 1 con bò giống cho 1 nạn nhân, trợ cấp số tiền 300.000 đồng/tháng, giúp nạn nhân phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng; hỗ trợ xây dựng nhà mới và đồ dùng cho 1 nạn nhân (trong đó làm nhà 70 triệu đồng và 5 triệu mua đồ dùng sinh hoạt). Năm 2022, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh hỗ trợ đưa 1 nạn nhân đi học văn hóa và học nghề làm tóc tại Hà Nội tổng chi phí 45 triệu đồng; thăm hỏi và tặng quà cho 2 nạn nhân, 1 triệu đồng; hỗ trợ sinh kế cho 3 nạn nhân, tổng số tiền hỗ trợ là 102 triệu đồng, trong đó hỗ trợ dinh dưỡng cho con của 2 nạn nhân mức 500.000đồng/tháng/người; 1 con bò giống cho 1 nạn nhân, trị giá 15 triệu đồng; hỗ trợ làm nhà ở cho 1 nạn nhân, trị giá 70 triệu đồng, hỗ trợ 5 triệu đồng cho nạn nhân mua đồ dùng gia đình, giúp nạn nhân ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế, tái hoà nhập cộng đồng. Năm 2023, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh hỗ trợ ban đầu cho 3 nạn nhân bị mua bán trở về từ những năm trước thuộc huyện Điện  Biên Đông(cũ), với tổng số tiền 18 triệu đồng; hỗ trợ xây nhà cho 1 nạn nhân thuộc huyện Điện Biên Đông (cũ) 75 triệu đồng (trong đó làm nhà 70 triệu đồng và 5 triệu mua đồ dùng sinh hoạt). Năm 2024: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Tổ chức Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh hỗ trợ cho 3 nạn nhân bị mua bán trở về từ những năm trước thuộc huyện Điện Biên Đông (cũ), với tổng số tiền 92.400.000 đồng, trong đó hỗ trợ sinh hoạt phí là 17.400.000 đồng; hỗ trợ xây nhà 75.000.000đồng (trong đó làm nhà 70.000.000 đồng và 5.000.000 đồng mua đồ dùng sinh hoạt). Công an tỉnh; Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Tổ chức Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh tại Việt Nam hỗ trợ các nhu cầu thiết yếu ban đầu từ khi giải cứu đến khi trở về đoàn tụ với gia đình theo nguyện vọng cho 39 trường hợp bị mua bán trở về (trong đó có 34 trường hợp được cấp Giấy xác nhận là nạn nhân bị mua bán trở về, 2 trường hợp đang trong quá trình điều tra xác minh); hỗ trợ học nghề cho 3 trường hợp nghi bị mua bán trở về, tổng kinh phí hỗ trợ 88.880.000 đồng (hỗ trợ chi phí học nghề, hỗ trợ tiền thuê nhà, hỗ trợ tiền ăn, sinh hoạt...).

Trong thời gian tới, dự báo tình hình hoạt động của tội phạm mua bán người trên địa bàn tỉnh Điện Biên vẫn còn diễn biến phức tạp và khó lường, hiện tượng di cư trái phép ra nước ngoài lao động (Trung Quốc, Campuchia,  Mianma...) vẫn còn xảy ra, tiềm ẩn nguy cơ bị mua bán người. Để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống mua bán người và hỗ trợ nạn  nhân giai đoạn 2026-2030, tỉnh Điện Biên tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm, cụ thể như sau:

 Chỉ đạo triển khai hướng dẫn thi hành Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 và Nghị định số 162/2025/NĐ- CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng, chống mua bán người. Phối hợp với các ngành liên quan kiểm tra giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về công tác hỗ trợ nạn nhân trên địa bàn tỉnh. Tham mưu triển khai xây dựng Nghị quyết về quy định mức chi cho công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán. Phối hợp với Tổ chức Trẻ em Rồng Xanh triển khai thực hiện “Dự án An toàn và lành mạnh: Chấm dứt tình trạng trẻ em bị mua bán và bị lạm dụng sức lao động tỉnh Điện Biên” giai đoạn 2024-2028 do tổ chức Blue Dragon International tại Việt Nam tài trợ tại tỉnh Điện Biên. Huy động các nguồn kinh phí khác từ các tổ chức xã hội, cá nhân tham gia thực hiện công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán…

Bài và ảnh: TRIỆU MẠO

Nguồn: Tạp chí VHNT số 622, tháng 10-2025