Biểu diễn miễn phí từ ngày 24 đến 31-12, “Sắc - ấn ngọc Nam phương” được Sở VHTT TP.HCM chỉ đạo Nhà hát Nghệ thuật hát bội TP.HCM thực hiện nhằm tăng cường công tác bảo tồn, phát huy giá trị của nghệ thuật truyền thống, phục vụ nhân dân, đồng thời xây dựng một chương trình đặc biệt về hát bội gắn với du lịch văn hóa.

Cảnh trong "Sắc- ấn ngọc phương Nam"

Dự án nghệ thuật Sắc - ấn ngọc Nam phương giới thiệu những đặc trưng, bản sắc văn hóa của vùng đất phương Nam và tinh hoa của nghệ thuật hát bội, một loại hình nghệ thuật dân tộc lâu đời trong kho tàng nghệ thuật truyền thống tại Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng. Qua đó, gửi gắm thông điệp về trách nhiệm tiếp nối truyền thống, gìn giữ những “bảo vật” văn hóa và phát huy giá trị tinh hoa của loại hình nghệ thuật diễn xướng có truyền thống lâu đời này.

Sắc - ấn ngọc Nam phương được xây dựng theo hướng kết hợp nhiều loại hình biểu diễn từ hóa trang, múa, xiếc và trình diễn âm nhạc cùng các thủ pháp dàn dựng sân khấu... phụ trợ cho nghệ thuật trung tâm là hát bội, qua đó giúp loại hình nghệ thuật cổ truyền này trở nên gần gũi, dễ tiếp cận hơn với khán giả, nhất là giới trẻ trong bối cảnh đời sống đương đại. Cách tiếp cận mới cũng mở ra khả năng tổ chức biểu diễn định kỳ tại các không gian cố định trong thành phố, góp phần đưa hát bội - một loại hình nghệ thuật diễn xướng lâu đời- trở lại đời sống văn hóa đô thị.

Tái hiện lớp diễn "Tạ Ôn Đình chém Tá"

Nội dung chính của Sắc - ấn ngọc Nam phương là hành trình đưa khán giả ngược dòng tìm về với các giai đoạn thăng trầm của hát Bội trong tiến trình lịch sử dân tộc, thông qua câu chuyện ở một gia đình có truyền thống về hát bội. Ông nội luôn đau đáu, xót xa khi thời vàng son tiếng trống chầu từng làm rộn rã bao người mà nay lạc lõng, tắt dần theo năm tháng. Còn cô cháu gái mỗi ngày tập điệu bộ hát bội nhưng vẫn bị quyến rũ bởi những giai điệu sôi động, thời thượng. Trong khi ông nội bảo hát bội xưa rực rỡ cung đình, được xem như ngọc quý thì các cháu thắc mắc sao nay hát bội xuất hiện ở đình làng, trôi nổi trong dân gian? Để trả lời câu hỏi người trẻ, ông nội đã dẫn các cháu ngược về buổi xa xưa của hát bội.

Theo chân họ, khán giả được trở lại với hành trình lan tỏa của hát bội từ trong cung đình đến sân đình và vươn ra thế giới, gợi nhắc dấu mốc nghệ thuật hát bội Việt Nam từng xuất hiện tại đấu xảo quốc tế ở Paris (Pháp) cuối thế kỷ XIX... Khán giả được thưởng thức không gian lễ hội Kỳ Yên lung linh, kỳ bí - nơi hội tụ những lớp diễn đặc sắc, nghi thức truyền thống và bản sắc riêng có của hát bội, múa lân, múa bóng rỗi, xiếc, các trò chơi dân gian… Cùng với đó là trích đoạn mang dấu ấn hát bội kinh điển Ôn Đình chém Tá, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo, Ông già cõng vợ đi xem hội... Từng đường roi, ánh mắt, tiếng trống, lời ca… hòa quyện, tạo nên một trải nghiệm trọn vẹn dành cho những ai yêu và muốn chạm gần hơn đến nghệ thuật sân khấu cổ truyền... Phần cuối Sắc- ấn ngọc Nam phương là sự chuyển biến nhận thức của thế hệ trẻ, khi người cháu hóa thân qua các tích tuồng, từ đó nhận ra giá trị tinh hoa và trách nhiệm tiếp nối di sản. Hát bội rất cần sự nối tiếp của người trẻ, vì vậy họ cần được chỉ bảo, dìu dắt để được trao truyền ngọc nghề. Đồng thời, người đi trước cũng không nên quá định kiến, khắt khe khi người trẻ có cách làm hát bội theo quan điểm, suy nghĩ của họ.

Trích đoạn "Ông già cõng vợ đi xem hội"

Sắc - ấn ngọc Nam phương có sự góp mặt của hơn 60 nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công hát bội cùng đội ngũ diễn viên múa, xiếc... Hiện, chương trình đang ở giai đoạn thử nghiệm lắng nghe ý kiến các nhà chuyên môn, khán giả qua từng buổi diễn để Sở VHTT TP.HCM và Nhà hát Nghệ thuật hát bội TP.HCM, cũng như ê-kíp thực hiện tiếp tục hoàn thiện kịch bản, nâng cao chất lượng dàn dựng để có được chương trình tốt nhất vừa bảo tồn, quảng bá nghệ thuật truyền thống vừa phát huy phục vụ du lịch.

Sắc - ấn ngọc Nam phương đang được biểu diễn miễn phí phục vụ công chúng, định kỳ lúc 19 giờ 30 từ ngày 24 đến 31-12, tại rạp Hưng Đạo - Nhà hát Nghệ thuật Cải lương Trần Hữu Trang (136 Trần Hưng Đạo, phường Bến Thành, TP.HCM).

XUÂN HƯỚNG - Ảnh: BTC