Bộ phim Mưa đỏ đã tạo nên kỳ tích chưa từng có cho điện ảnh Việt Nam năm 2025. Theo Box Office Mojo, tính đến 12/9/2025, Mưa đỏ đứng thứ 67 trong Top phim doanh thu toàn cầu. Trong nước, Mưa đỏ chính thức vượt phim Mai để trở thành phim Việt ăn khách nhất lịch sử. Ngừng chiếu rạp sau ngày 28/9, phim tạm khép lại với doanh thu hơn 700 tỉ đồng, thu hút hơn 8 triệu lượt khán giả. Thành công vang dội này cho thấy tiềm năng của điện ảnh Việt, đặc biệt đây là một bộ phim chính luận về đề tài chiến tranh - thể loại vốn bị coi là kén khán giả. Mưa đỏ đã phá vỡ mọi định kiến, chứng minh phim chiến tranh - lịch sử vẫn có thể chạm đến trái tim khán giả và bùng nổ phòng vé nếu được đầu tư xứng đáng, tâm huyết và tài năng.

Từ trái sang: Đại tá - Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Trần Trọng Can, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Hán Duy Long, và Đại tá Nguyễn Văn Hợi - Trưởng ban liên lạc Tiểu đoàn K3 Tam Đảo tham dự buổi ra mắt phim

Điện ảnh là cầu nối lịch sử - văn hóa dân tộc

Không chỉ là một “hiện tượng phòng vé”, Mưa đỏ còn vượt xa hơn thế khi tạo ra một hiệu ứng xã hội và văn hóa mạnh mẽ. Khắc họa chân thực và nhân văn về chiến dịch 81 ngày đêm bảo vệ thành cổ Quảng Trị (1972), bộ phim đã khơi dậy tinh thần yêu nước và niềm tự hào dân tộc sâu sắc, đặc biệt trong giới trẻ.

Đã từ lâu, điện ảnh Việt Nam thiếu vắng một tác phẩm đột phá, một “bom tấn” thực sự có thể khuấy động dư luận, chinh phục trái tim hàng triệu khán giả và trở thành một biểu tượng văn hóa. Những năm gần đây, thị trường phim nội địa chủ yếu bị chi phối bởi dòng phim hài, tình cảm, kinh dị hoặc các tác phẩm remake (làm lại từ kịch bản nước ngoài). Các dự án phim lịch sử - chiến tranh thường bị coi là “khó nuốt”, kén khán giả và mang nặng tính tuyên truyền, dẫn đến doanh thu phòng vé ảm đạm. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Mưa đỏ đã làm thay đổi tất cả.

Cơn sốt Mưa đỏ đã biến rạp chiếu thành nơi khơi nguồn cảm hứng, dẫn đến những hiện tượng độc đáo trên mạng xã hội và đời thực. Khán giả, đặc biệt là những người trẻ đổ xô đến rạp, bày tỏ cảm xúc, lan truyền hình ảnh phim. Qua đó, phim lan tỏa tinh thần tự hào dân tộc, trân quý giá trị của hòa bình và biết ơn thế hệ cha ông. Phim còn tạo “Trending” (xu hướng) tìm hiểu và khám phá di sản khi hàng loạt người tìm đọc tài liệu, kéo nhau đến Thành cổ Quảng Trị, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam (đặc biệt trong dịp lễ 2/9) để “check-in” với quốc kỳ, chủ động tìm hiểu lịch sử đất nước mình. Xem phim, từ hình ảnh nhân vật o Hồng, nhiều khán giả còn xúc động tìm gặp lại và tri ân o Thu - nhân vật trong bức ảnh “Cha con lão ngư dân Triệu Phong chở bộ đội và vũ khí tiếp sức Thành cổ” của phóng viên chiến trường Đoàn Công Tính.

Tối 4/9, bộ phim Mưa đỏ đã công chiếu tại Quảng Trị để tri ân sự hy sinh anh dũng của các anh hùng liệt sĩ tại Thành cổ Quảng Trị, đồng thời thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với nhân dân, các cơ quan, đơn vị, địa phương đã đồng hành cùng đoàn làm phim trong suốt quá trình sản xuất

Như lời chia sẻ của đạo diễn NSƯT Đặng Thái Huyền, nhiệm vụ lớn nhất của phim không chỉ là doanh thu mà còn là nhiệm vụ chính trị, giáo dục - mong khán giả trẻ yêu hơn lịch sử. Mưa đỏ đã thực hiện xuất sắc sứ mệnh này, mang lại giá trị lớn lao nhất là khơi dậy lòng yêu nước, ý thức trân quý hòa bình và kết nối quá khứ - hiện tại. Đúng như diễn viên Lâm Thanh Nhã (vai Bình) viết trên trang cá nhân: “Có lẽ, hành trình của Mưa đỏ không chỉ dừng ở rạp chiếu, mà còn tiếp tục trong mỗi câu chuyện khán giả mang về, trong những suy tư về chiến tranh, về mất mát và tình người. Với Nhã, đó là món quà lớn nhất - khi một vai diễn không chỉ là vai diễn, mà trở thành cánh cửa để kết nối và cùng nhau lắng nghe quá khứ”.

Thành công kỷ lục của Mưa đỏ là sự tổng hòa của chất lượng phim, đầu tư lớn, và đặc biệt là sức mạnh của truyền thông bài bản, chuyên nghiệp. Phim đã triển khai chiến lược truyền thông mạnh mẽ, vượt qua công thức quảng bá truyền thống. Thông tin về bộ phim tràn ngập trên mọi loại hình, tạo nên “cơn bão” thông tin tác động mạnh mẽ đến công chúng. Trong đó, báo chí đi tiên phong khi các cơ quan báo chí đã thể hiện trách nhiệm và tình cảm, định hướng dư luận để lan tỏa một tác phẩm vừa có giá trị nghệ thuật vừa mang tính giáo dục. Đặc biệt, mạng xã hội tiếp sức mạnh mẽ khi giúp hình thành và lan tỏa hiệu ứng số đông tích cực, đẩy “sức nóng” của phim lên mức tối đa. Không chỉ là một hiện tượng phòng vé, Mưa đỏ còn trở thành một chủ đề thảo luận sôi nổi trên khắp các nền tảng mạng xã hội. Khán giả ùn ùn ra rạp, nhiều suất chiếu kín chỗ, thậm chí việc đặt vé trở nên vô cùng khó khăn. Nhiều khán giả đã đi xem phim vài lần, và khi nhà sản xuất công bố phim sẽ ngừng chiếu rạp từ sau ngày 28/9, bắt đầu hành trình mới trên nhiều nền tảng để gặp gỡ thêm đông đảo công chúng, khán giả lại rủ nhau đi xem phim lần nữa trước khi chia tay.

 Bức ảnh cảm động khi một cựu chiến binh đi xem phim Mưa đỏ do đạo diễn Đặng Thái Huyền chụp

Con đường dẫn tới thành công

Thành công của Mưa đỏ không phải là ngẫu nhiên. Phim ra mắt đúng thời điểm, đúng bối cảnh và có được sự cộng hưởng mạnh mẽ từ nhiều phía. Bộ phim ra rạp trong một thời điểm mà khán giả đang khát khao những sản phẩm điện ảnh chất lượng, giàu cảm xúc và mang ý nghĩa sâu sắc. Cú hích từ các tác phẩm đi trước như Đào, phở và piano và Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối đã chứng minh rằng dòng phim sử thi - chiến tranh hoàn toàn có thể chinh phục được công chúng. Mưa đỏ ra mắt đúng lúc, nối tiếp và đẩy cao làn sóng này lên một tầm vóc mới.

Và điều quan trọng: phim được công chiếu đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Đây là thời điểm tinh thần tự hào dân tộc dâng cao, lòng yêu nước trỗi dậy mạnh mẽ trong mọi tầng lớp người dân. Sự cộng hưởng giữa dấu mốc lịch sử hào hùng và một chiến dịch truyền thông mạnh mẽ đã biến Mưa đỏ thành một biểu tượng, một “món quà” điện ảnh ý nghĩa dành tặng cho đất nước, thôi thúc mọi người dân ra rạp để được nhìn lại lịch sử cách mạng, được tri ân các thế hệ cha anh đã hy sinh vì nền độc lập, thịnh vượng hôm nay...

Bối cảnh chính của phim là Thành cổ Quảng Trị - một địa danh đã đi vào lịch sử thế giới với 81 ngày đêm khốc liệt năm 1972. Đây không chỉ là một địa điểm chiến trường mà còn là một biểu tượng thiêng liêng về khát vọng thống nhất, là nơi hàng vạn người lính đã ngã xuống. Cùng với Địa đạo tái hiện những du kích của vùng đất thép Củ Chi, Mưa đỏ tạo nên một bức tranh đầy đủ hơn về những vùng đất lịch sử bi tráng, khơi dậy sự gần gũi, tự hào và thôi thúc khán giả tìm hiểu, khám phá những trang sử vẻ vang của dân tộc. Sự đồng cảm của những cựu binh từng chiến đấu tại đây càng chứng minh cho sức mạnh của bối cảnh lịch sử và sự tái hiện chân thực mà bộ phim mang lại.

Thành công của Mưa đỏ còn là sự bảo chứng cho một mô hình hợp tác hiệu quả và chưa từng có: sự kết hợp giữa Điện ảnh Quân đội nhân dân và nhà phát hành tư nhân. Mô hình này đã tận dụng được những thế mạnh của cả hai phía. Phía Nhà nước với tính xác tín cao, quy mô sản xuất lớn, sự hỗ trợ về khí tài, bối cảnh và nhân lực từ Bộ Quốc phòng, cùng với đội ngũ đạo diễn, biên kịch giàu kinh nghiệm trong đề tài chiến tranh. Trong khi đó, nhà phát hành tư nhân lại mang đến năng lực thị trường, chuyên nghiệp hóa khâu quảng bá, phát hành, giúp bộ phim nhanh chóng chiếm lĩnh các rạp chiếu trên toàn quốc và tiếp cận được đông đảo công chúng. Sự phối hợp ăn ý này đã tạo ra một sản phẩm điện ảnh không chỉ có chất lượng nghệ thuật cao mà còn có sức lan tỏa mạnh mẽ trên thị trường.

Yếu tố cốt lõi giúp bộ phim chạm đến trái tim khán giả và trở nên chân thực hơn bao giờ hết chính là cách tiếp cận: đặt con người vào trung tâm.

Khoảnh khắc xúc động khi các diễn viên trẻ chia sẻ cảm nhận và cùng hát ca khúc Còn gì đẹp hơn trên sân khấu trong buổi showcase phim Mưa đỏ

Dựa trên kịch bản của nhà văn Chu Lai, phim tập trung khắc họa một tiểu đội trẻ tại Thành cổ. Mỗi người là một lát cắt của tuổi trẻ Việt Nam thời bấy giờ. Họ đến từ nhiều vùng quê khác nhau, mang theo những ước mơ, nỗi sợ hãi và cả những phút giây yếu lòng. Chính sự đa dạng và rất đỗi đời thường này đã tạo nên một bức tranh tập thể sống động, phản ánh đúng thực tế: những người lính ra trận không phải là những “cỗ máy chiến đấu” được huấn luyện bài bản mà phần lớn là học sinh, sinh viên, nông dân, những con người bình dị phải đối mặt với một cuộc chiến khốc liệt.

Bộ phim không né tránh những tổn thất cả về thể chất lẫn tinh thần: cái chết, sự tan nát, những phút hoảng loạn, cộc cằn và sự do dự trước những hy sinh. Mưa đỏ khắc họa sự gian khổ bằng những cảnh chiến tranh dữ dội, từ xác người đến cơ thể tan nát, tạo hiệu ứng thị giác ám ảnh và lay động. Cựu chiến binh Nguyễn Văn Hợi, người từng chiến đấu ở Thành cổ Quảng Trị đã không cầm được nước mắt khi xem phim: “Phim đã làm sống lại 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị. Đồng đội tôi nằm ở Thành cổ có lẽ cũng đang mỉm cười mãn nguyện. Không ngờ sau 50 năm, lại có thể được xem một bộ phim về cuộc chiến ấy. Chúng tôi là những người trong cuộc mà cũng không thể cầm nổi nước mắt. Thành cổ mỗi chiều rộng 500m, mà Tiểu đoàn chúng tôi nằm lại hơn 1000 người. Thành cổ rộng nhưng đồng đội tôi nằm chật…”.

Tuy nhiên, đạo diễn Đặng Thái Huyền không chỉ dừng lại ở bi kịch và mất mát. Chị đã chọn một góc nhìn nhân văn, đề cao sức sống bền bỉ và tinh thần quật cường của con người. Xen kẽ giữa những trường đoạn chiến đấu khốc liệt là những khoảnh khắc rất đời thường: tiếng cười trong căn hầm chật hẹp, ngụm nước chia nhau, lá thư vội gửi cho vợ con, hay tiếng đàn của Cường giữa mưa bom bão đạn. Bằng sự “thi vị hóa” vừa đủ, không tô hồng, đạo diễn đã khéo léo tiết chế cao trào hành động, xen kẽ những khoảng lặng để khán giả chiêm nghiệm. Kết quả, phim vừa là một bản hùng ca bi tráng, vừa là một câu chuyện xúc động, đầy lãng mạn về tuổi trẻ và khát vọng sống bất diệt.

Mưa đỏ còn mở rộng góc nhìn nhân văn sang cả phía đối phương. Nhân vật Quang - người lính Việt Nam Cộng hòa - hiện lên với nỗi day dứt khi chứng kiến dân thường vô tội thiệt mạng. Thông điệp hòa hợp được khắc họa sâu sắc qua hình ảnh Cường và Quang ngã xuống, nắm chặt trên tay chiếc khăn hình chữ S, hay cảnh hai người mẹ ở hai chiến tuyến cùng thả những cánh hoa tưởng niệm.

Thành công của Mưa đỏ không thể tách rời khỏi quy mô sản xuất lớn và chất lượng nghệ thuật vượt trội. Bộ phim đã “hiện thực hóa” lịch sử một cách chân thực, mang đến những thước phim sống động, mãn nhãn. Đặc biệt, quá trình quay phim kéo dài đúng 81 ngày - đúng bằng 81 ngày đêm lịch sử ở Thành cổ - đã tạo nên một sự “ứng nghiệm” đầy biểu tượng, thể hiện sự tâm huyết và tôn trọng lịch sử của ê-kíp sản xuất.

Thành công của Mưa đỏ là một bài học bổ ích cho ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam. Nó không chỉ khơi dậy tinh thần dân tộc mà còn chứng minh rằng thể loại phim chiến tranh - lịch sử hoàn toàn có thể trở thành “bom tấn” thương mại nếu được đầu tư và thực hiện nghiêm túc, có chiều sâu.

Mưa đỏ còn là cú hích để thị trường bớt lệ thuộc vào dòng phim giải trí đơn thuần, mở ra một hướng đi mới đầy tiềm năng cho các nhà sản xuất. Hơn thế nữa, bộ phim đã tạo ra một hiệu ứng văn hóa lâu dài. Đây không chỉ đơn thuần là một tác phẩm điện ảnh, mà còn là một phương tiện hiệu quả để giáo dục lịch sử, khơi dậy lòng yêu nước và ý thức trân quý hòa bình, đặc biệt trong giới trẻ. Thành công của Mưa đỏ đã cũng để lại bài học quý giá cho điện ảnh Việt Nam: Truyền thông chuyên nghiệp là một trong những yếu tố quan trọng để một tác phẩm có giá trị tiếp cận được hàng triệu khán giả và chuyển hóa thành một hiện tượng văn hóa. Đây là cú hích lớn, truyền cảm hứng để các nhà làm phim mạnh dạn đầu tư vào những dự án phim lịch sử, sử thi, chiến tranh trong tương lai.

Gần 1.000 đoàn viên thanh niên đã tham dự chương trình "Ký ức những huyền thoại - Tương lai cho thế hệ vươn mình" giao lưu với đoàn làm phim Mưa đỏ

NGÔ HỒNG VÂN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 620, tháng 9-2025