Ninh Đức Hoàng Long và các nghệ sĩ trong một vở diễn tại Hungary

Ninh Ðức Hoàng Long là một nghệ sĩ Opera gốc Việt đang có sự trưởng thành vượt bậc trong sự nghiệp và đạt nhiều thành công tại Hungary. Sinh năm 1991 tại Ninh Bình, từng theo học Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam. Hiện tại, anh là nghệ sĩ solist của Nhà hát Opera quốc gia Hungary. Ðồng thời là nghệ sĩ khách mời của nhà hát Operetta Budapest và nhiều nhà hát chuyên nghiệp khác trên toàn quốc. Ninh Ðức Hoàng Long đã có cuộc trò chuyện với chúng tôi.

●Những năm qua, luôn thấy Long vinh dự tham gia các chương trình đặc biệt ở Hungary, nhất là sự kiện Giáng sinh và đón chào năm mới, vừa rồi cũng vậy…?

Dịp lễ Giáng sinh và Szilveszter (tức là ngày cuối năm) đều có ý nghĩa quan trọng trong văn hóa và truyền thống của Hungary nói riêng và châu Âu nói chung. Operetta là một thể loại âm nhạc biểu diễn hát kịch hỗn hợp giữa Opera và Nhạc kịch nhẹ, thường có nội dung vui nhộn và lãng mạn. Operetta xuất hiện vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, phổ biến ở châu Âu và đặc biệt là ở Hungary, nơi mà thể loại này đã có sự phát triển mạnh mẽ và tạo ra những tác phẩm nổi tiếng. Với nội dung nhẹ nhàng lãng mạn, Operetta Hungary thường xoay quanh những câu chuyện tình yêu, cuộc sống hằng ngày và những tình huống hài hước. Các nhà soạn nhạc và nhà văn Hungary thường tạo ra các tác phẩm mang tính cảm động và gần gũi với người xem. Operetta thường sử dụng các yếu tố âm nhạc dân gian và cổ điển, kết hợp với những giai điệu lôi cuốn và bắt tai. Các bản nhạc trong Operetta thường phong phú về mặt âm nhạc và mang tính biểu diễn cao. Trong Operetta, diễn viên thường phải có kỹ năng diễn xuất tốt, kết hợp với khả năng ca hát và nhảy múa để truyền đạt được tốt nhất thông điệp của tác phẩm. 

Ninh Đức Hoàng Long trong lễ nhận đặc cách Quốc tịch Hungary

Nhờ các đặc điểm đó, Operetta Hungary là một phần quan trọng của văn hóa âm nhạc của đất nước này, với những tác phẩm mang tính biểu diễn cao và sự hòa quyện giữa âm nhạc, diễn xuất và cảm xúc. Ðã thành truyền thống từ rất lâu, trong chiều và tối ngày cuối năm, Nhà hát Operetta Budapest luôn có hai suất diễn đặc biệt chỉ cháy vé sau một vài giờ mở bán và được phát trực tiếp trên sóng truyền hình quốc gia, là một chương trình có rating (lượng theo dõi) lớn nhất năm, được đông đảo người dân háo hức chờ đợi. 

Trong chương trình năm nay, Long diễn Aria Dein ist mein ganzes Herz là một bản aria nổi tiếng, được sáng tác bởi Franz Lehár, huyền thoại Operetta người Hungary. Aria này được trích từ vở Operetta Das Land des Lächelns (Vùng đất của nụ cười), được ra mắt lần đầu tiên tại Vienna vào năm 1929. Ðược biết đến với vẻ đẹp lãng mạn và giai điệu bắt tai, Dein ist mein ganzes Herz (trong tiếng Ðức có nghĩa là Trái tim của tôi dành cho em) được biểu diễn rộng rãi trong cả sân khấu Opera và nhạc nhẹ.

 Ninh Đức Hoàng Long vinh dự biểu diễn trước 20 ngàn khán giả trong Lễ kỷ niệm dân tộc 15/3/2024, còn gọi là Ngày Quốc lễ 15/3 kỷ niệm Cuộc cách mạng giành độc lập năm 1848 của dân tộc Hungary

Trong hai năm qua, Long có cơ hội thủ vai chính - Hoàng tử Suchong trong vở diễn này. Tại Hungary, Long diễn bằng tiếng Hungary, và vào mùa hè năm nay (2024), Long cùng nhà hát sẽ mang vở diễn tới Munchen, Ðức với 5 buổi công diễn bằng ngôn ngữ gốc là tiếng Ðức.

●Long có thể chia sẻ về lịch trình công việc của một nghệ sĩ Opera tại châu Âu?

Rất may mắn, lịch làm việc của Long thường được xác định trước một năm. Do đó, Long có thể sắp xếp và phân bổ thời gian cho công việc, tập luyện và dành thời gian cho gia đình một cách hợp lý nhất. Cũng có những buổi biểu diễn đột xuất, nhưng Long chỉ chấp nhận khi đó là những chương trình quan trọng. Một ngày của Long thường giống như các nghệ sĩ Opera khác, thường ngủ sớm và dậy muộn một chút. 

●Thế còn luyện tập đóng vai trò thế nào?

Việc luyện tập đóng vai trò quan trọng trong sự thành công của một nghệ sĩ Opera, giúp nghệ sĩ Opera phát triển và cải thiện kỹ năng biểu diễn, từ cách di chuyển trên sân khấu đến cách thể hiện cảm xúc và ngôn ngữ cơ thể. Bằng cách tập trung vào sự tinh tế và chi tiết, họ có thể truyền đạt những thông điệp tốt nhất thông qua diễn xuất của mình.

Một tiết mục thi học kỳ của Ninh Đức Hoàng Long khi còn học tại Học viện Âm nhạc Liszt Ferenc (Budapest, Hungary)

 Luyện tập hằng ngày giúp nghệ sĩ Opera duy trì và phát triển kỹ năng hát của họ, bao gồm việc điều chỉnh hơi thở, kỹ thuật hát, và khả năng điều chỉnh giọng hát để phù hợp với các vai diễn khác nhau và các thể loại âm nhạc. Qua quá trình luyện tập, nghệ sĩ Opera có thể phát triển, hiểu biết sâu sắc về nhân vật mình đóng vai và về bản thân tác phẩm. Ðiều này giúp họ có thể thể hiện nhân vật một cách chân thực và tinh tế, đồng thời hiểu rõ ngữ cảnh và ý nghĩa của từng câu hát. Nghệ sĩ Opera có thể xây dựng và củng cố sự tự tin trong việc biểu diễn trên sân khấu. Sự tự tin này giúp họ thể hiện bản thân một cách mạnh mẽ và đầy sức sống và giữ được sự chắc chắn trong mọi tình huống trên sân khấu.

Luyện tập giúp nghệ sĩ Opera chuẩn bị cho hiệu suất tốt nhất có thể. Ðiều này bao gồm việc làm quen với sân khấu, ánh sáng và âm thanh và thực hiện các kịch bản khác nhau để đảm bảo sự chuyên nghiệp và đáng tin cậy trên sân khấu. 

●Theo Long, Opera ở châu Âu có khác biệt gì so với châu Á?

Thị trường Opera ở châu Âu và châu Á có những khác biệt đáng chú ý trong nhiều khía cạnh, bao gồm cả về lịch sử, văn hóa, cơ sở hạ tầng và sự phát triển của nghệ thuật Opera. 

Opera đã có mặt ở châu Âu từ thế kỷ XVII và phát triển mạnh mẽ trong các quốc gia như Ý, Ðức, Áo và Pháp. Trong khi đó, ở châu Á, Opera xuất hiện muộn hơn và thường được nhập khẩu từ châu Âu vào thế kỷ XIX. Trong khi Opera vẫn là một phần quan trọng của văn hóa và giải trí ở châu Âu, với một lượng lớn khán giả trung thành; thì ở châu Á, Opera thường chỉ thu hút một tầng lớp nhất định của xã hội và có ít người hâm mộ hơn. Tính đa dạng và sự phổ biến của Opera ở châu Âu cao hơn so với châu Á.

Ninh Đức Hoàng Long trong một buổi biểu diễn cùng dàn nhạc giao hưởng tại nhà hát Opera Erkel Ferenc, nhà hát lớn nhất khu vực Đông Âu

Châu Âu có một hệ thống cơ sở hạ tầng nghệ thuật phát triển và tài trợ mạnh mẽ cho Opera, bao gồm những nhà hát lớn, trường học nghệ thuật và tổ chức nghệ sĩ. Trong khi đó, ở châu Á, cơ sở hạ tầng và tài trợ cho Opera thường ít hơn và thường phụ thuộc nhiều vào tài trợ từ các doanh nhân và tổ chức phi lợi nhuận. Opera ở châu Âu thường tập trung vào các tác phẩm cổ điển và phong cách biểu diễn truyền thống, trong khi Opera ở châu Á thường thích ứng và kết hợp với các yếu tố văn hóa và nghệ thuật địa phương và thường có sự đa dạng về chủ đề và phong cách biểu diễn.

Châu Âu có các trường đào tạo nghệ thuật Opera hàng đầu thế giới và cung cấp nhiều cơ hội nghề nghiệp cho các nghệ sĩ trẻ. Trong khi đó, ở châu Á, việc đào tạo và cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực Opera thường hạn chế hơn và có ít trường đào tạo chất lượng.

●Những điều cần đối với một nghệ sĩ Opera châu Á ở châu Âu?

Khác với những nghệ sĩ Opera bản địa ở châu Âu, những nghệ sĩ châu Á như Long phải nỗ lực hơn nhiều lần để vượt qua được những trở ngại lớn có thể kể đến như:

Về văn hóa và ngôn ngữ: Sự khác biệt văn hóa và ngôn ngữ có thể tạo ra những thách thức giao tiếp và tương tác với đồng nghiệp, đạo diễn và khán giả. Nghệ sĩ Opera châu Á có thể phải vượt qua rào cản ngôn ngữ để hiểu và thể hiện tốt nhất nội dung của tác phẩm. 

Phong cách biểu diễn và kỹ thuật: Mặc dù nghệ sĩ Opera châu Á có thể có kỹ năng và phong cách biểu diễn độc đáo nhưng chúng ta thường rụt rè, không cởi mở và phóng khoáng như con người châu Âu.

Thích ứng với môi trường làm việc mới: Nghệ sĩ Opera châu Á làm việc tại châu Âu có thể cần thích ứng với môi trường làm việc mới, có truyền thống từ lâu đời, bao gồm cách tổ chức và quản lý thời gian, cách tiếp cận và hiểu biết về nghệ thuật Opera, cách làm việc trong một cộng đồng nghệ sĩ đa dạng và phong phú.

Chênh lệch về cơ hội và thị trường: Mặc dù châu Âu là một trung tâm nghệ thuật quan trọng, nhưng cơ hội và thị trường trong ngành Opera có thể không luôn công bằng và dễ tiếp cận cho nghệ sĩ từ châu Á. Nghệ sĩ Opera châu Á có thể phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt và những thách thức trong việc tìm kiếm và giữ vững cơ hội biểu diễn.

●Với bạn trẻ muốn theo đuổi Opera, Long có lời khuyên nào?

Hãy tin tưởng vào đam mê của mình và cam kết mạnh mẽ với nghệ thuật Opera. Ðiều này sẽ giúp bạn vượt qua những thách thức và khó khăn trong hành trình nghệ thuật của mình. Hãy chấp nhận việc học hỏi liên tục và rèn luyện kỹ năng. Tham gia các khóa học, lớp học và tìm kiếm các cơ hội để nâng cao trình độ và hiểu biết về Opera.

Ðừng bao giờ từ bỏ giấc mơ dù cho có gặp phải khó khăn và thất bại. Sẵn sàng tận dụng mọi cơ hội để biểu diễn và trải nghiệm sân khấu. Tham gia các cuộc thi, hội thi, hoặc tìm kiếm các dự án nghệ thuật để thể hiện khả năng. Hãy kết nối và hợp tác với các nghệ sĩ Opera thành công ở trong nước, nhà sản xuất, và đạo diễn để tạo ra những cơ hội mới cho bản thân.

Cuối cùng, hãy nhớ rằng, thành công không đến từ sự may mắn mà đến từ sự cống hiến, nỗ lực và lòng đam mê không ngừng của bạn. Hãy theo đuổi đam mê của mình với tinh thần kiên nhẫn và không ngừng phấn đấu để đạt được ước mơ của mình trong thế giới nghệ thuật Opera.

●Mong muốn lớn nhất của Long trên con đường nghệ thuật tại châu Âu?

Hiện tại, sau hơn 10 năm sinh sống, học tập và làm việc ở Hungary, trải qua một số thành công và dấu mốc nhất định, Long cũng phần nào hiểu hơn về khả năng của chính bản thân mình và vị trí của mình trong thị trường âm nhạc cổ điển ở đây. Long hy vọng sẽ tiếp tục giữ vững phong độ và ngày càng được khán giả yêu mến nhiều hơn. Có lẽ đối với Long hay nhiều nghệ sĩ Opera châu Á khác, để chinh phục được thị trường Opera của một đất nước châu Âu riêng lẻ cũng là một đích đến hết sức khó khăn.

Những dấu mốc nghệ thuật của Ninh Ðức Hoàng Long:

- Năm 2016 giải Nhất Cuộc thi thanh nhạc quốc tế Simandy József, đã mở ra cánh cửa cho vai diễn nhỏ đầu tiên trong vở Opera I puritani của Bellini. 

- Năm 2017, khi là sinh viên tại Học viện Âm nhạc Liszt Ferenc, được giao vai diễn chính đầu tiên trong vở Opera L'elisir d'amore của Donizetti. Ðây là một dự án của Nhà hát Opera quốc gia Hungary, sau hơn 10 buổi biểu diễn vòng quanh đất nước, Ninh Ðức Hoàng Long chính thức được nhận vào làm nghệ sĩ của nhà hát.

- Biểu diễn cùng huyền thoại Opera thế giới Placido Domingo trong vở Opera Simon Boccanegra của Verdi là dấu mốc lớn nhất trong những năm qua tại Nhà hát Opera quốc gia Hungary.

- Biểu diễn tại Nhà quốc hội Hungary, phủ Thủ tướng Hungary trong các lễ đón tiếp ngoại giao cấp nhà nước trong các chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (2018) và Thủ tướng Phạm Minh Chính (2024).

- Biểu diễn trong lễ kỷ niệm hằng năm cuộc cách mạng 1848 - 1849 tại Hungary, một trong 2 lễ kỷ niệm lớn nhất của quốc gia này.

NGUYỄN QUANG LONG

Nguồn: Tạp chí VHNT số 583, tháng 9-2024