Trong không khí rộn ràng của Lễ hội Hoa Ban 2025 và Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc tỉnh Điện Biên lần thứ VIII, sáng ngày 14-3-2025, Sở VHTTDL tỉnh Điện Biên tổ chức Liên hoan dân ca, dân vũ, dân nhạc và giới thiệu trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống các dân tộc tại Hội trường Hoa Ban, Trung tâm Giao lưu văn hóa và thông tin du lịch Điện Biên Phủ.

Tiết mục "Gặp gỡ chợ phiên" 

Dân ca, dân vũ, dân nhạc là những viên ngọc quý của văn hóa dân gian, được hình thành và nuôi dưỡng trong đời sống lao động, sản xuất, tín ngưỡng, tôn giáo và sinh hoạt cộng đồng của các dân tộc. Tại Điện Biên, nơi hội tụ 19 dân tộc anh em, mỗi dân tộc đều sở hữu những bản sắc văn hóa riêng biệt, những làn điệu dân ca, dân vũ độc đáo, tạo nên một bức tranh văn hóa đa sắc màu, thể hiện đậm nét tâm hồn và khí phách của con người nơi đây.

Liên hoan năm nay quy tụ 9 đoàn nghệ thuật quần chúng đến từ thành phố Điện Biên Phủ, thị xã Mường Lay và các huyện: Mường Ảng, Nậm Pồ, Tủa Chùa, Mường Nhé, Điên Biên Đông, Mường Chà, Tuần Giáo.

Tiết mục "Ơn Đảng, Bác Hồ người Mông được ấm no"

Giữa mùa hoa ban nở trắng núi rừng Tây Bắc, Điện Biên hân hoan chào đón một trong những sự kiện văn hóa đặc sắc nhất trong năm. Lễ hội Hoa Ban 2025 không chỉ là một lễ hội thông thường mà còn là một bức tranh sống động về bản sắc văn hóa các dân tộc, là cầu nối gắn kết những tâm hồn yêu nghệ thuật, là lời mời gọi du khách gần xa đến khám phá vùng đất lịch sử hào hùng và thơ mộng này.

Đến từ mảnh đất vùng cao Tủa Chùa, nơi có hơn 95% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, đoàn nghệ thuật quần chúng huyện Tủa Chùa đã mang đến liên hoan những điệu hát, lời ca, điệu múa được hun đúc qua bao thế hệ. Đó là tiếng đàn môi Tiếng đàn gọi bạn (biểu diễn bởi Mùa A Sú), là lời ca trong Ca ngợi Đảng, ca ngợi Tổ quốc (biểu diễn bởi Lò Thị Chén), là âm vang núi rừng trong điệu múa Âm vang núi rừng (biểu diễn bởi tốp múa). Trong trái tim mỗi người con Tủa Chùa luôn rực cháy tình yêu với văn hóa dân tộc, khát khao giữ gìn và lan tỏa những giá trị tinh hoa mà cha ông để lại. Nghệ sĩ Lò Thị Chén chia sẻ: “Đến với lễ hội Điện Biên năm nay, đoàn nghệ thuật, diễn viên huyện Tủa Chùa mong muốn được giao lưu, học hỏi với các dân tộc. Chúng tôi muốn cùng nhau tôn vinh và phát huy di sản văn hóa của tỉnh Điện Biên”.

Tấu sáo "Phiên chợ ngày xuân"

Dân ca của dân tộc Mông là những bài hát do người dân tự sáng tác và lưu truyền từ bao đời nay, chính là tiếng lòng của người Mông. Những lời ca, tiếng hát, tiếng khèn, tiếng sáo là những chất liệu quý giá, được gìn giữ và phát triển qua nhiều thế hệ. Đặc biệt là những âm thanh trong trẻo, cao vút đặc trưng như tiếng sáo vùng cao, những làn điệu hát đối giao duyên, kể về cảnh sắc thiên nhiên, tình yêu đôi lứa, những lời nhắn nhủ sâu sắc về đạo lý, giáo dục con cháu và cổ vũ thi đua lao động sản xuất. Đoàn Nghệ thuật Quần chúng huyện Mường Chà đã mang đến liên hoan những tiết mục đặc sắc: Tiếng sáo trên dẻo cao (biểu diễn: Vừ A Nếnh), Tiễn dặn người yêu (biểu diễn: Vàng Tỉnh - Lý Chớ) và Người Mèo ơn Đảng (biểu diễn: Đội văn nghệ xã Sá Tổng).

Diễn viên Vàng Thị Dư (dân tộc Mông) cho biết: “Giữa những thanh âm rộn rã của Liên hoan dân ca, dân vũ, dân nhạc lần này, tôi cảm thấy vô cùng tự hào. Được giới thiệu những giai điệu, vũ điệu, tiếng sáo đặc trưng của dân tộc Mông là một niềm vinh hạnh với tôi. Tôi hy vọng, những sắc màu văn hóa này sẽ chạm đến trái tim khán giả, giúp mọi người cảm nhận sâu sắc hơn về vẻ đẹp của dân tộc Mông ở Điện Biên”.

Tiết mục "Tiếng sáo gọi bạn"

Bên cạnh các tiết mục dân ca, dân vũ, dân nhạc, các đội thi còn mang đến phần dự thi trình diễn, giới thiệu trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống của các dân tộc. Đoàn nghệ thuật quần chúng huyện Mường Ảng giới thiệu nghi lễ cúng các vị thần linh, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu vào tháng 3 dương lịch và tháng 2 âm lịch hằng năm. Đoàn nghệ thuật quần chúng huyện Điện Biên Đông giới thiệu nghi lễ bài cúng lễ cơm mới xinh mun. Dân tộc Kháng xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo mang đến nghi thức lễ Pang Phóng…

Có thể thấy, những âm thanh, điệu múa, lời ca tại Liên hoan cùng các trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống các dân tộc đã thu hút sự tham gia của các đoàn nghệ thuật quần chúng và được đông đảo người dân Điện Biên cũng như du khách nồng nhiệt đón nhận. Liên hoan đã cho thấy sức sống mãnh liệt của các di sản văn hóa dân tộc vẫn luôn được bảo tồn và phát huy giá trị. Qua đó góp phần quảng bá văn hóa vùng cao Điện Biên, giới thiệu, tôn vinh, gìn giữ nét đẹp truyền thống các dân tộc trên địa bàn tỉnh Điện Biên nói riêng và nét đặc trưng của vùng cao Tây Bắc nói chung.

Trích đoạn nghi thức lễ Pang Phóng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo

Bài, ảnh: LIÊN HƯƠNG